Buztintze-Hiriberri
Buztintze-Hiriberri[2][a] Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Beherea lurraldean kokatuta. Garazi eskualdean dago, Donibane Garazi hiriburutik 6,4 kilometrora. Altuera 192 eta 383 metro artekoa da, eta 5,67 km²-ko azalera hartzen du. 2018. urtean 103 biztanle zituen.
Buztintze-Hiriberri | |||
---|---|---|---|
Nafarroa Beherea, Euskal Herria | |||
Buztintze-Hiriberriko herriko etxea eta paisaia | |||
| |||
Kokapena | |||
Herrialdea | Euskal Herria | ||
Lurraldea | Nafarroa Beherea | ||
Eskualdea | Garazi | ||
Administrazioa | |||
Estatua | Frantzia | ||
Eskualdea | Akitania Berria | ||
Departamendua | Pirinio Atlantikoak | ||
Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||
Barrutia | Baiona | ||
Kantonamendua | Euskal Mendialdea | ||
Izen ofiziala | Bustince-Iriberry | ||
Auzapeza (1995-2026) | Henry Inchauspe (independente) | ||
Posta kodea | 64220 | ||
INSEE kodea | 64155 | ||
Herritarra | buztintzear, hiriberritar | ||
Kokapena | |||
Koordenatuak | 43°11′01″N 1°11′01″W / 43.1836°N 1.1836°W | ||
Azalera | 5,67 km2 | ||
Garaiera | 192-383 metro | ||
Distantzia | 6,4 km (Donibane Garazitik) | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 103 (2018: 1) | ||
Dentsitatea | 14,99 biztanle/km² | ||
Zahartzea[1] | % 15,05 | ||
Ugalkortasuna[1] | ‰ 19,71 | ||
Ekonomia | |||
Jarduera[1] | % 67,74 (2011) | ||
Desberdintasuna[1] | % 23,75 (2011) | ||
Langabezia[1] | % 0 (2013) | ||
Euskara | |||
Euskaldunak | % 73,4 (2010) | ||
Erabilera | % 45,41 (2011) | ||
Datu gehigarriak | |||
Sorrera | 1793 (uztarketa) |
Bertako biztanleak buztintzearrak eta hiriberritarrak dira.
Izena
aldatuBuztintze-Hiriberri beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:
- frantsesez: Bustince-Iriberry ("buztánz igibegí" ahoskatua)[3]
Udalerria osatzen duten hiru herrien izenen gidoien bidez, elkarren ondoan jartzea besterik ez da: Buztintze eta Hiriberri.
Geografia
aldatuBuztintze-Hiriberri Arzubiko ibarran dago.
Mugakideak
aldatuIngurune naturaka
aldatuUdalerria, D933 errepideak gurutzatzen du, zeinak Pirinio Atlantikoak departamendua iparraldetik hegoaldera gurutzatzen duen. Bi herriak, auzo-errepide batez daude loturik. Herriko etxeak hurrengo partikulartasuna erakusten du: bi herriak lotzen dituen errepide horretan kokaturik izanda, bi herrietatik distantzia berdinera dago.
Bide hori Donejakue Bidearen Via Podiensis bidearen zatia da. Udalerriko lurretan jaiotzen da Arzubi ibaia.
Klima
aldatu
Buztintze-Hiriberriko klima
|
Herriak
aldatuHistoria
aldatu1793. urtean, Buztintze eta Hiriberri udalerriek bat egin zuten Buztintze-Hiriberri udalerri berria sortzeko.
1842ko ekainaren 11an, udalerriaren lurraldearen zati bat Ezterenzubi udalerri sortu berriari lagatzen zaio.[5]
Demografia
aldatu1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | 1901 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
268 | 211 | 185 | 301 | 282 | 341 | 306 | 317 | 263 | 255 | 246 | 219 | 240 | 231 | 251 | 233 | 239 | 250 | 232 |
1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | 2013 | 2018 |
215 | 217 | 196 | 187 | 200 | 183 | 151 | 139 | 138 | 138 | 115 | 112 | 111 | 94 | 89 | 89 | 88 | 85 | 103 |
Ekonomia
aldatuUdalerriaren ekonomia, inguruko herri askoren moduan, laborantzan dago oinarriturik. Irulegiko arnoa egiteko mahastiak aurki daitezke bertan. Hala ere, udalerriaren iparraldean bada harrobi bat.
Politika
aldatuAuzapezak
aldatuHasiera | Amaiera | Auzapeza | Alderdia |
---|---|---|---|
1995 | karguan | Henry Inchauspé | |
falta diren datuak osatu egin behar dira |
Erakunde publikoakoak
aldatu2017ko urtarrilaren 1era Buztintzl-Hiriberri Garazi-Baigorri herri elkargoaren kide zen. Une horretatik aurrera, sortu berria zen Euskal Hirigune Elkargoaren parte izatera pasa zen.[6]
Euskara
aldatuLuis Luziano Bonapartek, 1869an, Garazi eskualdeko herri guztiak sailkatu zituen, Arnegi izan ezik, ekialdeko behe-nafarrera euskalkian, Amiküze eta Oztibarre eskualdetan hitz egiten zena.[7]
Koldo Zuazok, 2010ean, Buztintze-Hiriberrik nafar-lapurtera euskalkian sailkatu zituen.[8]
Buztintzear eta Hiriberritar ospetsuak
aldatu- Mañex Etxamendi (1934-1971) bertsolaria.
Irudiak
aldatu-
Buztintzeko Jasokuntzekoeliza
-
Hiriberriko Donebikendi eliza
-
Herriko etxea
-
Herriko etxea
Oharrak
aldatuErreferentziak
aldatu- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Euskaltzaindia. 122. araua: Nafarroa Behereko herri izendegia. .
- ↑ Jobbé-Duval, Brigitte. (2009). Dictionnaire des noms de lieux des Pyrénées-Atlantiques. Archives & Culture ISBN 978-2-35077-151-9. PMC 466662204. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
- ↑ Irulegiko estazioko balio klimatologikoak. Frantziako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
- ↑ Frantziar Errepublikako legeak
- ↑ Instituzioaren behar gorria. 2015eko urriaren 11. Argia.com
- ↑ Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
- ↑ Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.