Saddam Hussein

Saddam Hussein Abd al-Majid al-Tikriti (1937ko apirilaren 28a - 2006ko abenduaren 30a). Arabieraz: صدام حسين عبد .المجيد التكريتي politikari eta militar sunita irakiarra. Irakeko diktadore izan zen 1979tik 2003ko apirila arte eta beranduago, 2006ko azaroaren 5ean, gizateriaren aurkako krimenengatik heriotza zigorrera kondenatu zuten.

Saddam Hussein
Saddam Hussein at trial, July 2004.JPEG
(2004)
Coat of arms of Iraq.svg
Irakeko lehen ministro

1994ko maiatzaren 29a - 2003ko apirilaren 9a
Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai (en) Itzuli - Mohammad Bahr al-Ulloum (en) Itzuli
Coat of arms of Iraq.svg
Irakeko presidentea

1979ko uztailaren 16a - 2003ko apirilaren 9a
Ahmed Hassan al-Bakr (en) Itzuli - Coalition Provisional Authority (en) Itzuli
Coat of arms of Iraq.svg
Irakeko lehen ministro

1979ko uztailaren 16a - 1991ko martxoaren 23a
Bizitza
JaiotzaAl-Awja (en) Itzuli1937ko apirilaren 28a
HerrialdeaIrakeko Erresuma  (1937 -  1958)
Iraqi Republic (1958–1968)  (1958 -  1968)
Ba'athist Iraq  (1968 -  2003)
BizilekuaAs-Salam Palace (en) Itzuli
HeriotzaKadhimiya (en) Itzuli2006ko abenduaren 30a (69 urte)
Hobiratze lekuaAl-Awja (en) Itzuli
Heriotza moduaheriotza zigorra: urkatzea
Familia
AitaHussein 'Abid al-Majid
Ezkontidea(k)Sajida Talfah (en) Itzuli  (1958 -  2006ko abenduaren 30a)
Samira Shahbandar (en) Itzuli  (1986 -  2006ko abenduaren 30a)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaNolan Catholic High School (en) Itzuli
Kairoko Unibertsitatea
(1960 - : zuzenbide
Hizkuntzakarabiera
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, militarra, idazlea eta eleberrigilea
Altuera186 zentimetro
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
Zerbitzu militarra
Adar militarraIraqi Armed Forces (en) Itzuli
Republican Guard (en) Itzuli
GraduaMushir (en) Itzuli
mariskal
Parte hartutako gatazkakIran-Irak gerra
Invasion of Kuwait (en) Itzuli
Golkoko Gerra
Irakeko Gerra
1991 Iraqi uprisings (en) Itzuli
Iraqi–Kurdish conflict (en) Itzuli
Kurdish Rebellion of 1983 (en) Itzuli
Iraqi invasion of Iran (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioasunismoa
Alderdi politikoaBaath Alderdi Arabiar Sozialista

IMDB: nm0404010 Find a Grave: 17206247 Edit the value on Wikidata
Saddam Hussein Signature.svg

Baath Alderdikoa (zeinek panarabismo sekularraren, ekonomia modernizazioaren eta sozialismoaren alde jotzen zuen), Irakeko 1968ko estatu kolpean parte hartze handia izan zuen Husseinek. Hori dela-eta, Ba'ath alderdiak boterea eskuratu zuen. Boterean Ahmed Hassan al-Bakr zegoela (Saddam Husseinen lehengusua), Hussein presidenteordea izan zen. Gobernua eta armadaren arteko lehiaz baliatuta, errepresioa areagotu eta bere autoritatea indartu zuen.

Presidentetza lortutakoan, gobernu autoritarioa osatu zuen. Iranen kontrako gerraz (1980-1988) zein Golkoko inbasioaz (1991) profitatu zen aginteari eusteko. Independentziaren alde jotzen zuten kurduek zein xiitek Husseinen errepresio latza jasan behar izan zuten. Beste aldetik, arabiarren artean ospe handia izaten zuen, Israeli aurre egiteagatik.

Saddam kartzelanAldatu

 
Saddam Iraken harrapatu zutenean

Ameriketako Estatu Batuek kargutik kendu zuten 2003an herrialdea inbaditzean. Abenduaren 13an atzemanda, gizateriaren kontrako krimenak leporatu zizkioten Irakeko gobernu berriak izendatutako Epaitegi Berezian. Auzitegiak 2006ko azaroaren 5ean eman zuen epaia, eta Sadam Hussein heriotza zigorrera kondenatu zuen. Azkenik, 2006ko abenduaren 30 urkatu egin zuten.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Saddam Hussein