Elisabeth Noelle-Neumann
Elisabeth Noelle-Neumann (Berlin, 1916ko abenduaren 19a - Allensbach, Alemania, 2010eko martxoaren 25a)[1] alemaniar politologo eta soziologoa izan zen.
| Elisabeth Noelle-Neumann | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Berlin, 1916ko abenduaren 19a |
| Herrialdea |  Alemania |
| Heriotza | Allensbach, 2010eko martxoaren 25a (93 urte) |
| Familia | |
| Aita | Ernst Noelle |
| Ama | Eva Schaper |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Missouriko Unibertsitatea Berlingo Humboldt Unibertsitatea Königsbergeko Unibertsitatea Göttingengo Unibertsitatea Schule Schloss Salem (en)  |
| Hezkuntza-maila | doktoretza |
| Hizkuntzak | alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | kazetaria, politologoa, idazlea, unibertsitateko irakaslea eta soziologoa |
| Lantokia(k) | Mainz eta Munich |
| Enplegatzailea(k) | Municheko Unibertsitatea Chicagoko Unibertsitatea Johannes Gutenberg University Mainz (en) Berlingo Unibertsitate Librea |
| Jasotako sariak | |
  | |
Mainz-eko Unibertsitateko irakaslea emeritua izan zen eta bere ekarpen ezagunena isiltasunaren espirala deritzon modeloa izan da. Teori honen arabera, iritzi publikoaren ikuskerak eragina du gizabanakoaren jokaeran.
Kazetaritza ikasi zuen Emíl Dovifat-ekin Berlinen, Filosofia Könisberg-en eta Historia Munich-en. AEBn, Misuriko Unibertsitatean jarraitu zituen kazetaritza-ikasketak. Bigarren Mundu Gerraren hasieran, kazetaritzan doktoratu zen (1939). Hemeretzi urte besterik ez zituela, Noelle-Neumann Adolf Hitlerren Alderdi Nazionalsozialistarekin elkartu zen eta aktiboki militartu zen, gobernuaren aldeko idazki ideologikoak argitaratuz. 1961ean (Berlin hiria harresi batek bananduta), ikasketak eta lan akademikoak hasi zituen Berlingo Unibertsitate Librean; eta geroago, 1964an, bere kazetaritza-katedra lortu zuen.
1947an, Erich Peter Neumann senarrarekin batera, Alemaniako demokrazia kristauari buruzko iritzi-inkestetan lan egin zuen Institut Demoskopie Allensbach sortu zuen. Baina 1964an Magunciako Johannes Gutenberg Unibertsitatera joan zen, bertan bere Kazetaritza katedra egin eta Institut Für Publizistiken sortu zuen eta 1983ra arte zuzendari izan zen.
Magunciako Unibertsitateko irakasle emeritua, bere ekarpen ezagunena isiltasunaren espiralaren eredua da, iritzi publikoaren pertzepzioak gizabanakoaren portaeran nola eragin dezakeen azaltzen duen teoria.
Konrad Adenauer, Helmut Kohl edo Angela Merkel bezalako kantzelari demokratiko-kristauen erreferentzien aholkularia izan zen. “Lazo Constanzaren Sibila” edo “inkesten damma” deitu zioten.
Biografia aldatu
Elisabeth Noelle 1916an jaio zen, Ernst eta Eve Noelleren alaba Dahlemen, Berlingo auzo pobre batean. Elisabeth Berlingo hainbat eskolatara joan zen, eta gero Salemeko Castillo Eskolara aldatu zen. Hura ere urtebetera utzi zuen. Bere 'Abiturra' 1935ean lortu zuen Götttingenen, eta ondoren filosofia, historia, kazetaritza eta ikasketa amerikarrak ikasi zituen Friedrich Wilhelm Unibertsitatean eta Königsberg Albertina Unibertsitatean. Obersalzbergera joan zenean, ustekabeko topaketa izan zuen Adolf Hitlerrekin, eta "bere bizitzako esperientzia bizi eta bitxienetako bat" deitu zion. "Die Bewegung" ikasle-egunkari nazionalsozialistak dokumentatu zuen topaketa hori. Artikuluak erakusten du hori ez zela ustekabekoa izan, Elisabeth Noelle-Neumannek bere bizialdian esan zuen bezala.[2] Han "ikasle berezi" gisa erregistratu zen. Elisabeth Noelle-Neumannek behin eta berriz esan zuen kazetaritza ikasi zuela urtebetez. Baina "ikasle bereziak" ez ziren onartu Kazetaritza, Zuzenbide edo Medikuntza-Eskoletan.[3] 1940an bere Ph.D. jaso zuen, AEBko iritzi publikoaren azterketan kontzentratuz.
1940an Das Reich egunkari nazian lan egin zuen labur-labur. 1941eko ekainaren 8an, Das Reich-ek Noelle-Neumannen artikulua argitaratu zuen: "Nork ematen dio informazioa AEBri? ", sindikatu judu batek Estatu Batuetako komunikabideak erabiltzen zituela zabaldu zuen. Hauxe idatzi zuen: "Juduek egunkarian idazten dute, haien jabeek monopolizatzen dituzte publizitate-agentziak, eta, beraz, publizitate-diruaren ateak nahi bezala ireki eta itxi daitezke". Agur esan zioten Franklin D. Roosevelten aldeko ez ziren argazkien ordez, hobeto ikusten zirenak jarri zituenean. Ondoren, Frankfurter Zeitungen lan egin zuen, 1943an itxi zuten arte.
1947an, berak eta haren lehen senarrak, Erich Peter Neumannek, iritzi publikoa aztertzeko erakunde bat sortu zuten— Allensbachen iritzi-zundaketen institutua, gero Alemaniako zundaketa-erakunde ezagun eta entzutetsuenetako bat. Hark, senarrarekin batera, iritzi alemanaren lehen zundaketa-gorputza sortu zuen. 1964tik 1983ra irakasle batzuk izan zituen Magunciako Johannes Gutenberg unibertsitatean.
Noelle-Neumann 1978tik 1980ra Iritzi Publikoa Aztertzeko Mundu Erakundeko lehendakaria izan zen , eta 1978tik 1991ra irakasle gonbidatu gisa lan egin zuen Chicagoko unibertsitatean.
Pentsamendu eta adierazpen kritikoa aldatu
1960ko hamarkadatik aurrera, Elisabeth Noelle-Neumannek iritzi publikoaren bilakaerari buruzko ikerketak argitaratu zituen, eta, gero, "isiltasunaren espiral" bihurtu zen. Kontzeptu horrek, batez ere, lanean sartu zuen "Isiltasunaren espirala. Iritzi publikoa: gure gizarte-azala" (1977). Espiral horren oinarria hauxe da: menderatuta dagoen populazioaren mendetasun-efektua sortzen dutela iritzi menderatzaileak edo irabazle gisa hautemanak, eta horrek ikusten du bere iritzia gehiengoaren iritziaren kontra dagoela. Iritzi-korronte handiekiko atxikimendua babes-sentimenduaren isla dela gaineratzen du, gehiengoari isolamendua, isiltasuna eta bazterketa ematen diona. Gizabanakoek ingurune ideologikoaren, iritzi-moden eta balio minoritario eta gehiengodunen ebaluazioaren pertzepzio-zentzua dutela zehazten du. Pentsamendu hori Aristoteles, Zizeron, Makiavelo, Rotterdameko Erasmo, John Locke, David Hume eta Alexis de Tocqueville autoreen eraginen ondorioa da, besteak beste, gobernua eta gehiengoaren iritzia lotzen baitituzte.
Nolanahi ere, ezkutatzeak eta isiluneak probableagoak dira erregimen totalitarioetan adierazpen-askatasuna bermatzen den erregimenetan baino.
Hedabideen eginkizuna adierazgarria da, agenda-balioek eta presentzia edo protagonismoa gaitzeko rolak gehiengoaren edo politikaren aldetik zuzenak diren iritzi-klimak gizartean hautematen laguntzen baitute. Komunikabideek, beren edukien bidez, eztabaidarako eremu publikoa ezartzen laguntzen dute, eta, horrekin batera, iritzi publikoa garatzeko esparrua ezartzen (George Gerbner-ek proposatutako Framingaren teoria). Hedabideetako isiluneak, errealitatearen ezkutatzeak, argitaratutako edo emandako arrastoa galdu duten balio eta protagonistek.agertokitik ateratzea eragiten dute.
Literatura aldatu
Esther Priwer: Nazi exchange students at the University of Missouri The Menorah Journal, 1938, 26, issue 3, 353-361 or.
Elisabeth Noebakia -Pneumann as Nazi propaganant US newspapers, 1938
24 Mädels beim Führer, 1937-06-13
Lanak aldatu
- (Frantsesez) Les Sondages d'opinion, Les Éditions De Minuit, 1966, 395.or.
- (Ingelesez) The Spiral of Silence, The University of Chicago Press, Chicago, 1993
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Gaztelaniaz) «Muere Neumann, autora de la teoría de la espiral del silencio» PR Noticias 2010-03-26 (Noiz kontsultatua: 2022-03-25).
- ↑ Die Bewegung. (1937-06). Elisabeth Noelle Neumann And Adolf Hitler. (Noiz kontsultatua: 2022-03-25).
- ↑ University of Missouri. (1937). Elizabeth Noelle, Special Student and Student of Journalism?. (Noiz kontsultatua: 2022-03-25).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q60804
Multimedia: Elisabeth Noelle-Neumann / Q60804
