Zokoa Ziburu eta Urruñako auzoa da, bi udalerrien muga den Untxin errekaren estuarioaren bi aldeetan eta Donibane Lohizuneko badiaren mendebaldeko muturrean dena. Bere ipar-ekialdean, Zokoako itsasargiaren inguruan, Euskal erlaitza deritzon kostaldea dago. Itsas argiari loturik estazio meteorologiko bat instalatu zen 1920an[1].

Zokoa
 Euskal Herria
Zokoko ikuspegi orokorra, urrutira Jaizkibel mendia.
  
Map
Kokapena
Herrialdea Lapurdi
UdalerriaLapurdi
Geografia
Koordenatuak43°23′37″N 1°41′08″W / 43.39361°N 1.68556°W / 43.39361; -1.68556
Garaiera0 metro

Etimologiari erreparatuz, izenak lapurteraz txokoa esan nahi du, hots, Donibane Lohizuneko badiaren txokoa.

Historia

aldatu

Zokoa Ziburuko herriari loturik egon da betidanik (1603an bereizi zen Ziburu Urruñako herritik). 1638an Zokoko portuan, eta XVIII. mende hasieran Zokoko gotorlekua Henrike IV.a Frantziakoa aginduz (Borboien dinastiako lehen erregea) eta Vaubanek egindako proiektuaren arabera eraiki zen.

Napoleon III.ak ere ekarpen positiboa egin zuen kai‑muturrak jarri baitzituen Donibane Lohizuneko badia babeseko. 420 m luzeko dikea Zokotik abiatzen da, erdikoa (Artha) 250 m‑koa da, eta hirugarrena iparral­dera, Santa Barbara lurmuturretik abiatuta, 180 m‑koa.

Zokoko gotorlekuaren oinetan bi senaia txiki, hondar finekoak, eta kirola egiteko eta aisial­dirako erabili ohi den portua daude. Bigarren Mundu Gerran alemanek portu horretan itsaspekoen base bat jarri zuten.

Gotorlekuak aipatutako errekoletoek zaindutako kapera zuen. Gaur egun, gurtza katolikoa parrokia‑elizan egiten da. Eraikin modernoa da, eta txalupa bat du al­daretzat. San Jose eta San Frantzisko Xabierkoaren irudiak 1959an Forestier eskulturagileak eginak dira.

Sokoa, portu txikia, dikea, dorre almenaduna, jatetxeetako terrazak, itsasargiaren keinu jolastiak, eta lasaitasuna... amodio‑istorio bat bizitzeko txoko egokia.

Zibururen eta Sokoaren iragana ikertzen dutenei itsasoari estu‑estu lotutako historia azal­tzen die. Arbasoak baleazaleak eta kortsarioak izan ziren. Larretxek, Sokoako salbamendu‑ontziko patroiak, Donibaneko sarreran bizia arriskuan jarri eta Eugenia de Montijo enperatriza eta inperioko printzea salbatu zituen, ekaitzak ustekabean harrapatu baitzuen haien El Águila ontzia.

Ondasun nabarmenak

aldatu

Alde batetik, kaialdeko itsasargia dugu. Bertzetik, XVII. mendeko Zokoko gotorlekua dago.

Iruditegia

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Erreferentziak

aldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Lapurdi


Kanpo estekak

aldatu


  1. https://donneespubliques.meteofrance.fr/metadonnees_publiques/fiches/fiche_64189001.pdf