Aranaratxe

Nafarroa Garaiko udalerria


Aranaratxe[4] ([aɾanaɾatʃe]) Nafarroako udalerria da. Lizarrako merindadeko herri honek 77 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera. Nafarroako hiriburutik 72 kilometrora dago.

Aranaratxe
 Nafarroa Garaia
Aranaratxeko pilotalekua eta eliza, Ameskoa Harana, Nafarroa, Euskal Herria. 2015-05-07.jpg
Pilotalekua eta eliza.

Aranaratxeko bandera

Aranaratxeko armarria

Administrazioa
Estatua Espainia
Lurraldea Nafarroa Garaia
Merindadea Lizarrako merindadea
Eskualdea Ameskoak
Izen ofiziala Escudo de Aranache.svg Aranarache <> Aranaratxe[1]
Alkatea Alfonso Ulibarri Iparragirre (AEA, indep.)
Posta kodea 31271
INE kodea 31021
Herritarra aranaratxear
Kokapena
Koordenatuak 42° 46′ 46″ N, 2° 13′ 42″ W / 42.779444444444°N,2.2283333333333°W / 42.779444444444; -2.2283333333333Koordenatuak: 42° 46′ 46″ N, 2° 13′ 42″ W / 42.779444444444°N,2.2283333333333°W / 42.779444444444; -2.2283333333333
Azalera 5,10 km2
Garaiera 781 metro
Distantzia 72 km Iruñera
Demografia
Biztanleria 70 (2020)
Red Arrow Down.svg−2 (2019)
alt_left 30 (%42.9)42 (%60) alt_right
Dentsitatea 15,1 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[2]		 Red Arrow Down.svg -% 7,87
Zahartze tasa[2] % 21,9
Ugalkortasun tasa[2] ‰ 45,45
Ekonomia
Jarduera tasa[2] % 0 (2011)
Genero desoreka[2] % 0 (2011)
Langabezia erregistratua[2] % 3,14 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2] % 42,5 (2010)
Kaleko erabilera [3] %  (2016)
Etxeko erabilera % 
Datu gehigarriak
Webgunea http://www.aranarache.es/

GeografiaAldatu

Inguru naturala eta kokapenaAldatu

Herria Nafarroa mendebaldean dago, Lizarrako merindadearen mendebaldeko muturrean. Udalerria NA-7185 errepidean dago Lizarra-Gasteiz norabidean.

Aranaratxek Urbasako mendizerrarekin egiten du muga iparraldean, Eulaterekin ekialdean, eta Larragoarekin mendebaldean.

Klima eta landarediaAldatu

Udalerriko landaredia klima azpimediterraneoari dagokio, nahiz eta zenbat eta iparralderago egin, klima hezeagoa den. Udalerriaren hegoalde eta iparraldean dauden mendizerretan klima atlantiarra da nagusi, prezipitazioak herrigunean baino ugariagoak dira. Urteko batez besteko tenperatura 8 eta 10 gradu bitartekoa eta prezipitazioak 1.200 eta 1.400mm ingurukoak dira. Urteroko egun euritsuak 120 dira herrigunean, eta 140 edo gehiago gune menditsuenetan.

DemografiaAldatu

Aranaratxeko biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bi etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %2,53 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

PolitikaAldatu

UdaletxeaAldatu

Udaletxe berria 1965ean eraiki zen, inguruko eraikinen antzeko estiloan. Herriko idazkaria Eulate eta Larragoako udaletan ere egiten du lan. Aranaratxeko udalak alkatea eta lau zinegotzi dauzka. Aranaratxeko udaleko idazkaria, Larragoa eta Eulateko idazkari ere bada.

  • HELBIDEA: San Miguel Kalea, z/g

Udal hauteskundeakAldatu

Aranaratxeko alkatea (eta hautetsi bakarra[5]) AEA (Agrupación Electoral Aranaratxe) herri ekimeneko Jesús Landa Peñas atera zen 2007ko udal hauteskundeetan. Baliogabeko botoak lau izan ziren (emandako boto guztien %8,20) eta boto zuriak ere lau izan zen (%8,70). Abstentzioa %39,76koa izan zen.

Aranaratxeko Udala (2007)
Alderdia Botoak Aukeratua?
Jesús Landa Peñas (AEA) 84 Bai

2011n zerrenda beraren izenean hiru zinegotzi aukeratu zituzten; alkate Alfonso Ulibarri Iparragirre izendatu zuten.

Aranaratxeko udal hauteskundeak
Alderdi politikoa 2015[6] 2011[7] 2007[8] 2003[9] 1999[10] 1995[11] 1991[12] 1987[13] 1983[14] 1979[15]
Aranaratxe Hautesle Elkarte %48,48 3 %79,55 3 %91,30 1 %98,18 1 - - - - - - - - - - - -
Zentro Demokratikoaren Batasuna (UCD) - - - - - - - - - - - - - - - - - - %62,22 5

AlkateakAldatu

Hauek izan dira Aranaratxeko azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia
1979 1983 UCD[16]
1983 1987
1987 1991
1991 1995
1995 1999
1999 2003
Francisco Javier Irurzun Iñiguez[17] 2003 2007 Agrupacion Electoral Aranarache
Jesus Landa Peñas[18] 2007 2011 Agrupacion Electoral Aranarache
Alfonso Ulibarri Iparraguirre 2011 2015 Agrupacion Electoral Aranarache
Maria Asuncion Arrastio Corres[19] 2015 2019 Agrupacion Electoral Aranarache
Maria Asuncion Arrastio Corres[19] 2019 Jardunean Agrupacion Electoral Aranarache

Azpiegitura eta garraioakAldatu

Automoviles Urederra autobus konpainiak Aranaratxe Lizarrarekin batzen du. Autobus lineak, honako ibilbidea egiten du:

KulturaAldatu

EuskaraAldatu

Nafarroako gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera, Aranaratxe eremu ez-euskalduneko udalerria zen, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania zen. 2001eko erroldaren arabera, herritarren %41,94k zekien euskaraz hitz egiten.

2009ko urtarriletik Aranaratxe udalerriaren izen ofiziala Aranarache <> Aranaratxe da[1].

2017ko ekainaren 22an Nafarroako Parlamentuak eremu mistora pasatzea erabaki zuen, beste 43 udalekin batean.

Jaiak eta ospakizunakAldatu

Abuztuaren 10ean San Lorentzo baselizarako erromeria ospatzen da.

ZerbitzuakAldatu

Antzin-Ameskoako Zerbitzu Sozialen Mankomunitatea, zaborra bildu, ura hornitu eta bestelako zerbitzuak emateaz arduratzen da Aranaratxen eta eskualdeko beste hainbat herritan.

Ondasun nabarmenakAldatu

Jasokundearen eliza, Aranaratxe erdigunean kokaturik, Erdi Aroan eraiki eta XVII. mendean handituriko eliza gotikoa da. Horrez gain, San Lorentzo baseliza, oinarri laukizuzeneko XVI. mendekoa, barruan San Lorentzoren egurrezko irudi erromanista daukana.

ErreferentziakAldatu

  1. ↑ a b Nafarroako gobernuak 2009ko Urtarrilaren 19an kaleratutako dekretua.
  2. ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  3. ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. ↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
  5. ↑ Hauteskunde emaitzak Berria.infon.
  6. ↑ Aranaratxeko udal hauteskundeak 2015.[Betiko hautsitako esteka]
  7. ↑ Aranaratxeko udal hauteskundeak 2011.
  8. ↑ Aranaratxeko udal hauteskundeak 2007.
  9. ↑ Aranaratxeko udal hauteskundeak 2003.
  10. ↑ Aranaratxe1999 ekaina: Kandidatura ez.
  11. ↑ Aranaratxe 1995 maiatza: Kandidatura ez.
  12. ↑ Aranaratxe 1991 maiatza: Kandidatura ez.
  13. ↑ Aranaratxe 1987 ekaina: Kandidatura ez.
  14. ↑ Aranaratxe 1983 maiatza: Kandidatura ez.
  15. ↑ Aranaratxeko udal hauteskundeak 1979.
  16. ↑ (Gaztelaniaz) «Consulta de resultados electorales. Ministerio del Interior» www.infoelectoral.mir.es Noiz kontsultatua: 2020-04-30.
  17. ↑ (Gaztelaniaz) «Consulta de resultados electorales. Ministerio del Interior» www.infoelectoral.mir.es Noiz kontsultatua: 2020-04-30.
  18. ↑ (Gaztelaniaz) «Consulta de resultados electorales. Ministerio del Interior» www.infoelectoral.mir.es Noiz kontsultatua: 2020-04-30.
  19. ↑ a b (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es Noiz kontsultatua: 2020-04-30.

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Nafarroa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aranaratxe&oldid=8378391"(e)tik eskuratuta