Wikipedia

Patxi Ezkiaga

euskal idazlea

Patxi Ezkiaga Lasa (Legorreta, Gipuzkoa, 1943ko irailaren 12a - 2018ko ekainaren 28a) euskal idazlea eta elizgizona (Kristau Eskoletako Anaia edo salletarra) izan zen.[1] Zenbait lan idatzi zituen, eta sariak jaso ere bai. Hil ondoren, sexu abusatzaile izan zelako salaketak egin zizkioten[2] eta, horren ondorioz, Legorretako Udalak baliogabetu egin zuen seme kuttun izendapena, eta Etxezarreta parkean haren omenez zegoen eskultura kentzea erabaki zuen.[3]

Patxi Ezkiaga
Bizitza
JaiotzaLegorreta, 1943ko irailaren 12a
Herrialdea Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza2018ko ekainaren 28a (74 urte)
Hezkuntza
HeziketaCambridgeko Unibertsitatea
Oxfordeko Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
euskara
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea eta monjea
Sinesmenak eta ideologia
Erlijio-ordenaKristau Eskoletako Anaiak
Inguma: patxi-ezkiaga-lasa Literaturaren Zubitegia: 180

Bizitza eta obra

aldatu

Literatura ikasketak egin zituen Cambridgeko eta Oxfordeko unibertsitateetan. Geroago, Historiako lizentzia eskuratu zuen Deustuko Unibertsitatean.

Irakasle izan zen urteetan Donostiako La Salle ikastetxean, eta lan handia egin zuen glotodidaktikaren arloan.

Literatura sari asko irabazi zuen: Felipe Arrese Beitia (1984), Irun Hiria (1985, 1986 eta 1999), Lizardi (1985 eta 1987), Azkue (1987), Kritikaren Saria (1988 eta 1997), Julene Azpeitia (1990), Jon Mirande (1991 eta 1995), Agustin Zubikarai (1998 eta 1999), besteak beste.

Poesia landu zuen batez ere: Beldur naiz (1985); Aiodi herriko kantak (1986); Armaggedon (1986); Gernika (1987); Keiko eta beste udazkenak (1988); Komediaren Jainkoa (1993); Zauriaren salmoak (1997); Udazkenerako hamar kanta (1999).

Euskal Herriko Unibertsitateak Ezkiagaren obraren antologia bat argitaratu zuen 1994an, Haize hurbila izenburupean.

Bestalde, hiru eleberri ere idatzi zituen: Charles Moulay (1990), Bi zisneen hegada (1992) eta Zure haragi bereko (1996).

2005ean, Pedro Berrondok 1976an egindako On Kixote Mantxakoaren euskarazko itzulpenetik antologia bat prestatu eta euskara batura ekarri zuen Ezkiagak.

Sexu abusuen auzia

aldatu
Sakontzeko, irakurri: «Patxi Ezkiagaren sexu abusuen auzia»

Patxi Ezkiaga hil eta sei urtera, 2024ko maiatzaren 31n, Marisol Zamorak salatu zuen bera umea zela Ezkiagak sexu abusuak egin zizkiola. Eliza katolikoaren pederastia kasuez Espainiako El País egunkariak landutako bosgarren txostenaren barruan jaso zen salaketa.[4] Egun batzuk geroago, Berria egunkarian berretsi ziren salaketak.[5] Lehen salaketak argitara atera eta aste batzuetara, 24 emakume gehiagok berretsi zituzten Patxi Ezkiagaren aurkako pederastia salaketak, 1990eko hamarkadan zehar ustez gertatutakoak.[6] Gainera, ikastetxeak ba omen zuen Ezkiagaren abusu sistematikoen berri.[7]

Ondorioz, Legorretako Udalak erabaki zuen 2024ko ekainaren 7an, aho batez, Ezkiagari emandako ohorezko izendapena baliogabetzea, herrian duen eskultura oroigarria erretiratzea eta herriko kultura etxeari haren izena kentzea.[8] Euskal Idazleen Elkarteak 2024ko ekainaren 26an ohar baten bidez jakinarazi zuen Patxi Ezkiaga elkartearen webguneko Gugan beude ataletik.[9] Elkarteak adierazi zuen «modu sistematikoan eta inpunitate osoz sexu abusuak egindako pertsona batek» ez zuela merezi «ohorezko lekurik» euskal idazleen artean.[10] La Salle anaidiak gertaerok gaitzetsi eta barkamena eskatu zuen, ikerketa bat hasiko zuela ere adieraziz, askotariko ñabardurekin.[11]

Idazlanak

aldatu

Narrazioa

aldatu

Nobela

aldatu

Poesia

aldatu

Haur eta gazte literatura

aldatu

Biografia

aldatu
  • Iñaki Olabeaga (1901-1983) (2001, Eusko Jaurlaritza)

Itzulpenak

aldatu

Erreferentziak

aldatu
  1. ↑ Lizarralde, Mikel. (). «Patxi Ezkiaga idazle irakasle eta itzultzailea hil da 74 urte zituela» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-08-13).
  2. ↑ Bastida Alzuru, Jone. (2024-05-31). «Patxi Ezkiagak sexu abusuak egin zizkiola salatu du emakume batek» Berria (web.archive.org) (Noiz kontsultatua: 2024-06-01).
  3. ↑ Etxaleku, Iñaki. (2024-06-07). «Legorretako udalak Patxi Ezkiagari egin goraipamen guztiak kentzea erabaki du» Berria (Noiz kontsultatua: 2024-06-07).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Domínguez, Iñigo; Núñez, Julio; Castro, Sara; Alemany, Pau. (2024-05-31). «Un quinto informe con nuevos testimonios eleva ya a más de 1.500 los acusados de pederastia en la Iglesia española» El Pais (web.archive.org) (Noiz kontsultatua: 2024-06-01).
  5. ↑ Bastida Alzuru, Jone. (2024-06-07). «Marisol Zamora: "Zama bihurtu zait gertatutakoa barruan gorde izana eta hitzez adierazi ezina"» Berria (web.archive.org).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Domínguez, Íñigo. (2024-06-21). «La Salle conocía las agresiones sexuales del director de su colegio de Donostia, pero no hizo nada» El País (web.archive.org) (Noiz kontsultatua: 2024-06-22).
  7. ↑ Iztueta Olano, Maddi. (2024-06-21). «Lau emakumek salatu dute La Sallek bazuela Ezkiagaren sexu abusuen berri» Berria (web.archive.org) (Noiz kontsultatua: 2024-06-22).
  8. ↑ Legorretako Udalaren adierazpena Patxi Ezkiaga Lasaren aurkako salaketa publikoaren harira. web.archive.org.
  9. ↑ «Gugan beude - Euskal idazleen elkartea» web.archive.org 2023-03-25 (Noiz kontsultatua: 2024-06-27).
  10. ↑ Iraola, Arantxa. (2024-06-26). «Patxi Ezkiaga «ohorezko lekutik» kendu du Euskal Idazleen Elkarteak» Berria (web.archive.org) (Noiz kontsultatua: 2024-06-27).
  11. ↑ Bastida Alzuru, Jone. (2024-06-05). «La Sallek sexu abusuak jasan zituztenei eskatu die jo dezatela haiengana, gertatutakoa ikertzeko» Berria (web.archive.org) (Noiz kontsultatua: 2024-06-06).

Bibliografia

aldatu
  • Ertzibengoa Otaegi, Joxe (1998): Patxi Ezkiagaren "Zaurien Salmoak". Egan, 51 (3/4), 137-144. orr.

Kanpo estekak

aldatu
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Patxi_Ezkiaga&oldid=9839086"(e)tik eskuratuta