Barbarin

Barbarin
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Lizarra
Eskualdea	Lizarrerria
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Barbarin
Alkatea	Mari Carmen Iturri Villanueva (indep.)
Posta kodea	31xxx
INE kodea	31046
Herritarra	barbarindar
Geografia
Koordenatuak	42°36′07″N 2°06′05″W / 42.601944444444°N 2.1013888888889°W
Azalera	8,53 km²
Garaiera	602 metro
Demografia
Biztanleria	46 (2023: −2)
Dentsitatea	0,05 bizt/km²
Zahartzea	% 13,39
Ugalkortasuna	‰ 0
Ekonomia
Jarduera	% 0 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 14,95 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 4,10 (2018: %4,1)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.barbarin.es/

Barbarin^[4] ([baɾbaɾin]) Nafarroako udalerria da. Lizarrako merindadeko herri honek 63 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera. Nafarroako hiriburutik 50 kilometrora dago.

Artikulu hau udalerriari buruzkoa da; arraina gaitzat duena beste hau da: «Barbarin (arraina)»

Toponimia

Segur aski barbarus ‘atzerritar’ latindar hitzatik dator, izen gisa erabilia Barbarus. Hasieran -ain atzizkia zeraman ‘Barbaro izeneko pertsona baten lekua’ erran nahi duena.

Dokumentu zaharretan Barbariayn (1279, NEN), Barbarin y Barbaryn (1225, NEN) ageri da.

Geografia

Inguru naturala eta kokapena

Herria, Nafarroa mendebaldean kokatzen da, NA-111 errepidea Lizarra-Biana errepidean 16 kilometroan jarraitu ostean, bi kilometroan errepide lokal batean jarraitu eta gero. Barbarinek Lukinekin egiten du muga iparraldean, Arroitzekin ekialdean, Los Arcosekin mendebaldean eta Lukinen hegoaldeko gunearekin hegoaldean.

Kale oker eta estuko udalerri hau bitan banatzen da. Batetik, goiko auzoa, muino baten goialdean kokatua, San Joanes Ebanjelaria eliza nagusi duela. Erdi Aroko jatorriko eliza hori XVI. mendearen eta XVIII. mendeaaren bitartean berriztu zen. Bestetik, behealdeko gune lauan eraikitako auzo berria dago.

Klima

Barbaringo klima mediterraneo kontinentala da, urteko batez besteko tenperatura 10 eta 12 graduren artekoa da, eta urteroko prezipitazioak 500mm eta 800mm ingurukoak. Urtean zehar 60 eta 100 egun euritsu izaten dira.

Historia

Udalerriaren barruan, San Migel izeneko lekuan, Burdin Aroko kokaleku bat dago. Udalerrian ere, San Jorge ermitaren ondoan, erromatarren garaiko botozko lau aldare aurkitu ziren, bat Ninfei eskainia^[5] eta beste hiru Selatse edo Selaitse jainko baskoiari eskainiak, tokiko edo eskualdeko gurtza izango zuena. Aurkitutako aztarna arkeologikoek iradokitzen dute erromatarren garaiko fundus^{[oh 1]} edo vicus^[5] bat zegoela bertan^[6].

Erdi Aroan zehar herria Doneztebe haranaren barne izan zen, Etaio eta Olexuarekin batera. Herritarrak Monjardingo Doneztebeko gazteluarenak ziren lurrak lantzen hasi ziren XI. mendean. 1846an Barbarin udalerri independente bihurtu zen, eta lau urte geroago, 80 gari errobadun eskola zeukan. 1920ko hamarkadan eskola pribatua eta herri aurrezki kutxa ere bazituen.

Demografia

Barbaringo biztanleria

Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko hiru etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %3,66 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

Politika

Alkateak

2007-2011	Mari Carmen Iturri Villanueva	CIB, indep.
2011-	Mari Carmen Iturri Villanueva	UPN

Udal hauteskundeak

Azken urteetan, Barbaringo alkatea María Carmen Iturri Villanueva da. 2007ko udal hauteskundeetan aukeratutako hautetsi bakarra izan zen, CIB zerrenda independentearen izenean. Boto zuriak hogei izan ziren (%35,71), eta boto baliogabeak bi (%3,45). Abstentzioa %22,67 izan zen.

**Barbaringo Udala (2007)**
Alderdia	Botoak	Aukeratua?
Maria Carmen Iturri Villanueva (CIB)	36	Bai

2011n, ordea, Iturri UPNren izenean aukeratu zuten alkate; ordukoan zerrenda bereko beste bi kide ere zinegotzi bihurtu ziren.

Udaletxea

Barbaringo udaleko idazkaria Iguzkitza, Villamayor de Monjardin eta Lukingo idazkari ere bada.

HELBIDEA: Kale Nagusia, 11

Udal autobusak

Lizarrerria Buseko linea hauekin ditu loturak:

Lizarrerria Bus
Abartzuza — Ospitalea	2	Aiegi — Deiu / Arroitz

Zerbitzuak

Barbarin "Allo, Arellano, Arronitz, Deikaztelu eta Leringo Oinarrizko Zerbitzu Sozialen Mankomunitateko" kidea da.

Ondasun nabarmenak

Gaur egungo San Joan Ebanjelariaren parrokia jatorrizko Erdi Aroko eliza baten zaharberritzearen ondorioz eraikitako eliza da. Zaharberritze hori XVI. mendean egin zen Pedro Mendizabal eta Francisco Altzaga harginek gauzatu zuten. Elizako jatorrizko egiturari gurutzadura, aurrealdea eta nerbiodun harlandua eta arku pizkundetar itxurako tenpluaren aurrealdea gehitu zitzaion.

Elizaren barruan Errosarioko Ama Birjinaren erretaula barrokoa nabarmentzen da, Juan Almandotz eta Tomas Gonzalez de Araiaren lana.

Barbarindar ospetsuak

Facundo Goñi (1799-1869), abokatu eta diplomazialaria.
Jesus López de Dicastillo (1951-), ingeniari, idazle, kazetari eta abenturazalea.

Oharrak

↑ fundus bat, esku pribatuetan zegoen lurralde zati bat zen, nekazari gunean edo herrigunean egon zatekeena, baina ohituraren poderioz, hiriguneetatik kanpo zeuden lurralde eta bertako eraikin multzoari aplikatzen zitzaion. (ikusi: "Fundus". A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890). William Smith, LLD, William Wayte, G. E. Marindin, Ed.)