Camille Lepage

fotokazetari frantziarra

Camille Lepage (Angers, Maine eta Loira, 1988ko urtarrilaren 28a - Afrika Erdiko Errepublika, 2014ko maiatzaren 12a) gerra-argazkilari eta kazetari frantziarra zen.

Camille Lepage

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakCamille Françoise Lepage
JaiotzaAngers1988ko urtarrilaren 28a
Herrialdea Frantzia
HeriotzaAfrika Erdiko Errepublika2014ko maiatzaren 12a (26 urte)
Heriotza modua: ezezaguna
Hezkuntza
HeziketaIntégrale : Institut d'enseignement supérieur privé (en) Itzuli
Solent University (en) Itzuli
HU University of Applied Sciences Utrecht (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakfotokazetaria, argazkilaria, kazetaria eta gerra argazkilaria
Enplegatzailea(k)Le Monde
camillelepage.org

Biografia

aldatu

Camille Lepage Angersen sortu zen; haren aita paisajista da bertan, eta ama giza baliabideen zuzendaria.[1][2] Ikasketak Saint-Martin[3] lizeoan egin zituen (egun, Saint-Benoît ikastetxea). Zientzia Politikoetarako sarrera-lehiaketan huts egin ondoren, nerabezarotik fotokazetaritzaren zale amorratua izaki, Ingalaterrako Southampton Solent-eko Unibertsitatean hasi zen kazetaritza ikasten, Herbeheretako[4] Hogeschool Utrecht-en Erasmus urte bat eta Rue89n erredaktore-ikastaro bat egin zituen.[3][4]

Lana Hego Sudanen

aldatu

Hiru hilabete iraun zuen bigarren ikastaro batean, Egipton, mugakide duen Sudango krisiaren garrantziaz jabetu zen, zeina zatikatua izan baitzen. Hara joatea erabaki zuen hainbat kazetaren ordezkari gisa, epe luzeko kazetaritza-lana egin ahal izateko gutxi hedatutako gatazka bati buruz, munduko herrialderik gazteenean.[5][6][7] Jonathan Pedneault lagunak trufa egin zion afektuz, esanaz ez zuela inoiz lortuko “gose diren beltztxo horien argazkiak” zabaltzerik.[8] Lepagek Hans Lucas estudiora bidali zuen motibazio-gutunean zioenez, bere nahia zen “munduko zati txiki bat hondotik hobeto ulertzeko bidea ematea, gune abandonatu horien berri ematea, eta eskualde ezezagunen edo are ahaztuen irudi berriak zabaltzea”. Ikuspegi original horri esker irabazi zuen bertako biztanleen eta tokiko informazio-iturrien konfiantza, eta lortu zuen ospe handiko komunikabide nagusi askotan egindako argitalpenekin saritua izatea.

Nubas mendien gatazka

aldatu

Juban, Hego Sudan estatu berriaren hiriburuan, lan bat aurkitu zuen herrialde berri horretako egunkaririk handienean[5]: The Citizen (en), oihalezko etxola bat alokatu zuen hotel bateko kanpinean, eta argazkiak Agence France Pressi (AFP) saldu zizkion, hirian bulegorik ez duena. Ondoren, elektrizitaterik gabeko etxe bat partekatzea lortu zuen Andreea Câmpeanu argazkilari errumaniarrarekin, eta moto zahar bat erosi zuen.[9]

Nuba mendietako gatazkaren berri izan zuenean, abenduan Hego Kordofanera joatea erabaki zuen, nahiz eta Sudango Gobernuak lurralde horretara joatea debekatu zien hedabideei. Tarte bat hartu zuen, baina, Frantziara itzuli bat egiteko, azken Gabonak izango zirenak familiarekin igarotzera. Egonaldi horretan, egunkari frantses bati bere haserrea adierazi zion komunikabide bakar batek ere ez zuelako ematen Nuba mendietako bonbardaketen berri.[5]

Camille Lepagek, ondoren, lana aurkitu zuen Ugandako egunkari batean, eta, horri esker, Nuba mendien muga oinez gurutzatu ahal izan zuen. Han, herritarrak gosez hiltzen ari ziren kobazuloetan, eta bera ere bertan babestu behar izan zen, Sudango hiriburuko etnia batek egindako bonbardaketa militarrak zirela eta. Izan ere, Hego Sudango Estatua zela eta, petrolioa eskuratu zuten.[10]

2013ko irailean, Hego Sudan utzi eta Afrika Erdian instalatu zen, lehertu berri zen gerra zibilaren berri emateko. Komunikabideek ez zuten horren inguruko interesik oraindik.[11] Iritsi berritan, Petapixel gune espezializatuak elkarrizketatu zuen, zeinak “ausardia” eta “intuiziozko begirada” nabaritu zizkion Hego Sudango Nuba mendien berri emateko moduan.[7] Haren erantzunek salatzen zuten komunikabide gehienak ez egotea Nuba mendien frontean, zeren eta, haren arabera, beldur baitziren publizitate-emaileen gustukoak ez izatea zenbaitetan.

Lana Erdialdeko Afrikan

aldatu

Gineako, Afrika Erdiko eta Burkina Fasoko komunikabideen arabera, Afrika Erdiko Gerra Zibil berriaren handitasuna ezagutarazi zuen, “fratrizida eta absurdoa”, “bahitutako biztanleen bizitzaren errealitatearen testigantza emanez irudiaren bidez”, bere argazkien arrakastari esker: Reuters, Associated Press, AFP, BBC, Le Monde, Wall Street Journal, Guardian[12], Sunday Times, The Washington Post[13], La Croix.[14][15][16]

Amnistia Internazionalak eta Mugarik Gabeko Medikuek[17] ere lana ematen zioten, balen kontrako txaleko bat eman zioten.[18] Terrenoaren gainean, Afrika Erdiko Prentsa Agentziako lankideak ohartu ziren zein garrantzitsua den epe luzerako aski konprometitua dagoen profesional bat izatea haien herrialdean "Nuba mendietako gatazken izugarrikeria guztia biltzeko", tokiko errealitateak entzutera jartzen dena, “kontaktuaren bila” doana, eta, batez ere, “Sangari frantsesen lehorreratzearekin herrialdeko krisiaren mediatizazioa baino askoz lehenago” iristen dena.[19][19][9] Sudango biztanleen erdian bizi izanak, erosotasunik eta elektrizitaterik gabe, irakatsi zion Afrikan argazkia arrakastatsua izateko kode intimoak zein diren (kortesia, umorea, distantzia fisiko egokia, argazkiak ateratzeari uko egiteko aukera onartzea).[7]

2013ko urriaren 2an Banguira iritsi zenean, Pasteur Institutuko erbesteratu batzuek etxean hartu zuten, eta, gero, Mugarik Gabeko Sendagileek, erbesteratutako batzuek prestatutako apartamentu bat partekatu aurretik William Danielsekin, zeina bigarren egonaldi baterako joan baitzen azaroaren amaieran. Danielsek aditua zuen Lepagek harremanetarako zuen gaitasunaren berri, eta "Banguin ezaguna" izateko aukera eman zion. Granada baten leherketaren ondorioz hildako emakume baten familia aurkeztu zion Danielsi, eta hiletetan aterarako argazkiengatik World Press Photo saria jaso zuen. Abenduaren hasieran, indarkeria larriagotzen ari zela eta, Banguiko sektore ez hain isolatu batera aldatzea erabaki zuten.

Sangariak, mehatxuak eta zehapenak, eta bi kazetariren heriotza Lepage hil baino hamar egun lehenago

aldatu

Afrika Erdiko drama Europako eta Amerikako prentsa handian zabaltzeak iritzi publikoaren zati bat sentsibilizatzen lagundu zuen. 2013ko abenduaren 5ean, NBEren ebazpen batek Sangari Operazioa[20] esleitu zion Frantziari, eta Frantziako iritzi publikoak ongi hartu zuen, nahiz eta harrera on hori Afrika Erdiko testuinguru konplexuago batean gertatu eta ulertzeko Malikoa baino zailagoa izan, non militar frantsesek borrokatutako talde islamistak errazago identifikatzen baitziren.[21] Handik gutxira, Nazioarteko Zigor Auzitegiak misio bat bidali zuen, Seleka matxinada ohiak (gehiengo musulmana zuen, eta 2013ko martxotik 2014ko urtarrilera bitartean boterean egon zen) egindako abusuak ikertzeko.[22]

Nazioarteko esku-hartzeak bat egin zuen kazetarien aurkako mehatxuekin eta eragozpenekin; Camille Lepage horiez kezkatu zen abenduan Mugarik Gabeko Kazetariekin izandako elkarrizketen karietara, iritsi eta bi hilabetera soilik.[23][24] Militar frantziarrek nahiko azkar jakinarazi zioten bere erreportajeek “arriskuak hartzera” bultzatzen zutela, baina, une berean, Pictures of the Year Internationalen[25] bigarren saria jaso zuen.[26]

Urtarrilean, Banguiko prokuradore Ghislain Gresenguet-ek Le Démocrate egunkaria ixtea eskatu zuen, eta Ferdinand Samba zuzendariaren aurkako urte eta erdiko espetxealdia eskatu, Sylvain Doutingairen aurkako difamazioa leporatuta (Finantzen Estatu ministroa eta Michel Djototodia[27] Estatu buruaren lehengusua). Urtarrilean, gobernua bota egin zuten, baina jazarpenek jarraitu zuten. Herio-mehatxupean, Ferdinand Sambak herrialdetik ihes egin zuen.[28] Apirilean, Regulis Zouiri eta Patrick Stéphane Akibata, Palmarès eta Le Peuple egunkarietako zuzendariak, hurrenez hurren, Banguin hainbat egunez atxilotu zituzten, Catherine Samba-Panza trantsizioko presidentearen aurka idatzitako artikuluak difamaziozkoak zirela iritzita.[29]

Apirilaren 29ko gauean, banda armatuek Afrika Erdiko beste bi kazetarien bizilekuei eraso egin zieten. Désiré Sayenga, Le Démocrate egunkariko erredaktorea, toraxean joa, biharamunean hil zen. René Padouk, Voix de la Grâce irrati protestantekoak, maiatzaren 5era arte bakarrik biziraun zuen, eta anaia zaharrena ere hil egin zioten, polizia-iturrien arabera.[30] Bi hilketa horien aurka protesta egiteko martxaren arratsean, Radio Ndeke Lukako kazetarien kontrako herio-mehatxuak zabaldu ziren. Camille Lepage, erredaktoreburuekin elkartzeko New Yorken astebetez izan ondoren, oihanera itzuli zen, eta lau egun geroago hil zuten.[31] Mugarik Gabeko Kazetariek, une berean, egiaztatu zuen kazetari askok "ezkutatu edo herrialdea utzi behar izan zutela heriotza-mehatxuak jasan ondoren", eta "Afrika Erdiko kazetari gehienek ez zutela jada jarduten, eta horretara ausartzen zirenak mehatxatuak zirela".[28] Ordura arte, Afrika Erdiko Errepublikak ez zuen zentsurarik jasan (2986 kazetari atxilotu, erasotu edo mehatxatu zituen munduan 2013an, eta 36 erail zituen, hots, lanean hildako 71en erdiak). Horietako zazpi Somalian erail zituzten, milizia islamiarren eraginpeko beste herrialde batean.

Motorrean hila, Kamerungo mugara doan erreportaje bateko errepidean

aldatu

Camille Lepage buruan bala batek jota hil zen, 2014ko maiatzaren 12an. Diamante-ustiapenaren arazoaren berri eman nahian, erabaki zuen Jonathan Pedneault lagun kanadarrarekin joatea, irratiko trebatzailea bera, GKE batek bidali zuen herrialdearen mendebaldean hilabeteko bira bat egiteko. Berbératin, munduko lehen diamante-arroaren bihotzean (milioi bat kilate urtean), Hassan Fawaz diamante-saltzaile libanoarrak eman zien ostatu. Bere lagunarekin, Rock koronelarekin, anti-balakekin[32] elkartu ziren. Maiatzaren 3an, Camille Lepagek azken horren taldeari lagundu zion egun baterako Naora, eta, gero, bost egunez haiekin joatea erabaki zuen, baina Jonathan Banguira itzuli behar zen. Bien lagun zen Katarinak dei bat jaso zuen maiatzaren 10ean, 20:00ak aldera, itzuli baino bi egun lehenago: “Camillek informazioa zuen pasatzeko testu-mezuz”, azaldu zuen Jonathanek Paris Matchen. Baina testu-mezua ez zen inoiz iritsi. Biharamunean erail zuten, balen kontrako txalekorik gabe Ngambongo herrixka zeharkatu berri zuenean, Kamerungo mugatik gertu, John Miladék dioenez, Lepage eskoltatzen ari ziren anti-balaka militanteen talde txiki baten arduraduna bera.[33] Goizean goiz, leporaino armatutako Selekako mertzenario ohiek anti-balakak bizi diren herrixka baten aurka egindako erasoak filmatu eta argazkiak atera zituen. Motoak Gbambia herrira zihoazen, Gbititik gertu, Kamerungo auzo-herria, Camille Lepagek beste erreportaje bat egiteko.[34][35]

Lehen motorrak igarota, Seleka ohiek konboiaren atzeko aldeari tiro egin zioten, eta kazetaria hil zuten, bala batek buruan jota. Tiroak entzunda, konboiaren aurreko aldeak buelta erdia eman[36] eta erantzun egin zuen.[36] Borrokaldiak ordu erdi iraun zuen. [erref. beharra] Erasotzaileek, kazetariaren argazki-kamerak hartuta, ihes egin zuten armak eta bosten gorpuak bertan utzita. Anti-balakek Camille Lepageren eta beste lauren gorpuak Gallo-Bouyau-ko erietxera eraman zituzten. 17.000 biztanleko herrixka horretan, “biztanleek kalean barrikadak ezarri zituzten Sangari Indarrek gorpuak zekartzaten anti-balak desarmatu izanaren aurka protestatzeko”.[36] Azkenik, akordio batera iritsi ziren, 4 x4 batean eta oihalez babestuta, Bouarrera (misio katolikoko toki garrantzitsua) eraman ahal izan zitzaten gorpuak.[37] Bitartean, Hassan Fawaz erahil zutela jakin ondoren Jonathan Pedneaultek, bertako bere kideari deitu zion, eta jakin zuen gorpuak itzuli egingo zituztela. Sangari Indarren bozeramaileari galdetuta, esan zion ez zekiela ezer.[32]

Segada gertatu eta bi egunera, bost gorpuak militar frantsesei eman zitzaizkien. Bouarrera eramateko proiektua ez zen gauzatu. Sangari operazioko Yannick laguntzaileak, orduan Gallo-Bouyau aldera patruilatzen ari zela, testigantza hau eman zuen:[38]

« Le responsable du 4x4 est descendu et c’est là qu’il m’a annoncé qu’il y avait cinq corps dans le 4×4, dont celui d’une journaliste française. Ils m’ont dit que ce n’était pas eux, que c’était une bande armée qui était à 80 kilomètres au sud de là où j’étais. Ils venaient pour ramener les corps au dispensaire de Gallo[39]. »

Handik gutxira, Frantziako Errepublikako Lehendakaritzak bere heriotzaren berri eman zuen, eta “bere hiltzaileak zigorgabe ez geratzea” eskatu zuen.[40] Camille Lepage 25 urtean lanean hildako hogeigarren kazetari frantziarra izan zen. Horietako bost Saharaz hegoaldeko Afrikan hil zituzten, besteak beste, Ghislaine Dupont eta Claude Verlon (RFI) Kidaletik (Mali) gertu erailak 2013ko udazkenean, eta Jean Hélène eta Guy-Costa Boli Kostan, 2004an.[41]

2016ko irailaren 10ean, François Hollandek omenaldia egin zion Camille Lepageri, hitz hauekin:[42]

« Le 12 mai 2014, Camille Lepage, une jeune photographe de grand talent, âgée d’à peine vingt-six ans, était tuée en Centrafrique alors qu’elle effectuait un reportage dans l’Ouest du pays. J’avais partagé le chagrin de sa famille et de ses proches, lors du retour de sa dépouille à Paris. Aujourd’hui, au ministère de la Culture et de la Communication, étaient exposés quinze clichés réalisés par Camille Lepage au Soudan du Sud et en Centrafrique. Ils nous saisissent par l’horreur des scènes que ses photos révèlent et la profonde humanité qu’elle mettait pour capter le visage de celles et ceux qui espéraient encore. Camille Lepage avait un grand talent et un immense courage. Elle accomplissait son métier comme une mission humanitaire. Elle voulait témoigner de ce que subissent les populations civiles quand l’acharnement de milices ou de factions provoquent les pires exactions dans l’indifférence et le silence. Elle voulait alerter, informer pour que nul n’ignore ces drames. La famille de Camille a créé au lendemain de sa disparition une association qui, chaque année, distingue le travail d’un photojournaliste par la remise d’un prix. Ils l’ont appelé du beau nom de « Camille Lepage - On est ensemble ». Nous sommes ensemble. C’est le message que je souhaite adresser aux photographes et aux journalistes qui, comme le fit Camille Lepage, s’engagent au péril de leur vie pour nous mettre sous les yeux les souffrances des peuples martyrs. Ce fut aussi l’honneur des militaires français que de contribuer à les faire cesser en Centrafrique. Camille Lepage est le vingtième journaliste français mort en mission. Celle de nous informer. Partout et toujours. »

Haren erailketaren ikerketa

aldatu

Lepage hil eta egun batzuetara, aurre-ikerketa hasi zen. Hurrengo etapa informazio judiziala irekitzea izan zen, prentsak maiatzaren 28an jakinarazia. Autopsia txostenaren arabera, ikerketako iturri hurbil baten arabera, kazetaria bala batek buruan jota hil zen.[43] Parisko Lehen Auzialdiko Auzitegiko instrukzioko bi epaile izendatu zituzten: Raphaëlle Agenie Fécamp eta Virginie Van Geyte. Pertsonen aurkako Indarkeriaren Aurkako Errepresiorako Bulego Nagusiko ikertzaileek Afrika Erdiko eta Kamerungo mugan dagoen lursaila bisitatzeko asmoa agertu zuten, armada frantziarraren laguntzarekin. Hilabete geroago, haren erailketaren nondik norakoak zehazteko ezinean zebilen ikerketa.[44] Ekainaren 19an, Frantziak bere ikertzaileak Afrika Erdiko Errepublikara bidali zituen, ikerketekin jarraitzeko.[45]

2016ko maiatzean oraindik ez zegoen argituta ikerketa. Camille Lepageren amak honela zioen: “Bi urte geroago, oraindik ez dakigu nor diren erasotzaileak”.[46]

2018an, RSFk bildutako informazioaren arabera, Lepage familiako abokatuak esan zuen Camille Lepage kasuari buruzko instrukzio-espedientea desagertu egin zela, eta, ondorioz, magistratuek atzeratu egin behar izan zuten 2018aren hasieran egin behar ziren entzunaldien epaiketa.[47]

Hilketaren aurkako erreakzioak

aldatu

Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak[48] prentsa-askatasunean oinarritutako adierazpen batean kondenatu zuen erailketa. Adierazpen horretan, Afrika Erdiko Errepublikako trantsizio-gobernuari eskatu zion gertaera hori berehala ikertzeko eta errudunak epaitzeko.[49]

Estatu Batuetako komunikabide nagusiek, arduradun politikoen aurrean eragina dutenek, berehala azaldu zuten arazoa. Associated Press-ek planteatu zuen, hilketaren berri eman zutenetik, zenbat okertu diren “oso trebea” zen erreportari horren heriotzak oso eskualde ezegonkorretan komunikabideek dituzten lan-baldintzak.[50] Washington Post egunkariak gogorarazi zuen Lepagek bi urteko igaro zituela ahaztutako edo baztertutako herriak entzuten, indarkeriak Afrika Erdiko biztanleen laurdena lekuz aldarazten zuen unean.[51]

Batez ere Afrikako prentsan egin zuen gora haserreak. Afrika Erdiko Prentsa Agentzia kezkatuta agertu zen epe luzera “gatazken izugarrikeria guztia atzemateko” aski konprometituta zegoen profesional bat desagertzeagatik, gai izan zena “bertakoekin harremantzeko” eta Frantziako Sangariak lehorreratu eta “herrialdeko krisia mediatizatu baino askoz lehenago” iristeko.[52] Boli Kostako Kazetarien Sindikatuak hiru “erailketak” gaitzetsi zituen, Afrika Erdian prentsa «isilarazteko» ahalegina ikusita, eta krisia konponbidean parte hartu zuten alderdi guztiei dei egin zien «herritarren segurtasun handiagoa bermatzeko, kazetariak eta komunikabideetako profesionalak barne». Gineako prentsaren iritziz, erailketa horrek planteatu zuen “lekukotasun-betebeharraren” arazoa “eremu arriskutsuenetan”, eta Gineako Lurralde Administrazioko ministro Aristide Sokambik “herrialdera bakea itzultzea nahi ez zutenek, indarkeriaren sokei tiraka jarraitzen zutenek trantsizioari emandako kolpe gogor bat" bezala ikusi zuen.[53] 1981ean sortutako Comité pour la Protection de Journalistes irabazi-asmorik gabeko elkarteak segadaren nondik norakoak jakitea galdatu zuen.[54]

Lepage hil ondoren, erreportari batzuek ohartarazi zuten hura bezalako argazkilariek egindako konpromiso handia hobeto aitortu zezaketela hedabideek, zeinek argazkirik onenak aukeratu nahi baitituzte soilik, eskaerarik egin gabe. Sistema hori gero eta kritikatuagoa da, arriskuak hartzeari nolabaiteko presioa eragiten baitio.[18][18] Elkarrizketa batean, Lepagek deitoratu zuen haren azala hedabideen agendaren pean ezarri izana. Beste ondorio bat baliabide falta zen, motorrean, oinez edo taxi zaharretan bidaiatzen baitzuen kazetariak.[18]

AFPk, halaber, SCAMen 2013ko azaroko ikerketa bati heldu zion berriz, zeinetan adierazten baitzen gerrako argazkilari askok eta askok ez zutela aseguru-kontraturik haien lan-jardunean, eta bitik batek hilean 1.000 eurotik beherako diru-sarrerak zituela.[55] Oro har, gerra-erreportariak (erredaktoreak eta telebistako erreportariak barne) hobeto ordainduta daude: horien erdiak urtean gutxienez 40.000 euroko diru-sarrera du.[55] Camille Lepage herrialde hartan ari zen lanean, tokiko errealitateak hobeto ulertzeko, herritarrei eta gobernuz kanpoko erakundeei entzunez, modu ez-intrusiboan eta eremu guztietan sartzeko egokiagoan.

Goraipamenak

aldatu
  • Camille Lepage: bigarren saria, "Erretratua" kategorian, 2014ko otsailean, Vanishing Youth[25] serierako, Pictures of the Year Internationalen (POYi).[26] Suitzako L'Hebdo[56] aldizkariaren eta Reuters agentziaren arabera, munduko fotokazetaritza-lehiaketarik zaharren (1944koa) eta ezagunenetako bat (World Press Photo of the Year eta Pulitzer sariarekin batera).
  • A.N.I.ren (Ikonografoen Elkarte Nazionala) “bihotz kolpea”, Visa pour l'Image jaialdian, 2013an[57]
  • 2014ko Talent#57 burtsan finalista photographie.com, Afrika Erdian egindako On est ensemble erreportajerako.[58] Erreportajeen[59] kategorian[60]
  • 2013ko uztailaren 15eko argazkia, The New York Timesen[61]
  • Erreportari-talentuaren burtsa 2014 - Argazkilaritzako Sari Berezia, 2014ko ekaina[62][63]
  • Manuel Rivera-Ortiz[64] Fundazioaren saria[65][66][67]

Omenaldiak

aldatu
  • 2019ko maiatzaren 3an, Ghislaine-Dupont-Claude Verlon-Camille-Lepage plaza inauguratu zen Parisko 2. barrutian, hildako hiru kazetarien omenez.[68]
  • Loira Atlantikoko Loireauxenceko Loireauxence ikastetxe publikoak, 2021eko ikasturte hasieran inauguratuak, Camille Lepageren izena jaso zuen ofizialki 2022ko ekainaren 23an.[69]
  • 2022ko azaroaren 25etik, Angerseko Saint-Benoît eskolako anfiteatro berriak Camille Lepage izena du, eskolako eta lizeoko ikasle ohia.

Zinemako biografia

aldatu
  • 2019: Camille, Boris Lojkinek zuzendutako filma. Camille Lepagerek, erail zuten arte, Afrikan egindako ibilbidera itzuli zen. Nina Meurisse aktoreak interpretatzen du pertsonaia nagusia.

Erakusketak

aldatu
  • Camille Lepage, photojournaliste, Grand Théâtre d'Angers, (2014ko azaroa-abendua).[70]
  • Camille Lepageren lana ikusgai dago Frantziako Liburutegi Nazionalean (BeF), Talentu Burtsaren 2014ko edizioan (2014ko abendua 2015eko otsaila).[71]

Camille Lepage saria

aldatu

Camille Lepage sariak, “Camille Lepage – On est ensemble” elkarteak sortuak, fotokazetarien lana sustatu nahi du. Urtero banatzen da Visa pou l'Image fotokazetaritzako nazioarteko jaialdian, Perpinyàn .

Argitalpenak

aldatu
  • République Centrafricaine : On est ensemble[72], Paris, Collection des photographes - CDP Éditions, 2015, 64 p. (ISBN 978-2-35130-157-9).
  • Pure colère, Paris, éditions de la Martinière, 24 août 2017, 160 p. (ISBN 978-2-7324-8211-8).

Erreferentziak

aldatu
  1. Florence Pagneux. (30 septembre 2019). Maryvonne et Camille Lepage, toujours ensemble. .
  2. Flore Olive. (21 mai 2014). Meurtre d'une photojournaliste. .
  3. a b « Camille Lepage, une « force de caractère impressionnante », selon sa mère » par l'AFP sur Liberation.fr et lamontagne.fr le 14 mai 2014
  4. a b Camille Lepage, tuée en Centrafrique, avait fait « un bout de rue » avec nous sur le site Rue89 le 13 mai 2014
  5. a b c « Le combat de Camille au Soudan », article de Mireille Puau dans Le Courrier de l'Ouest du 30 décembre 2012
  6. Site du distributeur de ses photos
  7. a b c Hidden World of South Sudan: An Interview with Photojournalist Camille Lepage sur le site petapixel.com publié le 22 octobre 2013
  8. Déclaration de Jonathan Pedneault dans Paris Match
  9. a b « Meurtre d'une photojournaliste » par Flore Olive, dans Paris Match du 21 mai 2014
  10. « Le pétrole brouille l'avenir du Sud-Soudan », par Tanguy Berthemet dans Le Figaro du 11/07/2011
  11. Analyse du journal burkinabé FasoZine reprise sur Courrier International
  12. French photojournalist Camille Lepage killed in Central African Republic sur le site du Guardian le 13 mai 2014
  13. The work of Camille Lepage, French photojournalist killed in Africa sur le site du Washington Post consulté le 16 mai 2014
  14. French photojournalist Camille Lepage killed in Central African Republic sur le site du Guardian le 13 mai 2014
  15. The work of Camille Lepage, French photojournalist killed in Africa sur le site du Washington Post consulté le 16 mai 2014
  16. Laurent Larcher, « Camille Lepage, journaliste française, tuée en Centrafrique » sur le site de La Croix le 13 mai 2014
  17. “French journalist Camille Lepage killed in CAR”, bbc.com, le 13 mai 2014.
  18. a b c d Analyse de l'AFP sur la nécessité de donner plus de moyens, sécurité et publications aux photoreporters de guerre indépendants
  19. a b Commentaire élogieux sur le site de l'Agence Centrafricaine de presse
  20. Commentaire de l'Agence Centrafricaine de presse
  21. Sondage, dans Ouest-France
  22. « Centrafrique: arrivée d'une première mission de la Cour pénale internationale » par l'AFP, sur le site de Jeune Afrique, le 8 mai 2014
  23. « Médias: la Fondation Hirondelle primée » Le Figaro 04/06/2014
  24. Communiqué RSF
  25. a b (Ingelesez)Winners of the Seventy-First Annual Pictures of the Year International Competition sur le site poyi.org, consultée le 15 mai 2014
  26. a b (Ingelesez) POY – Second Place – Camille Lepage.
  27. "Affaire Ferdinand Samba, les magistrats donneront-ils raison à François Bozize?"
  28. a b [1]
  29. "RCA: des journalistes poursuivis pour «outrage au chef de l’État", par RFI
  30. « Centrafrique: décès d'un journaliste grièvement blessé », par l'AFP, le 5 mai 2014
  31. « Meurtre d'une photojournaliste » par Flore Olive, dans Paris Match du 21 mai 2014
  32. a b « Meurtre d'une photojournaliste » par Flore Olive, dans Paris Match du 21 mai 2014
  33. Témoignage de John Miladé au micro de Radio Siriri, le 15 mai 2014, dans le diocèse de Bouar
  34. selon des informations recueillies par le père Jean Marius Zoumlade, de la mission catholique de Bouar et directeur de la Radio Siriri « Comment Camille Lepage a été assassinée ! » sur le site LNC Agence centrafricaine de presse citant des déclarations faites au micro de Radio Siriri
  35. [2]
  36. a b c Témoignage de John Miladé au micro de Radio siriri, le 15 mai 2014, dans le diocèse de Bouar
  37. Témoignage d'Achille Hamazoudé, "Comzone" des anti-balaka de Galo-Bouyau, Blog "Lignes de Défense", de Philippe Chafgeau, hébergé parOuest-France
  38. Interrogé par RFI le 17 mai
  39. RFI : Camille Lepage: témoignage du militaire qui a trouvé son corps
  40. Une photojournaliste française tuée en Centrafrique sur lemonde.fr le 14 mai 2014 à partir de dépêches AFP et Reuters.
  41. Des journalistes français tués dans l'exercice de leur métier, AFP, 15 mai 2014
  42. François Hollande, , sur Page officielle de François Hollande, président de la République Française. www.elysee.fr., samedi 10 septembre 2016. https://www.facebook.com/francoishollande.fr/posts/10154562649947502?pnref=story
  43. "Deux juges d’instruction vont enquêter sur la mort de Camille Lepage", par Frederic Gerschel et Sandrine Briclo, dans Le Parisien du 26 mai 2014
  44. Camille Lepage, l'enquête piétine, Le Point, 11 juin 2014.
  45. 19 juin 2014 - Les enquêteurs français sont arrivés en Centrafrique
  46. Décès de Camille Lepage: deux ans après, l'enquête piétine toujours sur RFI, 12 mai 2016
  47. rsf.org/fr/actualites/le-dossier-dinstruction-de-camille-lepage-perdu-bangui
  48. Déclaration officielle, site de l'ONU
  49. « L'ONU au secours des paysans centrafricains », dans Paris Normandie du 16 mai
  50. STEVE NIKO et KRISTA LARSON, pour l'Associated Press, sur l'aggravation des conditions de travail des médias en Afrique, le 13 mai 2014
  51. « Though heart-achingly young, Lepage had already distinguished herself through her work over the past two years out of central Africa, first in Sudan and later in the Central African Republic », dans le Washington Post
  52. Commentaire de l'Agence Centrafricaine de presse
  53. « CAMILLE LEPAGE : Morte pour la Centrafrique », par Maria de Babia, sur Guinée Info du 16 mai 2014
  54. « Le CPJ exige une enquête sur la mort de la photo-journaliste en RCA », cpj.org, le 13 mai 2014.
  55. a b Enquête de la SCAM de novembre 2013 (page 10)
  56. Luc Debraine, « Concours « Photos de l'année » – Une guerre un peu trop jolie », hebdo.ch, 16 février 2011.
  57. « Les députés observent une minute de silence en hommage à Camille Lepage » sur le site Liberation.fr le 14 mai 2014
  58. https://web.archive.org/web/20140530054126/http://www.photographie.com/folio/camille-lepage-la-guerre-etouffe
  59. Présentation du reportage sur le site photographie.com
  60. Page sur le site du studio Hans Lucas consultée le 14 mai 2014
  61. (Ingelesez) « Pictures of the Day: South Sudan and Elsewhere », 15 juillet 2013.
  62. « Bourse du talent reportage 2014 - Prix exceptionnel de la photographie », 12 juin 2014
  63. « Picto.fr Bourse du talent 2014 »
  64. Slain « French Photographer Camille Lepage to receive Manuel Rivera-Ortiz Foundation Prize »
  65. « Camille Lepage reçoit le prix d'honneur de la fondation Manuel Rivera-Ortiz »
  66. Un prix posthume pour l’Angevine Camille Lepage à Arles. Le Courrier de l'Ouest.
  67. Photo Fans (Chine)
  68. AFP. (3 mai 2019). Une place inaugurée à Paris en hommage à trois journalistes français tués. .
  69. Ouest-France/Presse Océan, 23 juin 2022.
  70. « Exposition exceptionnelle en hommage à la photojournaliste Camille Lepage », rfi.fr, consulté le 28 décembre 2014.
  71. « Le travail poignant de la photo-journaliste Camille Lepage exposé à la BnF », Culturebox.francetvinfo.fr, consulté le 4 janvier 2015.

Kanpo estekak

aldatu