Reinhard Heydrich

Reinhard Tristan Eugen Heydrich (ˈʁaɪnhaʁt ˈtʁɪstan ˈɔʏɡn̩ ˈhaɪdʁɪç ahoskatua; Halle, Alemaniar Inperioa, 1904ko martxoaren 7a - Praga, Bohemia eta Moraviako protektoratua, 1942ko ekainaren 4a) Alemania Naziko militarra, gerra kriminala, Reicharen Segurtasuneko Bulego Nagusiko zuzendaria (1939-1942) eta Holokaustoaren arkitekto nagusietako bat izan zen. 1941eko irailaren 29tik, 1942ko maiatzaren 27an txekiar partisanoek hil zuten arte, Bohemia eta Moraviako protektoratuko babeslea (alemanez: Stellvertretender Reichsprotektor) izan zen.

Reinhard Heydrich
Irudi gehiago
Interpolgo presidentea 1940ko abuztuaren 24a - 1942ko ekainaren 4a ← Otto Steinhäusl (mul) - Arthur Nebe (mul) → Chef der Sicherheitspolizei und des SD (en) 1939ko urriaren 1a - 1942ko ekainaren 4a Alemania Naziko Reichstagko kidea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Reinhard Tristan Eugen Heydrich
Jaiotza	Halle, 1904ko martxoaren 7a
Herrialdea	Alemaniar Inperioa
Heriotza	Praga, 1942ko ekainaren 4a (38 urte)
Hobiratze lekua	Invalids' Cemetery (en)
Heriotza modua	giza hilketa: bala zauria septizemia
Hiltzailea	Jan Kubiš (mul) Jozef Gabčík (mul)
Familia
Aita	Richard Bruno Heydrich
Ama	Elisabeth Krantz
Ezkontidea(k)	Lina Heydrich  (1931 -  1942)
Seme-alabak	ikusi Heider Heydrich (en)
Haurrideak	ikusi Maria Heydrich (en) Heinz Heydrich
Hezkuntza
Heziketa	Municheko Teknologia Unibertsitatea Hans-Dietrich-Genscher-Gymnasium (en)
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, militarra, eskrimalaria, hegazkinlaria, soldadua eta Gestapo employee (en)
Enplegatzailea(k)	Gestapo
Jasotako sariak	ikusi German Order Golden Party Badge Order of the Rising Sun, 1st class Blood Order  (1923) Wound Badge (1939) in Gold  (1942ko uztailaren 9a) Burdinazko Gurutzea Order of the German Eagle Anschluss Medal  (1938) Sudetenland Medal  (1938) Memel Medal West Wall Medal NSDAP Long Service Award Danzig Cross Reichsführer Honour Chevron for the Old Guard SS-Ehrenring
Kidetza	Schutzstaffel Deutschvölkischer Schutz und Trutzbund (en)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Schutzstaffel
Gradua	SS-Oberst-Gruppenführer (en) Obergruppenführer (en)
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Alemaniako Langile Alderdi Nazionalsozialista

Bizitza

Reinhard Heydrich 1904an jaio zen, erdiko klaseko familia batean. Aita musikagilea, opera-abeslaria eta Halleko kontserbatorioko zuzendaria eta ama aktorea zituen, eta heziketa fina eman zioten: Reinhar biolin-jotzaile ona eta esgrimalari bikaina zen. Lehen Mundu Gerraren ostean familiak arazo ekonomikoak izan zituen. Oso gaztea zenetik alemaniar nazionalismo arrazistak (völkisch) liluratu zuen, eta 16 urte zituela Freikorpsen sartu zen. Aitak musika ikasketak egitea nahi bazuen ere, 1922an itsas armadan sartu eta komunikazioetan espezializatu zen. 1931n, ordea, IG Farben talde industrialeko zuzendariaren alaba haurdun utzi eta umea berea ez zela erran zuenez, armada uztera behartu zuten.

1931ko abenduan Lina von Osten, nazi suharrarekin, ezkondu zen. Honen familiaren bitartez Heinrich Himmler ezagutu zuen. Antza denez, Himmlerrek oso itxura ona hartu zion Heydrichi eta honen gain utzi zuen Alderdi Naziaren segurtasun zerbitzu berri baten sorrera. 1933ko urtarrilerako, Heydrich buru zuen Reichsführer SSen Segurtasun Zerbitzua (alemanez: Sicherheitsdienst edo SD) alderdi naziaren inteligentzia agentzia garrantzitsuena zen. Himmlerrek, 1933ko apirilaren 1ean Bavierako poliziaburu bilakatu zenean, Heydrich izendatu zuen polizia politikoaren buruzagi. 1934ko apiriletik aurrera, biak Ernst Röhm, Sturmabteilung (SA) erakundeko buruzagiaren aurkako dosierra prestatzen hasi ziren. Ekainaren 30ean, Labana luzeen gauean, SS eta Gestapoko kideek Röhm eta SAko buru gehienak hil zituzten.

Denbora gutxian, Himmler eta Heydrichek Gestapo, Polizia kriminala (alemanez: Kriminalpolizei edo Kripo) eta SSen Segurtasun Zerbitzuaren (SD) kontrola lortu zuten. SDk Reicharen etsaiak (mundu osoko juduak, marxistak, eliza kristauak, masoiak eta eskuineko aurkari nazionalistak) ikertzeko inteligentzia sailak eratu zituen. Gestapok aurkari politiko hauek atxilotu eta, zegokionean, kontzentrazio eremuetara eramaten zituen. Kriporen egitekoa zen "gaizkile ez politikoak", tartean ijitoak, homosexualak eta jokabide "asoziala" zuen jendea, atxilotzea. Erakunde hauek prestatu zuten 1938ko azaroaren 9ko Kristal hautsien gaua (Kristallnacht), juduen aurkako lehen pogrom nazia. Bestalde, 1938an Heydrichek Ekintza-taldeak (Einsatzgruppen) sortu zituen, handik aurrera Alemaniak inbaditu zituen Ekialdeko Europako herrialdeetan ehunka mila zibil (juduak gehienak) erail zituztenak. 1939an, Bigarren Mundu Gerra hasi berria zela, Himmlerrek Reicharen Segurtasuneko Bulego Nagusian bateratu zituen erakunde polizial eta parapolizial guztiak, eta Heydrich jarri zuen buruzagitzan.

1941eko uztailaren 31n, Hermann Göringek Reicharen baliabide guztiak koordinatzeko baimena eman zion, "arazo juduari behin betiko konponbidea emateko". Urte bereko irailean Hitlerrek Bohemia eta Moraviako Babesle (Reichsprotektor) izendatu zuen. 1942ko urtarrilaren 20an, Heydrichek Wannseeko Konferentzia antolatu zuen; bertan Europako juduak deuseztatzeko plana, Azken Konponbidea deitutakoa, aurkeztu zuen.

1942ko maiatzaren 27an, Pragako Hradcanyn zeukan kuartier nagusira zihoala, bi txekiar abertzalek (Jozef Gabcik eta Jan Kubis) haren kontrako atentatua egin zuten. Zenbait egun geroago, ekainaren 4an, hil zen. Heydrich hiltzeko Antropoide operazioa Londresen zegoen Atzerriko Txekiar Gobernuak prestatua zen, Erresuma Batuko gobernuaren laguntzarekin. Mendekuz, Himmlerrek Lidice, partisanoak babesturik egonak ziren herria, suntsitzeko agindu zuen. Erresistentziako kide batek salaturik, Gestapok jakin zuen atentatuaren egileak Pragako Zirilo eta Metodio eliza ortodoxoan ezkutaturik zeudela. Ekainaren 18an SSek eliza eraso zuen eta, tiroaldi luze baten ostean, partisanoek beren burua hil zuten.

Kanpo estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Reinhard Heydrich

• Datuak: Q60039
• Multimedia: Reinhard Heydrich / Q60039