Alepo

Alepo; ﺣَﻠَﺐ‎; Helep; Halep; ܚܠܒ
	hiria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Siria
Siriako muhafazah	Alepo eskualdea
Siriako barrutia	Mount Simeon District
Izen ofiziala	حلب
Jatorrizko izena	ﺣَﻠَﺐ‎; Helep; Halep; ܚܠܒ
Geografia
Koordenatuak	36°12′N 37°10′E / 36.2°N 37.16°E
Azalera	190 km²
Altuera	379 m
Demografia
Biztanleria	2.003.671 (2021); 86.890 (2020)
Dentsitatea	10.545,64 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	K.a. V. milurtekoa
Telefono aurrizkia	021
Ordu eremua	UTC+02:00, Ekialdeko Europako Ordua eta UTC+03:00
Hiri senidetuak	Lyon, Gaziantep, Brest eta Osmangazi (en)
Hizkuntza ofiziala	arabiera
	ealeppo.sy

Alepo^[1] (arabieraz: ﺣﻠﺐ‎; turkieraz: Halep; azerbaijaneraz: Hәlәp) Siria ipar-mendebaldeko hiria eta izen bereko eskualdeko hiriburua da. 2004an Siriako hiririk handiena zen, 2.132.000 biztanlerekin^[2].

K. a. 5000 urtetik jendea bizi da bertan eta, beraz, jarraian populatuta egon den hiririk zaharrenetarikoa da. Kokapen estrategikoa du Mediterraneo itsasoaren eta Eufrates ibaiaren arteko bidean. Industria eta merkataritza gune garrantzitsua da. Ospetsua da bertako Alepoko xaboia, oliba olioz eginikoa. Meskita zaharrak (XI eta XIII. mendekoak) daude. Bazar famatua du. 1986an UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen Alepoko Hiri Zaharra^[3]

Historia aldatu

Hititen inperioaren garaiko hiri hau, asiriar, mazedoniar, erromatar eta pertsiarren esku egon ondoan, arabiarrek hartu eta islamera bihurtu zuten. 1029. urtean, egun ezagutzen dugun zitadela islamikoa egin zuten. Askatasun aldiak izan bazituen ere, arabiar dinastiek lehenik (VII.-XVI. mendeak) eta otomandarrek ondoren (1516-1920) eduki zuten luzaroan mendean. 1920-1924 urteetan burujabea izan zen, Alepoko Estatua osatuz. 1924. urtean kolonizatzaile frantsesek Siriaren eskualde bihurtu zuten.

Datu klimatikoak (Alepo)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	17	21	31	34	41	47	46	43	41	37	30	18	47
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	10	13	18	24	29	34	36	36	33	27	19	12	24
Batez besteko tenperatura (ºC)	5.3	6.8	11.0	15.7	20.5	25.2	29.1	29.5	24.7	19.8	12.3	6.0	17,2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1	3	4	9	13	17	21	21	15	12	7	3	11
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-13	-10	-7	-2	0	9	16	15	7	5	-3	-8	-13
Pilatutako prezipitazioa (mm)	89	64	38	28	8	3	0	0	0	25	56	84	395
Eguzki orduak	120.9	140.0	198.4	243.0	319.3	366.0	387.5	365.8	303.0	244.9	186.0	127.1	3001.9
Iturria: BBC Weather^[4]

Alepo hainbat barrutitan banatuta dago:

Zitadela inguruko auzo zaharrak, antzinako hiriko harresien barnean:

Zitadela inguruko auzo zaharrak, antzinako hiriko harresitik kanpo:

Barruti modernoak:

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/10/6 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.