Wikipedia

Almeriako geltokia

Espainiako tren geltokia

Almeria Andaluziako Almeriako probintziako tren geltoki bat da, Almeria udalerrian kokatuta dagoena.

Almeria
Hurrengo trenak
Geltokiko eraikina
Map
Kokapena
UdalerriaAlmeria,  Espainia
Geltokiaren datuak
Kodea56312
Irekiera1895eko uztailaren 23a
Zerbitzuak Aparkalekua 
AldageltokiaTrena Autobusa 
JabeaADIF
EragileaRenfe Operadora

Egoera aldatu

Geltokia honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:

Historia aldatu

Lehengo geltokiak aldatu

Trenbideen geltokia aldatu

Lursailak 1880an erosi ziren eta tren geltoki zaharra Espainiako Hegoaldeko Burdin Bideen Konpainiarentzat eraikitzen hasi zen 1890ean eta 1893an amaitu zen. Bere inaugurazioa, bi urte beranduago gertatu zen arren, 1895eko uztailaren 23an, Guadix-Almeria budinbidearenkin. Burdinaren eta kristalaren arkitekturaren erakusgarri ezin hobea da. Bere barnealdea Paul Garnierrek manufakturatutako erloju batek zuzentzen du. Linearen helburua mineralak Sierra Morenatik Almeriako portura eramatea zen, baina beste merkantzia batzuetarako eta bidaiarien garraiorako ere erabili zen.[1]

Espainiako Gerra Zibilean, 1937an Frantzisko Francoren aldeko Nazien bonbardaketa batean, aurrez aipatutako beirate frontala, lehen aipatutako erlojua eta eraikuntza koroatzen zuen burdinazko balaustrada suntsitu egin ziren, ez kolpe zuzenen bidez, baizik eta alboko trenbidera erori ziren jaurtigaien bidez. Balaustrada horren ordez adreiluzko beste bat jarri zen 1970eko hamarkadan, 2017an geltokia birgaitzeko lanetan kendu zena, eta jatorrizkoaren antzekoagoa zen beste bat jarriko da haren ordez. 1984ko maiatzaren 30ean oinezkoentzako zubi bat eraiki zen trenbide-hondartzaren gainean, geltokiaren eta kostako auzoen arteko ibilbidea laburtu ahal izateko. 1988 eta 1991 artean, Geltokiak Modernizatzeko Lehen Plana gauzatu bitartean, Almeriako instalazioak zaharberritu egin ziren. Erreforma horretan zehar, gerran eraikitako aireko aurkako bi babeslekuren sarrera aurkitu zen, baita hiru gela dituen lurpeko espazio bat ere, baina ez da ziurra bi aurkikuntzen arteko harremana.[2][3][4]

Fatxada nagusia bi gorputzekoa da, erdikoa burdinazkoa eta kristalezkoa, burdinaren arkitekturako material bereizgarriak. Egileari buruzko informaziorik fidagarrienaren arabera, Laurent Fargek diseinatu zuen, kalkulu eta muntaia proiektuaz arduratu zena. Erdiko gorputza eta beirate batzuk Frantziako Fives-Lille konpainiak diseinatu zituen. 1985ean kultura-intereseko ondasun izendatzeko espedientea ireki zen. Oraindik ez da adierazpen hori amaitu.[5]

2018ko urtarrilean zaharberritze-lan batzuk hasi ziren, hiriari kultura-, musika- eta ostalaritza-ekitaldietarako gune bat emateko. Zubi gorri ospetsua zuriz margotu zen. Lanak 2019ko abenduan eten ziren, egituran akats larriak zeudelako proiektu berri bat behar zutelako, eta 2020ko irailean ekin zitzaion berriro, urte horretan bertan amaitzea espero baitzen.[6][7][8]

Autobusen geltokia aldatu

Autobus geltoki zaharra Guillermo Langle Rubio arkitektoak diseinatu zuen 1952an. Bere eraikuntza hamar urte beranduago amaitu zen, hurrengo hamarkadetan zabaldua izan zelarik. Estilo razionalista jarraitzen du, ohiko almeriarra, eta bere erabilerarekin jarraitu zuen geltoki berrira eraman zen arte. Luis Cañadas mugimendu indaliarreko margolariaren fresko originalak gordetzen ditu. 2006an Mercadona banaketa-enpresa ireki zuen, eta ordutik jarraitzen du.[9]

Geltoki intermodal berria aldatu

Geltoki zaharra 2005ean amaitu zen operazio batean eraberritu zuten. Eraikin berri bat eraiki zen esparru berean, baina aurrekoarekiko independentea, nasa berdinak erabiliz. Gainera, kaietako zabalgune bat eraiki zen eraikin berriaren ondoan, hiriko autobus zerbitzua geltoki berrira eramateko. Almeriako geltokia, honela, Espainiako lehen geltoki intermodala bihurtu zen, autobus eta tren zerbitzuak elkartuz.[10][11][12]

2020an, Almeria Madril eta Mediterraneoko korridorearekin Murtzian zehar lotuko duen abiadura handiko burdinbidea eraikitzen ari dira. Horrek trenbideen konfigurazioa aldatzea ekarriko du, nazioarteko zabalerako linea baita, gaur egungo linearen desberdina. Huelva, Sevilla, Malaga, Granada eta Almeriaren arteko komunikazioa ahalbidetuko duen Andaluziako Zeharkako Trenbide Ardatza eraikitzea ere aztertzen ari dira, eta gainera, Ikerketa Informatiboaren fasea gainditu du.[13][14]

Geltokia aldatu

Zerbitzuak aldatu

  Renfe Operadora
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
Intercity  Madril
Chamartin		 Madril–Atochako Atea • Alcazar de San Juan • Manzanares • Valdepeñas • Vilches • Linares–Baeza • Jodar–Ubeda • Cabra del Santo Cristo–Alicun • Moreda • Guadix • Fiñana • Gador Almeria

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ (Gaztelaniaz) «Geltoki zaharreko istorioak» www.lavozdealmeria.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) «Bonbardaketaren orbainak» www.lavozdealmeria.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) «Geltoki zaharrak jatorrizko diseinuaren antza izan nahi du» www.lavozdealmeria.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «Sierra Alhamillaren zabalkuntza martxoaren bigarren hamabostaldian hasiko da» www.lavozdealmeria.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) Almeria, Diario de. (). «Teknikariek 30 urte daramatzate geltokiak BIC izan behar duen aztertzen» Diario de Almería (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Romero, Javier. (). «Geltokiko lanen aurrerapenarekiko gogobetetasuna» Cadena SER (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) Romero, Javier. (). «'Zubi gorria' moztuta egongo da oinezkoentzako pasabidean asteartetik aurrera» Cadena SER (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Almeria, Diario de. (). «ADIFek Almeriako geltoki historikoa birgaitzeko bigarren fasea hasi du» Diario de Almería (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Mercadonak autobus geltoki zaharraren ateak ireki ditu berriro» Ideal 2006-11-09 (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  10. ↑ «ADIF - Almeria-Murtzia linea» www.adifaltavelocidad.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) Liñán, José Manuel Abad; Galán, Javier; Alameda, David. (). «AVE iristen ez den lekuetara: hiriak trenik azkarrenaren zain» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) Codina, Esperanza. (). «Abiadura handian bidea irekitzen duen AVEa» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  13. ↑ (Gaztelaniaz) «Zeharkako Trenbide Ardatza: abiadura Handiko bideetatik kohesionatutako Andaluzia» Junta de Andalucía (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
  14. ↑ «Andaluziako Juntako Herri Lanen Agentzia - Zeharkako Ardatza» www.aopandalucia.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Almeriako_geltokia&oldid=8567740"(e)tik eskuratuta