Akne

Aknea larruazaleko sebo-guruinen hantura da, sebo-guruin horien poroak ixten direnean agertzen dena eta zaldar izeneko pikortak eta larruazaleko negalak eragiten dituena.

Ohar medikoa

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Akne
Deskribapena
Mota	sebaceous gland disease (en) eritasuna
Espezialitatea	dermatologia familia-medikuntza
Arrazoia(k)	bariazio genetiko
Sintoma(k)	Pustula
Azterketa medikoa	miaketa fisiko
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	norethindrone (en) , Oxitetraziklina, hexachlorophene (en) , Azido saliziliko, minocycline (en) , tazarotene (en) , Isotretinoina, adapalene (en) , Eritromizina, Tetraziklina, desogestrel (en) , demekloziklina, azelaic acid (en) , klindamizina, meclocycline sulfosalicylate (en) , benzoyl peroxide (en) , hydrochlorothiazide / spironolactone (en) , sulfamethoxazole / trimethoprim (en) , doxiziklina, dapsone (en) , tazarotene (en) , dapsone (en) eta tretinoin (en)
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	L70, L70.9 eta L70.2
GNS-9-MK	706.0
GNS-10	L70
GNS-9	706.1
OMIM	604324
DiseasesDB	10765
MedlinePlus	000873
eMedicine	000873
MeSH	D000152
Disease Ontology ID	DOID:6543

Nerabezaroan agertzen da batik bat, aro horretan aldaketa hormonalek sebo-guruinen jarduera aktibatzen baitute. Horrek ez du esan nahi, hala ere, bizitzaren beste aro batzuetan ager ezin daitekeenik (aldaketa hormonalak ere gertatzen baitira hilekoaren zikloan, estresaren ondorioz edota haurdunaldian, besteak beste).

Gaitz honek eragiten dituen granoak, pikorrak eta negalak batez ere aurpegian, bizkarrean eta bularrean agertzen dira.

Zergatia

Larruazaleko sebo-guruinek likido koipetsu bat jariatzen dute, larruazaleko poroetatik ateratzen dena. Sebo-guruinek jariakin asko ekoizten dutenean (esaterako, nerabezaroan) poroak ixten dira eta likido koipetsua barnean geratzen da, ile-folikuluetan. Bertan bakterio anaerobio batzuk bizi dira (Propionibacterium acnes), sebo-guruinen jariakina metabolizatzen dutenak larruazala kaltetzen duten gantz-azidoak sortuz. Azken hauek dira larruazalaren hantura eta negalak eragiten dutenak.

Propionibacterium acnes ez da bakterio patogenoa, oportunista baizik. Denok dugu bakterio hau eta denok ez dugu aknerik. Bakterioak gaitza sortzen du bakarrik aldeko koiuntura duenean (sebo-guruinek aparteko jarduera dutenean).

Aknearen atzean hainbat alderdi daude, sebo-guruinen jarduera eta jariakinak aktibatzen dituztenak. Besteak beste:

• aldaketa hormonalak
• estresa
• larruazaleko zikinkeria
• anabolizatzaileak eta botika batzuk (esteroideak, esaterako)

Urteetan uste izan denaren aldean, badirudi dietak ez duela inongo eraginik aknearen sortze prozesuan, salbuespen bakar batekin: glukosa ugari jaten duten umeek eta gazteek glukosa gutxi jaten dutenen aldean akne gehiago dute

Gaitz honek osagarri hereditario bat duela frogatu da.

Tratamendua

Gaitza arina denean, larruazaleko kremak erabiltzen dira, goiko geruza epidermikoak askatzen dituztenak eta poroen itxiera ekiditen dutenak. Larruazalaren esfoliazioa eragiten dute. Bakterizida topikoak ere erabil daitezke (benzoil peroxidoa dutenak).

Kasu larrietan antibiotikoak erabiltzen dira: era topikoan (eritromizina eta klindamizina) edo aho bidetik (tetraziklinak, batik bat, eta eritromizina eta amoxizilina ere). Antibiotiko horiek guztiek aknea sortzen duten bakterioak akabatzen dituzte.

Oso eraginkorrak dira ere erretinoide deritzonak. Molekula horiek A bitaminarekin lotuta daude. Aknearen aurka ez ezik, psoriasi eta larruazaleko beste gaitz batzuen aurka ere erabiltzen dira, era topikoan zein aho bidetik. Aho bidetik hartzen den erretinoide batek, isotretinoinak (Accutane), emaitza oso onak ematen ditu, baina tentuz hartu behar da, eragiten dituen albo-ondorioak direla-eta

Eragile fisikoak ere erabili dira aknea tratatzeko, esaterako laserra. Antza, honek ez du bakarrik granoak eta pikorrak suntsitzen, efektu profilaktikoa ere badu (koipea sortzen duen sebo-guruina erretzen baitu)

Kanpo estekak

• Datuak: Q79928
• Multimedia: Acne / Q79928