AP-15

Tuteratik Iruñerako eta Irurtzungo autobidea
Artikulu hau Nafarroako autobidea buruzkoa da; Nafarroako eta Gipuzkoako autobiari buruzkoa beste hau da: «A-15».

Nafarroako autobidea Nafarroako autobidea bat da, Tutera eta Irurtzun lotzen dituena eta, bitartekoaren artean, Castejon, Martzilla, Tafalla, Iruña eta Zuastirekin.

Nafarroako Autobidea
Kokapena
HasieraTutera
AmaieraIrurtzun
Deskribapena
Luzera112, 6km

Nafarroako Gobernuak eraiki zuen 1973 eta 1980 urteen artean  N-121  eta  N-240  errepideen trazadura zaharraren gainean.

Identifikatzailea  AP-15  da.

Historia

aldatu

Autobide honen historia 1973ko uztailean hasi zen, Audenasa enpresa sortu zenean. Horri esker, lanak zuzenean has daitezke, obra publiko-pribatu gisa diseinatu baita, eta zati pribatuak azpiegitura eraiki eta ustiatzen du, zorra onbideratu arte. 1974rako autobide ia osoa eraikitzen hasi ziren, 1976ko urtarrilean lehen tartea inauguratzea ahalbidetu zuena: Noain-Tafalla.

Urtebete geroago, 1977ko uztailean, Tafalla eta Castejon arteko zatia martxan jarri zen, Tutera eta Iruña arteko ibilbideak 80 kilometro eskasetan egiteko aukera emanez. Azken zati horri, 1978ko apirilean,  AP-68  autobidearen lotunea egokitu zitzaion Castejon inguruan, eta, horrela, Zaragozarako eta Logroñorako etorkizuneko ibilbideekin lotu zen.

1980an, martxoan, autobidearen azken tartea inauguratu zen, Berriozar eta Irurtzun lotuz. Horrela, autobidea amaituta zegoen. Hala ere, Irurtzun eta Tutera arteko trafiko guztia Iruñetik igarotzen zen, eta, ondorioz, egungo Iruñeko mendebaldeko erronda eraiki zuten agintariek,  AP-15  autobidearen bi zatiak lotuko zituena. Hala ere, honek  A-15  izena izango luke, doakoa izango litzatekeelako. 1991n inauguratu zen.

Autobidea hainbat urtez aritu zen lanean. 1993ko abenduan, Audenasak saneamendu-aldia amaituta zegoela adierazi zuen, hau da, autobidea eraikitzeko gastua itzulita zegoela bidesariei esker.

Urte batzuk geroago, eta  A-10 ,  A-12 ,  A-15  edo  A-21  bezalako beste komunikazio-bide batzuk eraiki ondoren Nafarroan, Tafallaldeko eta Tuteraldeko biztanleak autobidearen doakotasuna eskatzen hasi ziren, Nafarroako gainerako herriekin alderatuta, zeinak doako autobiak baitzituen. Hau oso gai polemikoa bihurtu zen urte askoan. Azkenik, eztabaida gogorren ostean, iragarri zuten 2019tik aurrera autobidea doakoa izango zela joan-etorriko ibilbide bera 24 ordutan egiten bazuten. Hori gailua duten ibilgailuei bakarrik VIA-T aplikatuko litzaieke. Honek ez zuen harrera ona izan, baina gainditu egin zuen. Hala ere, murrizketa hasi baino bi egun lehenago, Nafarroako Gobernuak iragarri zuen beharrezkoa izango zela ibilbideen BEZa ordaintzea, eta, beraz, ez zela erabat doan aterako. Berriro ere kritika ugari izan ziren, baina azkenean polemika eten egin zen.[1][2][3][4]

2020ko irailean, Nafarroako Gobernuak iragarri zuen Audenasari baimena ematen ziola Itza Zendean bidesaria jartzeko, zehazki Zuasti udalerrian, zerbitzugunean. Berriozarren autobidea hartu eta, Zuastiko zerbitzugunearen bidez,  NA-4104  errepidera iristeko eta  N-240-A  errepidearekin lotzeko, modu alegatiboan autobidea utzi eta autobidea hartzen duten ibilgailu asko eta asko dira horren arrazoia. Bost kilometro geroago, auto horiek Aizkorbeko autobidera itzuliko dira. Irregulartasun hori konpontzeko, Audenasak gunea egokitu zuen bidesaria eraikitzeko.[5][6]

Autobidea 2029ko ekainean itzuliko da Nafarroako Gobernuaren eskuetara. Orduan amaituko ziren bidesariak.

Tarteunea

aldatu
Izena Tarteunea Egoera Luzera (km)
  Irurtzun  A-15   A-10  - Berriozar  A-15  1980[7] 16
  Noain  A-15  - Tafalla 1976[8] 35
  Tafalla - Castejon 1977[9] 45
  Castejon -  AP-68 ko lotura 1978[10] 6

Ibilbidea

aldatu
Abiadura Ikurra Irteera Errailak Irteera izena (Irurtzungo norabidea) Irteera izena (Tuterako norabidea) Errailak Lotzen duen errepidea Oharrak
 
   
 
Nafarroako Autobidearen hasiera
Nafarroako Autobidearen amaiera
 
 AP-68   E-804 
 
 
 1
 
Tutera
Zaragoza
Alfaro
Logroño
 
 AP-68   E-804 
 
 
 
 
Tuterako Ordainlekua
Tuterako Ordainlekua
 
 
 
 
 5
 
Atsedengunea
 
 
 
 6
 
Tutera
Madrid
 
 A-68   N-113 
 
 
 13
 
Castejon
Valtierra
 Sendaviva Natura Parkea 
Castejon
Valtierra
 Sendaviva Natura Parkea 
 
 
 
 14   
 
Valtierrako Zerbitzugunea
Valtierrako Zerbitzugunea
 
 
 
 29
 
Marcilla
Peralta
Marcilla
Peralta
 
 NA-128 
 
 
 
Marcillako Ordainlekua
Marcillako Ordainlekua
 
 
 
 
 49
 
Olite
 
 N-121 
 
 
 50
 
Tafalla
Tafalla
Olite
Tutera
Zaragoza
Madrid
 
 N-121 
 
 
 56
 
Iruña
 
 N-121 
 
 
 56 B
 
Puiu
 
 N-121 
 
 
 56 A
 
Tafalla Iparraldea
 
 N-121 
 
 
 71
 
Gares
 canteras 
 
 NA-601 
 
 
 
Imarkoaingo Ordainlekua
Imarkoaingo Ordainlekua
 
 
 
 
 78   
 
Imarkoaingo Zerbitzugunea
Garraio Hiria
Imarkoaingo Zerbitzugunea
Garraio Hiria
 
 
 
 80 A
 
Jaca
Huesca
 
 A-21 
 
 
 80 B
 
Noain
Beriain
 
 N-121 
 
 
 81
 
Tudela
Zaragoza
Madrid
 
 N-121 
 
 
 82
 
Noain
Zangoza
Huesca
 
 A-21 
 
 
 
Iruñako Mendabaldeko
Ingurabidea
Iruñako Mendabaldeko
Ingurabidea
 
 A-15 
 
 
 102
  
  
 
Zuastiko Zerbitzugunea
Zuastiko Zerbitzugunea
 
 
 
 
Zuastiko Ordainlekua
Zuastiko Ordainlekua
 
 
 
 
 109
 
Aizkorbe
Iruña
 
 N-240-A 
 
   
 
Nafarroako Autobidearen amaiera
Nafarroako Autobidearen hasiera
 
 A-15   A-10 
 

Erreferentziak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu