Sarasketa

Nafarroa Behereko udalerri ohia
Artikulu hau Sarasketa Nafarroa Behereko herri bati buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Sarasketa (argipena)».

Sarasketa[1][a] Duzunaritze-Sarasketa udalerriko herri bat da, Euskal Herriko Nafarroa Beherea lurraldean kokatuta, Garazi eskualdean.

Sarasketa
 Nafarroa BehereaEuskal Herria
Sarasketako bidegurutzea

Bandera


Armarria


Map
Kokapena
Herrialdea Nafarroa Beherea
EskualdeaGarazi
UdalerriaPirinio Atlantikoak
Administrazioa
Motaherria
Izen ofiziala Sarrasquette
Posta kodea64220
Herritarrasarasketar
Geografia
Koordenatuak43°10′04″N 1°09′26″W / 43.1678338°N 1.157361°W / 43.1678338; -1.157361
Azalera0,22 km²
Garaiera225 metro
Distantzia7,9 km (Donibane Garazitik)
Demografia
Dentsitatea886,36 bizt/km²

Antzina, udalerri propioa izan zen, baina 1841eko maiatzaren 12an Duzunaritze udalerri zaharrarekin bat egin zuen Duzunaritze-Sarasketa udalerria sortzeko.

Bertako biztanleak sarasketarrak dira.

Izenaz aldatu

Duzunaritze beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[4]

  • Sarasqueta (1264)
  • Sarasquete (1413)
  • Sarasqueta (1513)

Herria, batzuetan, frantsesaren eraginagatik da, oker deitua Sarrasketa.

Geografia aldatu

Sarasketa Hergarai ibarran dago.

Ingurune naturala aldatu

 
Sarasketako baserriak

Garaziko ekialdean, Hergarai azpieskualdeko iparraldean. Hegoaldean Altzieta eta Ahatsa ditu, mendebaldean Duzunaritze udalkidea; iparraldean Lakarra, Monjolose eta Gamarteko lurrekin topatzen da. Hau guztia Garazi barruan.

Ekialdean baino ez ditu auzokideak eskualde honetatik kanpo: Oztibarreko Ibarrola eta Hozta hain zuzen. Aipagarria da Gamia edo Azkonzabaleko lepoa (503 m) pasatu eta gero geografikoki eskualde honetan gaudela (Laminosine errekaren arroa) baina lehen lur eremuak administratiboki lehen Duzunaritze-Sarasketari eta gero Gamarteri dagozkiela.

Auzoak aldatu

  • Etxeberria
  • Azkonzabala
  • Gamea
  • Munuluxea

Historia aldatu

Erdi Aroan, Duzunaritzek eta Sarasketak parrokia bera partekatzen zuten, udalerri ezberdinak izan arren. Honek, udalerriko egungo eliza, bi herrien artean zaldiz kokatzea ezragin zuen.

Etxeparea etxe noblea, euskal literaturan ezagutzen den lehen idazlearen (Bernart Etxepare) balizko sehaska, 1294tik aipatua ageri da.[5] Jean Etchepare Ahatsako Jeanne de Saint Julien izenekoarekin ezkondu zen. 1664an Guillaume d'Etchepare ezkutaria Catherine de Lostal, Apateko jaunaren alaba eta bere neba hil ostean etxe horren oinordekoarekin ezkondu zen. Horrela bi familia nagusi hauek batu egin ziren. XVIII. mendean Apat-Etxeparetarrak Baigorriko Urdostarrekin batu ziren.

Frantziako Iraultzan, Gratian Dagorret herriko apaizak erbesteratu behar izan zuen.

1841eko maiatzaren 12an, Duzunaritze eta Sarasketa udalerriek bat egin zuten Duzunaritze-Sarasketa udalerri berria sortzeko.[6]

Demografia aldatu

Udalerri independentea zeneko datu demografikoak daude:

1793 1800 1806 1821 1831 1836
215 192 194 181 192 195

Ondasun nabarmena aldatu

  • Herriko bidegurutzeko gurutzea eta hilerriaren sarreran dagoena monumentu historikoen zerrendan daude.
  • Etxeparea etxaldea eta Etxondoa etxea XVII. mendekoak dira.
  • Azkonzabaleko lepra heldu baino lehen Game edo Gamia (izen bereko lepotik hurbil) deituriko aztarnategia dago.

Sarasketar ospetsuak aldatu

Oharrak aldatu

  1. /s̺aʁ̞as̺keta/ ahoskatua (laguntza)

Erreferentziak aldatu

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu