Maya Angelou

Maya Angelou
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Marguerite Annie Johnson
Jaiotza	Saint Louis, 1928ko apirilaren 4a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoa	afro-amerikarra
Heriotza	Winston-Salem (Ipar Carolina), 2014ko maiatzaren 28a (86 urte)
Heriotza modua	: eritasuna
Familia
Ezkontidea(k)	Paul du Feu (en) (1974 - 1983)
Hezkuntza
Heziketa	George Washington High School (en) ; California Labor School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, komediantea, dantzaria, zinema ekoizlea, telebista-ekoizlea, antzerkigilea, film-zuzendaria, katedraduna, gidoilaria, idazlea, saiakeragilea, kantugilea, autobiografialaria, abeslaria, telebista-aktorea, antzerki aktorea, kazetaria, eleberrigilea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea
Enplegatzailea(k)	Wake Forest University (en)
Lan nabarmenak	ikusi I Know Why the Caged Bird Sings (en) ; On the Pulse of Morning (en) ; And Still I Rise (en) ; Even the Stars Look Lonesome (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Emakumeen Arrakastaren Saloi Nazionala (1998) ; Langston Hughes Medal (1991) ; Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (1993) : On the Pulse of Morning (en) ; Spingarn Medal (1994) ; Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (1995) ; Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (2002) ; NAACP Image Award for Outstanding Literary Work, Nonfiction (2005) : Hallelujah! The Welcome Table (en) ; Marian Anderson Award (2008) ; NAACP Image Award for Outstanding Literary Work, Nonfiction (2009) : Letter to My Daughter (en) ; Askatasunaren Domina Presidentziala (2010) ; Literarian Award for Outstanding Service to the American Literary Community (2013) ; Candace Award (1990) ; Horatio Alger Award (1992) ; Arkansas Black Hall of Fame (1993) ; Paul Robeson Award (1990) ; Crystal Award (1992) ; National Medal of Arts (2000) ; honorary doctorate of the University of South Carolina (1989) ; honorary citizen of Baltimore (1990eko martxoaren 22a) ; North Carolina Award for Literature (1987) ; honorary degree from Spelman College (1983) ;
Influentziak	Charles Dickens, Edgar Allan Poe, James Weldon Johnson, William Shakespeare eta Zora Neale Hurston
Kidetza	Alpha Kappa Alpha
Musika instrumentua	ahotsa
	mayaangelou.com

Maya Angelou (Saint Louis, Missouri, Ameriketako Estatu Batuak, 1928ko apirilaren 4a - Winston-Salem, Ipar Carolina, Ameriketako Estatu Batuak, 2014ko maiatzaren 28a), Marguerite Annie Johnson jaioa, ingelesezko idazlea izan zen. Poeta eta eleberrigilea izateaz gainera, kantari, dantzari, antzezle, errebista-zuzendari eta eskubide zibilen aldeko ekintzaile ere izan da.

Biografia aldatu

1962tik 1966ra, lehenik Egipton eta gero Ghanan bizi izan zen eta lan egin zuen.

Lanik ezagunena I Know Why the Caged Bird Sings (1970, Badakit zergatik kantatzen duen kaiolako txoriak) nobela autobiografikoa da, erritmoz kargaturiko hizkera zorrotz eta argiaz afro-amerikar emakume batzuen bizimodua deskribatzen duena. Liburu horretan haurra zela bortxatu zutela ere aitortu zuen Angelouk, eta gertakari horren ondoren nola bost urtez hitzik esan gabe bizi izan zela.^[1]

Prosa-lan gehienetan, arrazakeria salatu, eta adorea, iraunkortasuna, biziraupena eta norberaren estimazioa goraipatu izan ditu. Martin Luther King, Gerald Ford eta Jimmy Carterrekin lan egindakoa da. Ohorezko titulu eta sari ugari jaso ditu. 1993an, Bill Clintonek presidente-kargua hartu zuenean, On the Pulse of Morning poema irakurri zuen Maya Angelouk.

«	Beti pertsona arrunta izaten ahalegintzen bazara, sekula ez duzu jakingo zein pertsona ikaragarria izan zaitezkeen	»
Angelouren esaldi ezaguna

Ameriketako Estatu Batuetako dolar moneta baten agertu zen lehen emakume beltza izan zen.^[2]

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ (Ingelesez) «Was Maya Angelou Sexually Assaulted as a Child?» Snopes 2018-10-05 (Noiz kontsultatua: 2023-06-04).
↑ «La poetisa Maya Angelou se convierte en la primera mujer negra en aparecer en una moneda de dólar en Estados Unidos» www.publico.es (Noiz kontsultatua: 2022-01-12).

Kanpo estekak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Maya Angelou

(Ingelesez) Webgune ofiziala

Datuak: Q19526
Multimedia: Maya Angelou / Q19526

[1] (Ingelesez) «Was Maya Angelou Sexually Assaulted as a Child?» Snopes 2018-10-05 (Noiz kontsultatua: 2023-06-04).

[2] «La poetisa Maya Angelou se convierte en la primera mujer negra en aparecer en una moneda de dólar en Estados Unidos» www.publico.es (Noiz kontsultatua: 2022-01-12).

[1]

[2]

Maya Angelou
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Marguerite Annie Johnson
Jaiotza	Saint Louis, 1928ko apirilaren 4a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoa	afro-amerikarra
Heriotza	Winston-Salem (Ipar Carolina), 2014ko maiatzaren 28a (86 urte)
Heriotza modua	: eritasuna
Familia
Ezkontidea(k)	Paul du Feu ^(en) (1974 - 1983)
Hezkuntza
Heziketa	George Washington High School ^(en) California Labor School ^(en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, komediantea, dantzaria, zinema ekoizlea, telebista-ekoizlea, antzerkigilea, film-zuzendaria, katedraduna, gidoilaria, idazlea, saiakeragilea, kantugilea, autobiografialaria, abeslaria, telebista-aktorea, antzerki aktorea, kazetaria, eleberrigilea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea
Enplegatzailea(k)	Wake Forest University ^(en)
Lan nabarmenak	ikusi I Know Why the Caged Bird Sings ^(en) On the Pulse of Morning ^(en) And Still I Rise ^(en) Even the Stars Look Lonesome ^(en)
Jasotako sariak	ikusi Emakumeen Arrakastaren Saloi Nazionala (1998) Langston Hughes Medal (1991) Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (1993) : On the Pulse of Morning ^(en) Spingarn Medal (1994) Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (1995) Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording (2002) NAACP Image Award for Outstanding Literary Work, Nonfiction (2005) : Hallelujah! The Welcome Table ^(en) Marian Anderson Award (2008) NAACP Image Award for Outstanding Literary Work, Nonfiction (2009) : Letter to My Daughter ^(en) Askatasunaren Domina Presidentziala (2010) Literarian Award for Outstanding Service to the American Literary Community (2013) Candace Award (1990) Horatio Alger Award (1992) Arkansas Black Hall of Fame (1993) Paul Robeson Award (1990) Crystal Award (1992) National Medal of Arts (2000) honorary doctorate of the University of South Carolina (1989) honorary citizen of Baltimore (1990eko martxoaren 22a) North Carolina Award for Literature (1987) honorary degree from Spelman College (1983)
Influentziak	Charles Dickens, Edgar Allan Poe, James Weldon Johnson, William Shakespeare eta Zora Neale Hurston
Kidetza	Alpha Kappa Alpha
Musika instrumentua	ahotsa

mayaangelou.com