Mozilla Firefox

Firefox
	Irudi gehiago
Jatorria
Sortzailea(k)	Mozilla Fundazioa, Dave Hyatt (en) , Joe Hewitt eta Blake Ross (en)
Sorrera-urtea	2002
Argitaratze-data	2002
Azken bertsioa	128.10.0esr
Honen izena darama	Panda gorri eta Mozilla Firebird (en)
Behar ditu	Yasm (en) , Netscape portable runtime (en) , Network Security Services (en) , libpng (en) , Hunspell, Cairo, GTK, GDK (en) , Pango (en) , Mesa (en) , Fontconfig (en) , FreeType (en) , PulseAudio, Advanced Linux Sound Architecture (en) , D-Bus (en) , GLib, zlib (en) , libffi (en) , FFmpeg, Xlib (en) , International Components for Unicode (en) , libevent (en) , SQLite, libvpx (en) , HarfBuzz (en) , Graphite (en) , Qt, NetworkManager (en) , Accessibility Toolkit (en) eta Expat (en)
Ezaugarriak
Euskarria	IA-32, x86-64 eta AArch64
Programazio-lengoaia	C, C++, JavaScript, CSS, Rust eta XUL
Irakur dezake	Web Open Font Format, version 2 (en) , Mork (en) , JavaScript Object Notation, WebP (en) , Ogg, Ogg Vorbis, WebM, VP9, Opus (audio kodeka), MP3, Advanced Video Coding (en) , CSS, Brotli (en) , GNU gzip (en) , PDF, RSS eta APNG (en)
Sistema eragilea	Linux, Microsoft Windows, MacOS X, Android, iOS, iPadOS eta FreeBSD
Idatz dezake	FLAC
Pakete kudeaketa	dpkg, RPM, Flatpak eta Portage
Software motorea	Gecko (en) , Quantum (en) eta SpiderMonkey (en)
GUI tresnak	XUL eta GTK
Komando aukerak	-allow-downgrade, -CreateProfile, -migration, -new-instance, -no-remote, -override, -ProfileManager, -P, -profile, -browser, -foreground, -headless, -new-tab, -new-window, -preferences, -private, -private-window, -setDefaultBrowser, -url eta -search
Egile-eskubideak	copyrightduna
Lizentzia	Mozilla Public License, version 2.0 (en) , GNU General Public License eta GNU Lesser General Public License
Ekoizpena
Garatzailea	Mozilla Corporation eta Mozilla Fundazioa
Fikzioa
Erabiltzen du	Encrypted Media Extensions (en)
Maskota	Panda gorria
Euskaraz
Euskaraz	Bai
	www.mozilla.com/firefox/
Iturri-kodea	https://github.com/mozilla-firefox/firefox, https://hg.mozilla.org/mozilla-central/ eta https://searchfox.org/mozilla-central/source/

Mozilla Firefox Mozilla Fundazioak garatutako web nabigatzaile librea da; haren bilakaeran edonork lagun dezake eta euskaraz ere eskaintzen da. Mozilla Application Suite-ren ondorengoa da eta, egun, Mozilla Korporazioak kudeatzen du. Mozilla Firefox Interneten gehien erabiltzen den bigarren nabigatzailea da: 2010eko urriaren amaieran, merkatuko % 22.82ko kuota zuen, Net Applicationsek baieztatzen zuenez.

Firefox hainbat plataformatan erabil daitekeen web nabigatzailea da eta Microsoft Windows, Mac OS X, GNU/Linux, eta Unixen oinarritutako beste hainbat sistematako bertsioetarako baliagarria da.

Iturri kodea librea du, GPL/LGPL/MPL hirukoitz baten mendean publikatua.

Historia

Netscapek, Netscape Navigatorren kodea liberatu zuenean, Mozilla proiektua jaio zen. Kodea irekin zuten Microsoften merkatua berreskuratzeko asmoz. Proiektuak berehala lortu zuen software librearen erabiltzaileen konfiantza, eta nabigatzailea zerotik idaztea erabaki zuten. Horretarako, hainbat erreminta plataforma-anitz baliatu zituzten, eta XML lengoaian oinarritu ziren. Garatu zen lengoaia berriari XUL deitu zitzaion.

Proiektuaren hasieratik urte asko pasatu ziren gauzatu arte. Mozillaren 1.0 bertsio egonkorra 2002an iritsi zen, eta harrera epela izan zuen. Firefox (izen asko probatu ondoren) haren bertsio hobetua 2004an merkaturatu zen eta denbora laburrean oihartzun handia lortu zuen, fitxak, arintasuna eta eskaintzen dituen aukera ugariei esker.

Firefoxen abantailak

Egunero gero eta jende gehiagok erabiltzen du eta egunero hobetuz doa.
Pertsonalizatzeko erraza da.
Firefoxen jarraipenaren aurkako babesa babesten zaitu iragarkietatik.
Firefox plataforma guztietan dago eskuragarri (GNU/Linux, Windows, macOS, Android, iOS, OpenBSD, FreeBSD, HaikuOS...)
Ez dio Google Chromeren monopolioari laguntzen, Firefoxek berezko renderizazio-motorra erabiltzen duelako (Gecko).
Nabigazioa ordenatua da, intuitiboa eta azkarra fitxekin.
Seguruagoa da pop-up blokeoarekin.
Markadoreekin gestio errazagoa gogokoekin.
Informazioa bilatzea oso erraza da, integratuta dauzkan bilatzaileei esker.
Anitz hizkuntzatan eskaintzen da, eta gehiago egiteko aukera dago.

Euskara

Euskaraz ere badago.
Nahi baduzu, zuzenean lagun dezakezu Firefox-en euskarazko itzulpenetan.
Euskarazko zuzentzailea erraz txertatu daiteke. (Xuxen gehigarria).
Euskalbar gehigarria.

Librea

Software librea da^[1].

Pribatutasuna

Negozio modeloa ez da erabiltzailearen jarraipena egitea eta erabiltzaileei buruzko informazioa batzea. Mozilla Firefoxen atzetik dirua irabazteko asmorik gabeko Mozilla Foundation erakundea dago, ez erabiltzaileen datuak biltzen eta komertzializatzen dabilen multinazional bat.
Milaka gehigarri dauzka pribatutasuna zaintzen laguntzeko, etab.

Plataforma anizkuna da

Windows, macOS, Linux, Android eta iOS

«	Mozilliako Firefox sortzen denean, eskubideak zaintzea du helburu, eta horixe nahi dugu tresnen gobernantzari dagokionez. Baina orain bere diru-sarreren % 80 Googlerekin duen kontratutik dator, eta hori da, aldi berean, bere lehiakide nagusia. Hori ez litzateke onartu behar askatasunaz hainbeste hitz egiten duten merkatu batean. Nahikoa da Googlek Firefox itxi nahi izatea itxi ahal izateko. Horregatik uste dut Firefox publiko egin beharko litzatekeela eta haren bideragarritasuna ziurtatu. Software libreak dirua eta lana jartzeko aukera ematen du, banakako garatzaile batetik hasi eta enpresa txikietara arte. Ez diogu Firefox kendu nahi Mozillari, baizik eta inbertsioak autonomoa izatea eta Googleren mende ez egotea.	»
—Simona Levi. Naiz. 2024-10-06^[2]

Antzeko proiektuak

Logoak

Panda gorri bat. Firefoxen maskota ez da azeri bat, nabigatzailearen izenak hori iradokitzen duen arren, panda gorri bat baizik.
Firefox nabigatzailearen logoa, 2004.
Firefox nabigatzailearen logoa, 2017.
Firefox nabigatzailearen Nightly logoa, 2017.
Firefox nabigatzailearen logoa, 2019.
Firefox markaren logoa, 2019.
Tor nabigatzailearen logo zahar bat. Firefox nabigatzailearen aldaeratzat jo daiteke Tor nabigatzailea, pribatutasunari lehentasuna ematen dion nabigatzailea.
Tor nabigatzailearen logo bat.
Librewolf, Firefox nabigatzailearen fork bat.
IceCat logoa. Firefox nabigatzailearen aldaeratzat jo daite IceCat.
Waterfox nabigatzailearen logo bat, 2019ko, Firefox nabigatzailearen beste fork bat.

Erreferentziak

↑ «Zergatik Firefox - Librezale.eus» librezale.eus (kontsulta data: 2020-11-19).
↑ (Gaztelaniaz) Galvalizi (elkarrizketatzailea), Daniel. (2024-09-26). «Simona Levi: «Internet no es tóxico, lo son las grandes productoras de algoritmos adictivos y agresivos»» naiz: (kontsulta data: 2024-11-06).

Ikus gainera

Librezale taldearen publizitate kanpaina gizarte sareen bidez. Firefox nabigatzailea (software librea) euskaraz erabiltzeko aholkua, Xuxen eta Euskalbar Firefoxen gehigarriak erabil daitezkeela azpimarratuz.

Kanpo estekak

Datuak: Q698
Multimedia: Mozilla Firefox / Q698

[1] «Zergatik Firefox - Librezale.eus» librezale.eus (kontsulta data: 2020-11-19).

[2] (Gaztelaniaz) Galvalizi (elkarrizketatzailea), Daniel. (2024-09-26). «Simona Levi: «Internet no es tóxico, lo son las grandes productoras de algoritmos adictivos y agresivos»» naiz: (kontsulta data: 2024-11-06).

[1]

[2]