Arthur Asher Miller (New York, Ameriketako Estatu Batuak, 1915eko urriaren 17a - † Roxbury, Connecticut, Ameriketako Estatu Batuak, 2005eko otsailaren 10a) antzerkigilea eta gidoilaria izan zen.

Arthur Miller


PENeko lehendakari

1966 - 1969
Victor E. van Vriesland (en) Itzuli - Pierre Emmanuel
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakArthur Asher Miller
JaiotzaNew York1915eko urriaren 17a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaNew York
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaRoxbury2005eko otsailaren 10a (89 urte)
Hobiratze lekuaGreat Oak Cemetery (en) Itzuli
Connecticut
Heriotza moduaberezko heriotza: bihotz-gutxiegitasuna
gaixotasun kardiobaskularra
minbizia
Familia
AitaIsidore Miller
AmaAugusta Barnett
Ezkontidea(k)Mary Slattery (en) Itzuli  (1940 -  1956)
Marilyn Monroe  (1956ko ekainaren 29a -  1961eko urtarrilaren 20a)
Inge Morath  (1962ko otsailaren 17a -  2002ko urtarrilaren 30a)
Seme-alabak
Haurrideak
Familia
Hezkuntza
HeziketaAbraham Lincoln High School (en) Itzuli 1932) high school diploma (en) Itzuli
Michigango Unibertsitatea 1938) gradu
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakantzerkigilea, saiakeragilea, gidoilaria, kazetaria, eleberrigilea, idazlea eta prosalaria
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakHenrik Ibsen, William Shakespeare eta Sofokles
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Mugimenduaerrealismoa
Izengoitia(k)Jonathan Lovelett
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioajudaismoa

ibiblio.org…
IMDB: nm0007186 Allocine: 34843 Allmovie: p212205 TV.com: people/arthur-miller-1 IBDB: 4316
iTunes: 138617003 Discogs: 511729 Find a Grave: 10457606 Edit the value on Wikidata

Bere lehen lanetatik nabarmentzen da bere obra guztiko elementu nagusia: Estatu Batuetan finkatzen hasia zen balore kontserbadoreak salatzen zituen kritika soziala. Bere lanaren gailurra 1949an lortzen du, amerikar ametsaren izate hutsala salatzen zuen Bidaiari baten heriotzarekin. Lanak Pulitzer saria jasotzen du, hiru Tony eta New Yorkeko Kritika saria.

50. hamarkadan McCarthyismoaren biktima izan zen. Pentsamolde komunista izateaz akusatuta, Alderdi Komunistarekin ustezko loturak zituen talde literarioko kideen izenak emateari uko egin zion, presio latza jasan zuen arren. 1957an agintaritzari men ez egiteaz erridun jo zuten, nahiz eta ez zen espetxeratua izan. Garaiko atmosfera Salemeko sorginak (The crucible, 1953) lanean itxuratu zuen.

Hiru aldiz ezkondu zen, Mary Slatteryrekin (1949-1956), Marilyn Monroerekin (1956-1961) eta Inge Morathekin (1962-2002). Lau seme izan zituen, bi lehen emaztearekin eta bi azkenarekin.

Miller bere kontzientzia politiko eta sozialagatik ere ezaguna da. Estatu Batuetako gizarteko gizatasun ezaren aurka jo zuen; marxismora hurbildu zen, geroago berau kritikatuz; McCarthyren sorgin heizaren eta Korea eta Vietnameko gerren aurka zegoen.

Kanpo estekak

aldatu
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Arthur Miller