Orendain
Orendain Gipuzkoako ekialdeko landa-udalerri euskaldun bat da, Tolosaldekoa. UEMA mankomunitateko kide da. Azken zentsuaren arabera 245 biztanle zituen.
| Orendain | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gipuzkoa, Euskal Herria | |||||||||||
Orendain udalerriko herrigunearen bideoa. | |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Gipuzkoa | ||||||||||
| Eskualdea | Tolosaldea | ||||||||||
| Izen ofiziala | Orendain | ||||||||||
| Alkatea | Gorka Egia Arregi | ||||||||||
| Posta kodea | 20269 | ||||||||||
| INE kodea | 20905 | ||||||||||
| Herritarra | orendaindar | ||||||||||
| Ezizena | eltxok | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°04′46″N 2°06′51″W / 43.0795°N 2.1141°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 6 km² | ||||||||||
| Garaiera | 110-433 (329 udaletxean) | ||||||||||
| Distantzia | 36 km Donostiara | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 245 (2024) 5 (2023) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 40,83 bizt/km² | ||||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] | % 19,25 | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 18,34 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 29,41 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 85 (2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % -8,18 (2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 3,98 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[1] | % 87,88 (2010) | ||||||||||
| Kaleko erabilera [2] | % 78,6 (2016) | ||||||||||
| Etxeko erabilera[3] | % 80.43 (2016) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Sorrera | 1988 urtarrilaren 1 | ||||||||||
| Webgunea | http://www.orendain.eus | ||||||||||
Geografia
aldatuMugak
aldatuAuzoak
aldatuHerrigunea eta Astizaldea auzo nagusiak dira, Baldanalde eta Egileor auzuneak ere aipagarriak dira.[4]
Ingurune naturala
aldatuEkialdean Amezketa eta mendebaldean Ibiur errekak muga naturalak dira.
Historia
aldatu1374an Tolosarekin lotuta egon zen, inguruko beste herri batzuen moduan, eta lotura hori 1615 arte mantendu zuten. Gutxi geroago "Aizpuruako Batasuna" osatu zuen Alegia eta Ikaztegietarekin batera hasieran, eta Altzorekin ere azkenean. Batasunak XIX. mendea arte iraun zen.
Azkenik, 1967an Baliarrain eta Ikaztegietarekin Iruerrieta udalerria sortu zuen, baina 1988an gaur egungo egitura hartu zuen.[5]
Azpiegiturak
aldatuDemografia
aldatu1967tik 1988ra ez zen udalerri independente izan. XX. mendeko lehen erdian populazioa mantendu bazuen ere, bigarren erdian etengabe galdu zituen biztanleak, garai haietan landa eremutik industriaguneetara gertatu zen migrazioen ondorioz. XXI. mendeko lehen hamarkadan buelta eman zitzaion egoerari eta biztanleak irabazten hasi zen. 2019an zituen 202 biztanleetatik, %17,33k 65 urte edo gehiago zituen, eta atzerrian jaiotakoak %9,41 ziren.[9]
| Orendaingo biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
Euskara
aldatuOrendainen[13] hitz egiten den euskara gipuzkeraren[14] aldaera bat da, erdiguneko gipuzkeran[15] kokatzen den Tolosaldeko euskara[16] hain zuzen. Datuen arabera, herrian euskalduna da biztanleriaren %87.88, eta euskararen erabilera %71.5 da.
Eustaten arabera, 2016an herritarren %88,66 euskalduna zen.[9]
Ekonomia
aldatu2017an honela banatzen ziren sektore ekonomikoak: Lehen sektorea, BEGaren %18. Bigarren sektorea, BEGaren %12,6. Hirugarren sektorea %61,3. Eta eraikuntza %8,1.[9]
Politika
aldatu2011ko udal hauteskundeak
aldatu2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz Orendaingo alkatea Bilduko Gorka Egia Arregi izan zen.
Orendaingo udalbatza | |||||
Alderdia |
2011ko maiatzaren 22 | ||||
| Zinegotziak | Boto kopurua | ||||
| Bildu | 4 / 5 |
65 (% 53,28)
| |||
| Batzarleku | 1 / 5 |
55 (% 45,08)
| |||
| Datuen iturria: Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean | |||||
2015eko udal hauteskundeak
aldatu2015eko udal hauteskundeetan EH Bilduk 82 boto lortu zituen.[17] Gorka Egia (EH Bildu) izendatu zuten berriro alkate.[18]
2019ko udal hauteskundeak
aldatu2019ko udal hauteskundeetan EH Bilduk 83 boto lortu zituen.[17] Migel Angel Arsuaga (EH Bildu) izendatu zuten alkate.[19]
2023ko udal hauteskundeak
aldatu2023ko udal hauteskundeetan EH Bilduk 105 boto lortu zituen. Beste alderdirik ez zuen botorik lortu.[20]
_-_Fondo_Mar%C3%ADn-Kutxa_Fototeka.jpg)
Alkateak
aldatuHauek izan dira Orendaingo azken alkateak:
| Alkatea | Agintaldi hasiera | Agintaldi amaiera | Alderdia[21] | |
| 1988 a | 1991 | |||
| 1991 | 1995 | Herri Batasuna | ||
| 1995 | 1999 | Independenteak | ||
| 1999 | 2003 | Euskal Herritarrok | ||
| 2003 | 2007 | Kudeaketa batzordea | ||
| 2007 | 2011 | Independenteak | ||
| Gorka Egia Arregi | 2011 | 2015 | Bildu | |
| Gorka Egia Arregi[18] | 2015 | 2019 | Euskal Herria Bildu | |
| Migel Angel Arsuaga Azurmendi[19] | 2019 | Jardunean | Euskal Herria Bildu | |
a 1988. urtean Orendain, Baliarrain eta Ikaztegieta udalerri bihurtu ziren, aurreko Iruerrieta udalerriaren desegitearen ondorioz.
Ondasun nabarmenak
aldatu- Andra Mariren parrokia-eliza.
- San Sebastianen baseliza.
- Udaletxea (neoklasikoa).
- Eltxo-elkartea
Ikus, gainera
aldatuErreferentziak
aldatu- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Auzoak» Orendain (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ «Historia» Orendain (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ «Haurreskola» Orendain (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ «Haurreskolak - Haurreskolako datuak» www.haurreskolak.eus (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ «Liburutegi (sarea)» Orendain (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ a b c «Web Eustat. Orendainko datu estatistikoak» eu.eustat.eus (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ «Garmendia Elosegi, Juanita - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-17).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-17).
- ↑ «Orendaingo eskolan euskaraz ikasten zuten - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-17).
- ↑ «Orendain - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-17).
- ↑ «Erdialdekoa - Gipuzkera - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-17).
- ↑ «Erdigunekoa (G) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-17).
- ↑ «Tolosaldekoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-17).
- ↑ a b www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ a b ««Denon artean erabakiko dugu herrian egingo dena» - Orendain» Tolosaldeko ataria (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ a b «Orendainen Migel Angel Arsuaga alkate - Orendain» Tolosaldeko ataria (Noiz kontsultatua: 2020-07-01).
- ↑ «Udal hauteskundeak 2023 - Orendain - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-24).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).
Kanpo estekak
aldatu| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Gipuzkoa |
- Tolosaldeako Ataria: Orendaingo eta eskualdeko albisteak.
Datuak: Q1633885
Multimedia: Orendain / Q1633885
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Orendain
