1. linea (Sevillako metroa)
Ikus, gainera, beste « 1. lineak » |
Sevillako metroaren 1. linea sarean aurreikusitako lau lineetako bat da. Ciudad Expo eta Olivar de Quintos geltokiak lotzen ditu, Sevillako erdigunetik igaroz eta guadalquivir ibaia San Telmo zubitik zeharkatzen duen ekialde-mendebalde ardatza osatzen du.
Ciudad Expo ↔ Olivar de Quintos | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cocheras geltokiko nasa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datu orokorrak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Garraio mota | Metro | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eskualdeak | Sevilla, Andaluzia Espainia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geltokiak | 22 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bidaiariak | 16 900 000 (2018)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jabea | Andaluziako Junta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Webgunea | www.metro-sevilla.es | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ustiapena | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hasiera | 2009ko apirilaren 2a | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eragilea | Metro de Sevilla SA[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ibilgailuak | CAF Urbos 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ibilgailuen luzera | 31 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Maiztasuna | 6' - 20' | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datu teknikoak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luzera | 17,9 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Galiboa | 1 435 mm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Abiadura maximoa | 70 km/h | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2009ko apirilaren 2an inauguratu zen Ciudad Expo eta Condequinto geltokien artean, argia ikusi zuen lehen metro linea andaluziarra izan zelarik.
Historia
aldatuEraikuntza
aldatuSevillako metroaren linea Andaluziako Juntak 2000. urtean onartutako bakarra da, 1970eko eta 1980ko hamarkadetan eraikitako azpiegituraren zati handi bat aprobetxatzen duena.
Zehazki, linea 'berri' horren barruan Nervión eta La Plata geltokien artean dauden 5 kilometrotik gorako tunelak daude, baita ibilbide horretan zehar dauden geltokiak ere: Nervión, Gran Plaza, 1º de Mayo, Amate eta La Plata. Egungo lineako lanak Mairena del Aljarafe udalerrian hasi ziren, eta, ondoren, gainerako trazadurara zabaldu ziren. 2005eko abuztuan hasi zen martxan tunelatzeko makina, eta Sevillako lurzoru heterogeneoaren eta aurretiko azterketen atzerapenen ondorioz, urte eta erdi baino gehiago behar izan zuen Parque de los Príncipes eta San Bernardoren geltokiak banatzen dituen 2,5 kilometroko lehen tunela egiteko. Bigarren tunel bikia sei hilabete pasatxoan amaitu zen, 2008ko apirilak 21ean.[3]
Lehen kalkuluen arabera, 2006ko udan jarriko ziren martxan. Jatorrizko proiektuan izandako aldaketek, lurzoruetan izandako etengabeko arazoek eta jatorrizko proiektu horretatik kanpo izandako aldaketengatik aurrekontua handitu beharrak, inaugurazio-data 2008ko irailean geratzea eragin zuten, ondoren "2008ko udazken" bihurtu zena. Inaugurazio "ofizialaren" data 2008ko abenduaren 20rako berriro planteatu zen (2008ko udazkeneko azken eguna), nahiz eta data hurbildu ahala jendearentzako irekiera geroagokoa izateko aukera aztertzen zen. Data berri hau baino egun batzuk lehenago, Puerta Jerez geltokiaren ondoan kiosko bat hondoratu zen ustekabean, eta kontseilariak berak metroaren irekiera mugarik gabe atzeratzen ari zela jakinarazi zuen. 2009ko martxoaren 25ean, linearen irekiera-data berri bat argitaratu zen, 2009ko apirilaren 2rako ezarri zena. Azkenik, 2009ko martxoaren 28an 2 000 bidaiarirentzako entsegu orokor bat egin ondoren, apirilaren 2an, espero zen inaugurazioa egin zen 14: 00etan, baina 22 geltokietatik 17rekin.[4]
2009ko irailaren 16an, Puerta Jerez geltokia inauguratu zen, 1. zatiko geltoki guztiak osatzeko.
2009ko azaroaren 23an Montequinto, Europa eta Olivar de Quintos geltokiak inauguratu ziren, 2. zatiko geltoki guztiak osatuz, baita metroaren lineako 18 kilometroko ibilbide osoa ere.[5]
Eraikuntzako gorabeherak
aldatuLinea eraikitzeko premiaren ondorioz - Aurrekontuak esleitzeagatik, lurzoruen azterketak erabat amaitu baino lehen eraikitzen hasi zen -, bi zulo egin ziren 2005. urtearen erdialdean, 20 metrotik gorakoa Remedios eremuan, urtebete baino gehiago behar izan zuten konpontzeko, eta zirkulazio-arazo handiak eragin zituzten inguru horretan.[6]
2006ko abuztuan, SE-30 ingurabideko autobidearen gainean eraikitzen ari ziren zubibide bat erori zen, baina ez zen hildakorik izan, langile batzuek nola mugitzen ari zen ikusi eta autobidera jauzi egin baitzuten trafikoa mozteko. Ondorioz, sei erreiak moztu behar izan zituzten.[7]
2006ko urriaren 18an beste zulo bat egin zen, oraingoan Colon pasealekuan. Sevillako bide nagusia zenez, azkar konpondu behar izan zuten, aurrekoak ez bezala, baina auto-ilarak 14 kilometrokoak izan ziren.[8]
Tunelatzeko makina erraldoia zulatzen hasi eta urtebetera matxuratu zen, burua bigunegia zuelako Sevillako lur zailerako. Aurretik egindako azterketek, beharrezko prospekzio guztiak osatu ez zituztenek eta Sevillako lurzoruaren gogortasun eta konplexutasun heterogeneoari buruzko txostenek, Chapina zubia eraikitzeko egindakoek adibidez, matxura eragin zuten. Konpondu eta indartu egin behar izan zen, eta, beraz, tunelen eraikuntza geldituta egon zen. Los Remedios eta Prado de San Sebastián arteko bigarren tunel paraleloa eraikitzen 2008ko otsailaren amaieran hasi ondoren, tunelatzeko makina San Bernardorantz abiatzeko prest dago.[9]
2008ko azaroaren 26an, aurreikusitako inaugurazio datatik hilabete baino gutxiagora, sei metroko sakonera zuen lur hondoratze bat gertatu zen, honen gainazalean zegoen prentsa kiosko bat xurgatu zuena.
Azpiegitura
aldatuGoiburuak
aldatulineak bi goiburu nagusi ditu:
- Ciudad Expo (Mairena del Aljarafen, mendebaldeko goiburua)
- Olivar de Quintos (Dos Hermanasen, ekialdeko goiburua)
Ibilbidea
aldatulinea Ciudad Expo, Mairena del Aljarafen, abiatzen da, eta auzoa zeharkatzen du lurpean, Cavaleri lurpeko geltokira iristeko. Gainazalean, San Juan de Aznalfarache auzo goitiko geltokira iristen da, San Juan Alto. Lurpeko bidea jarraitzen du San Juan de Aznalfarachen barrena, beheko auzoko geltokira (San Juan Bajo) iritsi arte.
Ondoren, lineak SE-30 autobidea gurutzatzen du bidezubian, eta lur gainean jarraitzen du Blas Infante geltokiraino, Sevillan. Han, lur azpitik igarotzen da, Remedios auzoa, Sevillako alde zaharra, Prado, San Bernardo, Nervión, Amate eta Su Eminencia, Parque de los Príncipes (etorkizuneko korrespondentzia linearekin), Plaza de Cuba, Puerta Jerez, Prado de San Sebastián (etorkizuneko korrespondentzia linearekin), San Bernardo, Nervión, Gran Plaza, 1º de Mayo (etorkizuneko korrespondentzia linearekin), Amate eta Gran Plaza geltokietatik igarota, Cocheras geltokiraino.
Horren ondoren, linea berriz ere lurrazalera irteten da, SE-30 autobia berriro zubibidean zeharkatzeko, hurrengo geltokira iritsi arte: Guadaírara, RENFEko aldiriekiko trukagailu bat dena, eta gaur arte eraiki gabe dagoena.
Gainazalean jarraitzen du Pablo de Olavide geltokirantz, eta, hura utzi ondoren, Utrerako autobidea gurutzatzen du bidezubian, Quinto herrigunean amaitzeko, Dos Hermanas udalerrian, Montequinto eta Europa geltokiak lurpean zeharkatzen dituena (Olivar de Quintos), tranbiarekin trukagailu batean amaitzeko, Dos Hermanas aldera, orain arte egin ez den proiektua eta lanak, eta udaletxea. Andaluziako Juntak autobus batengatik aldatu nahi du.
Geltokiak
aldatuGeltokien izena
aldatuSevillako metroaren geltokiek eredu orokor bat jarraitzen dute, eta, beraz, sarrerak, salbuespen batzuk izan ezik, gris koloreko metro karratuko ahoen bidez egiten dira, geltokiaren izena berde kolorekoa delarik. Guztiek dituzte alboetako bi nasa, eta, horietan, nasa-ateak daude, erabiltzaileak bidera sar ez daitezen.
Disuasio-aparkalekuak
aldatuGaur egun, bost disuasio-aparkalekuak dago. Aldiriko aparkaleku horiek metro-geltoki bati lotuta daude, eta horrek ibilgailu pribatuaren eta metroaren arteko trukea errazten du.
Aparkalekua | Geltokia | Hasiera | Plazak |
---|---|---|---|
Ciudad Expo | Ciudad Expo | 2009ko apirilaren 2a | 378 |
San Juan Alto | San Juan Alto | 2009ko apirilaren 2a | 299 |
San Juan Bajo | San Juan Bajo | 2009ko apirilaren 2a | 290 |
Condequinto | Condequinto | 2009ko azaroaren 23an | 400 |
Olivar de Quintos | Olivar de Quintos | 2009ko azaroaren 23an | 300 |
Ustiapena
aldatuBidearen 18,05 kilometroek, 1 435 mm-ko zabalerakoak, lurrazaleko beste batzuekin konbinatutako lurpeko zatiak dituzte. Azken horietan, trenbidea gainerako garraioetatik bereizitako plataforman igarotzen da beti. Ibilbideak 22 geltoki ditu: hamabost lurpean eta zazpi lur gainean.[10]
Ordutegiak
aldatuAstelehenetik ostiralera | Larunbat, igande eta jaiegunetan | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
6:30 - 7:00 | 7:00 - 7:30 | 7:30 - 9:30 | 9:30 - 13:30 | 13:30 - 15:30 | 15:30 - 19:00 | 19:00 - 21:00 | 21:00 - 23:00 | 7:30 - 8:00 | 8:00 - 21:00 | 21:00 - 23:00 |
20 min | 15 min | 6 min | 15 min | 6 min | 15 min | 10 min | 20 min | 20 min | 15 min | 20 min |
Batez besteko denborak
aldatuIbilbideko batez besteko denborak adierazgarriak dira, eta trafikoaren edo beste ezusteko batzuen arabera alda daitezke.
lineak Ciudad Expo geltokia honako hauekin komunikatzeko aukera ematen du:[12]
- Blas Infante -rekin 10 minutuan
- Puerta Jerez -rekin 13 minutuan
- San Bernardo -rekin 16 minutuan
- 1º de Mayo -rekin 21 minutuan
- Cocheras -rekin 25 minutuan
- Pablo de Olavide -rekin 29 minutuan
- Olivar de Quintos -rekin 37 minutuan
Flota
aldatuSevillako metroa tren arina da eta CAF fabrikatzailearen Urbos 2 modeloko 21 unitatek ematen dute zerbitzua; 31,25 metroko luzera dute eta 275 bidaiarirentzako lekua.
Eredua | Marka | Unitateak | Urtea | Luzera (m) | Bidaiariak |
---|---|---|---|---|---|
Urbos 2 | Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) | 21 | 2009 | 31,25 | 275 |
Tarifak
aldatuLinea horri Sevillako metroaren tarifak eta zonifikazioa aplikatzen dizkiote.
Metro Sevillak emandako tituluak | |||
---|---|---|---|
Titulua | 0 jauzi | 1 jauzi | 2 jauzi |
Billete sencillo | 1,35 € | 1,60 € | 1,80 € |
Billete ida y vuelta | 2,70 € | 3,20 € | 3,60 € |
Billete Turístico 1 día | 4,50 € | ||
Bono 45/30 | 0,66 € | 0,94 € | 1,10 € |
Bonometro | 0,82 € | 1,17 € | 1,37 € |
Consorcio de Transportesk emandako tituluak | |||
Bono con transbordo | 0,66 € | 0,94 € | 1,10 € |
Guneak
aldatuSevillako metroa honako gune hauek osatzen dute:
Gunea | Udalerriak | Lineak | Muga-geltokiak |
---|---|---|---|
Mairena del Aljarafe San Juan de Aznalfarache |
Blas Infante | ||
Sevilla | |||
Pablo de Olavide | |||
Dos Hermanas |
Turismoa
aldatuIbilbidean zehar, lineak interes turistikoko hainbat lekurekin lotzen du:
Etorkizuna
aldatuGuadaíra
aldatuGuadaira geltokia, sareko planoetan seinaleztatua, eraiki gabe dago, Sevillako Renfe Aldiriak sarearekin geltoki intermodal bihurtzeko zain.
Erreferentziak
aldatu- ↑ https://web.archive.org/web/20191203172540/https://www.metro-sevilla.es/es/noticias/la-linea-1-metro-sevilla-roza-los-17-millones-usuarios-2018
- ↑ https://www.diariodesevilla.es/sevilla/Globalvia-Metro-destituye-actual-gerente_0_787721730.html
- ↑ (Gaztelaniaz) «El metro de Sevilla recaba elogios el día de su ensayo general» El País 2009-03-28 ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ (Gaztelaniaz) LEÓN, ALBERTO. (2009-04-02). «El Metro de Sevilla, una realidad tras cuarenta años de espera» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ «La afluencia de usuarios colapsa el metro seis horas después de su estreno | Andalucía-Sevilla | elmundo.es» www.elmundo.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ «abc.es| ABC - El alcalde reconoce que el socavón del Metro afectará al plan de tráfico de Feria» web.archive.org 2005-04-05 (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ «Cortan la SE-30 de Sevilla por la caída de una viga de 100 toneladas» archive.is 2012-06-29 (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ (Gaztelaniaz) 20minutos. (2006-10-19). «El socavón del metro en Paseo Colón provoca colas de 14 km» www.20minutos.es - Últimas Noticias (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Un nuevo socavón retrasa la inauguración del metro de Sevilla» andaluciainformacion.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ a b c d e «Especial metro de Sevilla» www.juntadeandalucia.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ «Horario | Metro de Sevilla» www.metro-sevilla.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).
- ↑ «Inicio | Metro de Sevilla» www.metro-sevilla.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-18).