Ipar Carolina

Ipar Carolina
	State of North Carolina
	Ereserkia: The Old North State (en)
	Goiburua: Esse quam videri
	; flag of North Carolina (en)
	; flag of North Carolina (en)
	Map of USA NC.svg
Geografia
Hiriburua	Raleigh; 35°49′8″N 78°38′41″W
Hiririk handiena	Charlotte
Azalera	139.390; Ura %9,66
Punturik altuena	Mitchell mendia
Punturik sakonena	Ozeano Atlantikoa
Kontinentea	Ipar Amerika
Mugakideak	Virginia, Hego Carolina, Georgia (AEB) eta Tennessee
Administrazioa
Gobernadorea	Roy Cooper
Ipar Carolinako Gobernadorea	Roy Cooper (en)
Legebiltzarra	Ipar Carolinako Biltzar Orokorra
Epai autoritatea	Ipar Carolinako Epaitegi Gorena
Demografia
Biztanleria	10.439.388 (2020); 55.768 (2018)
Dentsitatea	74,89 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi ingeles ;
Erabilitako hizkuntzak	ikusi Tuscarora (en) , Gullah (en) eta Lumbee (en) ;
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Derrigorrezko eskolaratzea	-16
Ekonomia
BPG nominala	586.136.200.000 US$ (2020); 591.600.900.000 US$ (2019); Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragileaAdierazpen errorea: Hitz ezezaguna "br" (2019)
Historia
	Sorrera data: 1789ko azaroaren 21a
Bestelako informazioa
Ordu eremua	ikusi Ekialdeko Ordu-eremu ; : America/New_York (en) ;
	nc.gov

Ipar Carolina^[1] (ingelesez: North Carolina, ˌnɔrθ_kærəˈlaɪnə ahoskatua) Ameriketako Estatu Batuetako ekialdean dagoen estatua da, Ozeano Atlantikoaren kostaldean kokatutakoa.

Muga hauexek ditu: Virginia, iparraldean; Hego Carolina, hegoaldean; Tennessee, mendebalean eta Ozeano Atlantikoa, ekialdean. 135.000 km2 eta 5.881.766 biztanle (1980). Biztanleriaren % 25 arraza beltzekoa da. Hiriburua Raleigh da eta hiri nagusiak: Charlotte, Greensboro, Winston-Salem eta Chapel Hill (Unibertsitatea) dira.

GeografiaAldatu

Mugakide hauek ditu: Hegoaldean Hego Carolina, hego-mendebaldean Georgia, mendebaldean Tennessee, iparraldean Virginia eta ekialdean Ozeano Atlantikoa.

Bestela, estatuaren mendebaldean Appalacheak daude, eta tartean mendilerro osoko tontorrik altuena, Mitchell mendia (2.037 m).

HistoriaAldatu

Espainiarren ondotik, 1584. urtetik aurrera egokitu ziren bertan lehen kolono britainiarrak, Walter Raleigh itsasgizon ingelesak gidatuta. Hego Carolinarekin bat eginda zegoen lurraldea Ingalaterrako koroaren kolonia bihurtu zen 1663. urtean. Hego Carolinatik bereizi ondoren (1730), independentziaren aldeko mugimenduarekin bat egin zuen eta 1789. urtean Estatu Batuetako estatu bihurtu zen.

KlimaAldatu

Tropikoz behetikoa hego-ekialdean eta kontinentala eta hotzagoa mendebaldean.

EkonomiaAldatu

Nekazaritza ia erabat tabakoan oinarritua dagoen arren, abere eta hegazti hazkuntza ere nahikoa zabaldurik dago. Baso ustiakuntza. Arrantza. Harrobi garrantzitsuak. Industria indartsua (ehungintza, tabakoa, janari industria).

ErreferentziakAldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/08/11 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.