Buztintze-Hiriberri
Buztintze-Hiriberri[2][a] Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Beherea lurraldean kokatuta. Garazi eskualdean dago, Donibane Garazi hiriburutik 6,4 kilometrora. Altuera 192 eta 383 metro artekoa da, eta 5,67 km²-ko azalera hartzen du. 2018. urtean 103 biztanle zituen.
| Buztintze-Hiriberri | |||
|---|---|---|---|
 Nafarroa Beherea, Euskal Herria | |||
 | |||
| |||
 | |||
| Kokapena | |||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||
| Lurraldea | Nafarroa Beherea | ||
| Eskualdea | Garazi | ||
| Administrazioa | |||
| Estatua |  Frantzia | ||
| Eskualdea |  Akitania Berria | ||
| Departamendua |  Pirinio Atlantikoak | ||
| Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||
| Barrutia | Baiona | ||
| Kantonamendua | Euskal Mendialdea | ||
| Izen ofiziala |  Bustince-Iriberry | ||
| Auzapeza (1995-2026) | Henry Inchauspe (independente) | ||
| Posta kodea | 64220 | ||
| INSEE kodea | 64155 | ||
| Herritarra | buztintzear, hiriberritar | ||
| Geografia | |||
| Azalera | 5,67 km² | ||
| Garaiera | 192-383 metro | ||
| Distantzia | 6,4 km (Donibane Garazitik) | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 103 (2018:  1) | ||
| Dentsitatea | 14,99 biztanle/km² | ||
| Zahartzea[1] | % 15,05 | ||
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 19,71 | ||
| Ekonomia | |||
| Jarduera[1] | % 67,74 (2011) | ||
| Desberdintasuna[1] | % 23,75 (2011) | ||
| Langabezia[1] | % 0 (2013) | ||
| Euskara | |||
| Euskaldunak | % 73,4 (2010) | ||
| Erabilera | % 45,41 (2011) | ||
| Datu gehigarriak | |||
| Sorrera | 1793 (uztarketa) | ||
Bertako biztanleak buztintzearrak eta hiriberritarrak dira.
IzenaAldatu
Buztintze-Hiriberri beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:
- frantsesez: Bustince-Iriberry ("buztánz igibegí" ahoskatua)[3]
Udalerria osatzen duten hiru herrien izenen gidoien bidez, elkarren ondoan jartzea besterik ez da: Buztintze eta Hiriberri.
GeografiaAldatu
Buztintze-Hiriberri Arzubiko ibarran dago.
MugakideakAldatu
Ingurune naturakaAldatu
Udalerria, D933 errepideak gurutzatzen du, zeinak Pirinio Atlantikoak departamendua iparraldetik hegoaldera gurutzatzen duen. Bi herriak, auzo-errepide batez daude loturik. Herriko etxeak hurrengo partikulartasuna erakusten du: bi herriak lotzen dituen errepide horretan kokaturik izanda, bi herrietatik distantzia berdinera dago.
Bide hori Donejakue Bidearen Via Podiensis bidearen zatia da. Udalerriko lurretan jaiotzen da Arzubi ibaia.
KlimaAldatu
|
Buztintze-Hiriberriko klima
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
HerriakAldatu
HistoriaAldatu
1793. urtean, Buztintze eta Hiriberri udalerriek bat egin zuten Buztintze-Hiriberri udalerri berria sortzeko.
1842ko ekainaren 11an, udalerriaren lurraldearen zati bat Ezterenzubi udalerri sortu berriari lagatzen zaio.[5]
DemografiaAldatu
| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | 1901 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 268 | 211 | 185 | 301 | 282 | 341 | 306 | 317 | 263 | 255 | 246 | 219 | 240 | 231 | 251 | 233 | 239 | 250 | 232 |
| 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | 2013 | 2018 |
| 215 | 217 | 196 | 187 | 200 | 183 | 151 | 139 | 138 | 138 | 115 | 112 | 111 | 94 | 89 | 89 | 88 | 85 | 103 |
EkonomiaAldatu
Udalerriaren ekonomia, inguruko herri askoren moduan, laborantzan dago oinarriturik. Irulegiko arnoa egiteko mahastiak aurki daitezke bertan. Hala ere, udalerriaren iparraldean bada harrobi bat.
PolitikaAldatu
AuzapezakAldatu
| Hasiera | Amaiera | Auzapeza | Alderdia |
|---|---|---|---|
| 1995 | karguan | Henry Inchauspé | |
| falta diren datuak osatu egin behar dira | |||
Erakunde publikoakoakAldatu
2017ko urtarrilaren 1era Buztintzl-Hiriberri Garazi-Baigorri herri elkargoaren kide zen. Une horretatik aurrera, sortu berria zen Euskal Hirigune Elkargoaren parte izatera pasa zen.[6]
EuskaraAldatu
Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Garazi eskualdeko herri guztiak sailkatu zituen, Arnegi izan ezik, ekialdeko behe-nafarrera euskalkian, Amiküze eta Oztibarre eskualdetan hitz egiten zena.[7]
Koldo Zuazok, 2010ean, Buztintze-Hiriberrik nafar-lapurtera euskalkian sailkatu zituen.[8]
Buztintzear eta Hiriberritar ospetsuakAldatu
- Mañex Etxamendi (1934-1971) bertsolaria.
IrudiakAldatu
Buztintzeko Jasokuntzekoeliza
Hiriberriko Donebikendi eliza
Herriko etxea
Herriko etxea
OharrakAldatu
ErreferentziakAldatu
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Euskaltzaindia. 122. araua: Nafarroa Behereko herri izendegia. .
- ↑ Jobbé-Duval, Brigitte. (2009). Dictionnaire des noms de lieux des Pyrénées-Atlantiques. Archives & Culture ISBN 978-2-35077-151-9. PMC 466662204. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
- ↑ Irulegiko estazioko balio klimatologikoak. Frantziako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
- ↑ Frantziar Errepublikako legeak
- ↑ Instituzioaren behar gorria. 2015eko urriaren 11. Argia.com
- ↑ Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
- ↑ Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.
Ikus, gaineraAldatu
Kanpo estekakAldatu
Datuak: Q538230
Multimedia: Bustince-Iriberry
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Buztintze-Hiriberri
