Arthur Wellesley

Artikulu hau lehenengo dukeari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Arthur Wellesley (argipena)».

Artikulu hau britainiar militarrari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Wellington (argipena)».

Arthur Wellesley, Wellingtongo lehen dukea, (1769ko maiatzaren 1a – 1852ko irailaren 14a) Erresuma Batuko militarra eta politikaria izan zen, XIX. mendeko nabarmenduenetakoa, Irlandako noblezia protestanteko jatorrikoa.

Arthur Wellesley
Irudi gehiago
Leader of the House of Lords (en) 1841eko irailaren 3a - 1846ko ekainaren 27a ← William Lamb, 2nd Viscount Melbourne (en) - Henry Petty-Fitzmaurice, 3rd Marquess of Lansdowne (en) → Erresuma Batuko Lehen Ministroa 1834ko azaroaren 17a - 1834ko abenduaren 9a ← William Lamb, 2nd Viscount Melbourne (en) - Robert Peel → Leader of the House of Lords (en) 1834ko azaroaren 17a - 1835eko apirilaren 8a ← William Lamb, 2nd Viscount Melbourne (en) - William Lamb, 2nd Viscount Melbourne (en) → Erresuma Batuko Barne Ministro 1834ko azaroaren 15a - 1834ko abenduaren 15a ← John Ponsonby - Henry Goulburn (en) → Atzerriko Harremanetarako eta Commonwealtherako ministroa 1834ko azaroaren 14a - 1835eko apirilaren 18a ← Henry John Temple - Henry John Temple → Erresuma Batuko Lehen Ministroa 1828ko urtarrilaren 22a - 1830eko azaroaren 16a ← Frederick John Robinson, 1st Viscount Goderich (en) - Charles Grey (Greyko II. kondea) → Leader of the House of Lords (en) 1828ko urtarrila - 1830eko azaroa ← Frederick John Robinson, 1st Viscount Goderich (en) - Charles Grey (Greyko II. kondea) → Constable of the Tower (en) 1826 - 1852 ← Francis Rawdon-Hastings, 1st Marquess of Hastings (en) - Stapleton Cotton, 1st Viscount Combermere (en) → ambassador of the United Kingdom to France (en) 1814 - 1815 Member of the 4th Parliament of the United Kingdom (en) Member of the 3rd Parliament of the United Kingdom (en) Member of the 4th Parliament of the United Kingdom (en) Secretary of State for War and the Colonies (en) ← Thomas Spring Rice, 1st Baron Monteagle of Brandon (en) - George Hamilton-Gordon, 4th Earl of Aberdeen (en) → Erresuma Batuko Kontseilu Pribatuko kidea Member of Parliament in the Parliament of Ireland (en) Member of the Privy Council of Ireland (en)
Bizitza
Izen osoa	Arthur Colley Wellesley
Jaiotza	Dublin, 1769ko maiatzaren 1a
Herrialdea	Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua Britainia Handiko Erresuma  1801eko urtarrilaren 1a)
Bizilekua	Dangan Castle (en)
Heriotza	Walmer Castle (en) , 1852ko irailaren 14a (83 urte)
Hobiratze lekua	San Paulo katedrala
Heriotza modua	berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Familia
Aita	Garret Wesley
Ama	Anne Wellesley, Countess of Mornington
Ezkontidea(k)	Catherine Wellesley, Duchess of Wellington (en)
Seme-alabak	ikusi Arthur Wellesley, 2nd Duke of Wellington (en) Lord Charles Wellesley (en)
Anai-arrebak	ikusi Anne Smith William Wellesley-Pole Henry Wellesley Richard Wellesley Gerald Valerian Wellesley (en)
Hezkuntza
Heziketa	Eton College
Hizkuntzak	Ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, diplomazialaria eta armadako ofiziala
Lantokia(k)	Londres
Enplegatzailea(k)	Oxfordeko Unibertsitatea Foreign Office (en)
Jasotako sariak	ikusi Knight of the Order of the Holy Spirit Knight of the Order of Saint-Michel Urrezko Ardi-larruaren Ordenako zalduna Royal Societyko kidea Grand Cross of the Order of Maria Theresa Order of the Black Eagle Knight Grand Cross of the Order of the Bath Knight Grand Cross of the Military Order of William  (1815eko uztailaren 8a) Order of St. Alexander Nevsky Order of St. Andrew Galtzariaren Ordena Order of St Patrick Royal Guelphic Order San Fernandoren Gurutze Ohoratua [[]] Grand Cross of the Order of the Tower and Sword Order of the Red Eagle 1st Class Military Order of Max Joseph House Order of Fidelity Order of the Zähringer Lion Order of the Rue Crown Royal Order of the Sword Order of the Elephant Order of Saint Januarius Knight Grand Cross of the Order of Saint Ferdinand and of Merit Order of the Most Holy Annunciation Knight Grand Cross of the Order of Saints Maurice and Lazarus Order of St. George, 1st class knight of the Order of Saints Maurice and Lazarus Order of the Bath Army Gold Medal Urrezko Ardi-larruaren Ordena Royal and Military Order of Saint Hermenegild Military Order of the Tower and Sword Order of the Holy Spirit Military Order of William Order of Maria Theresa Order of the Red Eagle Order of Saint Ferdinand and of Merit Order of Saints Maurice and Lazarus Order of St. George Order of Saint Anna, 1st class Waterloo Medal
Kidetza	Royal Society Academy of Useful Science (en) 3rd United Kingdom Parliament (en) 4th United Kingdom Parliament (en)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Britainia Handiko Armada
Gradua	field marshal (en)
Parte hartutako gatazkak	Frantziako Iraultzako Gerrak Napoleondar Gerrak Iberiar Penintsulako Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Tory Erresuma Batuko Alderdi Kontserbadorea

Napoleondar Gerretan, bere agintea entzutetsu bilakatu zen Iberiar Penintsulako Gerran. 1812an Wellingtongo markes izendatu zuten, Gasteizko guduaren ostean berriz (1813) zelai-mariskal. 1814ean Wellingtongo markes izatetik duke izatera igaro zen, lortutako garaipenengatik. Bere armadako ibilaldiaren gailurra Waterlooko guduan etorri zen, non, von Blucherrekin batera, Napoleon Bonaparte behin betiko azpiratu baitzuen.

Ondoren, politikagintzan hasi zen, eta bitan Erresuma Batuko Lehen Ministro izan zen, tory alderdiaren izenean, eta Lorden Etxeko buru nabarmenduenetakoa izan zen 1846an erretreta hartu arte.

Wellingtongo dukea

Haren omenezkoak

Gasteizen (Araba), kale batek haren izena du: Wellingtongo Dukearen kaleak, alegia.

Dublin jaioterrian, haren omenezko Wellington monumentua dago.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Arthur Wellesley

• Arthur Wellesley (argipena), izen bereko familiako zazpi kideak
• Apsley House

• Datuak: Q131691
• Multimedia: Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington