Simona Amânar
| Simona Amânar | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Konstantza, 1979ko urriaren 7a (44 urte) |
| Herrialdea |  Errumania |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | errumaniera |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | gimnasta artistikoa |
Parte-hartzailea
| |
| Altuera | 1,58 metro |
   | |
Simona Amânar (Konstantza; Errumaria, 1979ko urriaren 7a), Simona Amanar izenez ere ezaguna, gimnasta artistikoa da, zazpi domina olinpiko irabazitakoa eta gimnasia artistikoko banakako txapelduna izan zen Sidney 2000ko Olinpiar Jokoetan. Azken hamarkadetako gimnastarik onenetakoa da.
Biografia aldatu
Hastapenak aldatu
Sei urterekin hasi zen gimnasia egiten.
1994an Errumaniako senior talde nazionalean sartu zen. Urte horretan bertan parte hartu zuen Dortmundeko Mundialetan eta Stockholmeko Europarretan, eta bietan Errumaniak urrea eskuratu zuen taldekakoan.
1995ean, bakarkakoan hasi zen nabarmentzen, eta jauzi proban urrezko domina eskuratu zuen (Lilia Podkopayeva ukrainarrarekin partekatua) Sabaeko, Japoniako mundialetan. Jauzia izan zen beti bere tresnarik onena, eta olinpiadetan, munduko eta Europako txapelduna izan zen.
Birminghameko europarretan (1996), jauzi eta barra asimetriko bidezko urrezko dominak eskuratu zituen, nahiz eta azken aparatu horretan berdinketa hirukoitza egon zen Simona Amânar, Lilia Podkopayeva eta Svetlana Khorkina errusiarraren artean.
Handik gutxira, zilarrezko domina lortu zuen Puerto Ricoko Mundialetan, Gina Gogean herrikidearen atzetik. Erabaki eztabaidatua izan zen, askorentzat garaipena Annia Portuondo kubatarrari baitzegokion, baina azkenean brontzezkoa izan zen kubatarrarentzat.
1996ko Atlantako Jokoak aldatu
1996ko Atlantako Olinpiar Jokoetan, lehiaketa ez zen ondo hasi Simonarentzat, taldekako lehiaketan oreka-barran huts egin baitzuen. Errumaniarrek, munduko eta Europako txapeldunak, brontzezko domina baino ez zuten irabazi.
Gainera, Simona Amânar ondoren sailkatutako 4. errumaniarra baino ez zen izan, eta horrek, hasiera batean, ez zion uzten banakako lehiaketa orokorrean parte hartzen, herrialde bakoitzeko hiru gimnasta bakarrik onartzen baitziren. Hala ere, Octavian Belu entrenatzaile errumaniarrak erabaki zuen Amânarrek bere taldekide Alexandra Marinescu ordezkatzea, hura sailkatuta baitzegoen, Amânar hobeto prestatuta zegoela uste baitzuen.
Azkenik, Lavinia Milosovici taldekidearekin partekatutako brontzezko domina irabazi zuen Amânarrek, eta biek puntuazio bera lortu zuten. Urrea Ukrainako Lilia Podkopayevarentzat izan zen eta zilarra Gina Gogean errumaniarrarentzat. Bitxia bada ere, errumaniarrek hiru domina irabazi zituzten, baina ez urrezkoa.
Aparatukako finaletan, Amânarrek emanaldi ona izan zuen zoruan, non 9.850 puntuazioarekin zilarrezko domina eraman baitzuen Ukrainako Podkopayevaren atzetik. Baina unerik garrantzitsuena jauzi-finalean iritsi zen, gailurik onenean, non bira bikoitzeko Yurchenko berezi bat egin baitzuen, 9.875 puntuazioarekin, eta horrek urrezko domina eman zion.
Azkenik, Amânarrek urrezko lau domina lortu zituen Atlantan.
Atlantako Jokoen ondoren aldatu
1997ko Lausanako Munduko Txapelketan, Errumaniak taldekako mundu-titulua berretsi zuen arren, Amanâr-ek huts egin zuen berriro lehiaketan, eta ironikoki berriro ere erabaki zuten Marinescu neska-lagunaren ordez lehiaketa orokorrean sartzea.
Atlantan gertatu zen bezala, Amanâr-ek ondo erantzun zion bere entrenatzaileen konfiantzari, zilarrezko domina irabazi zuen Svetlana Khorkina faborito handiaren atzetik. Amanar Khorkina baino hobea izan zen lau aparatuetatik hirutan, baina Khorkinak abantaila handia atera zion barra asimetrikoetan, bere aparaturik onenean eta Amânarren okerrenean, eta horregatik eraman zuen titulua.
Simonak munduko bigarren titulua ere lortu zuen jauzi proban. Lausanakoak izan ziren harentzat munduko txapelketarik onenak.
Hurrengo urtean, arrakasta handia izan zuen San Petersburgoko europarretan, non bost domina irabazi baitzituen, zilarrezkoa barne lehiaketa orokorrean, berriro ere Svetlana Khorkinaren atzetik. Hala ere, ezin izan zuen Europako titulua baliozkotu jauzian, Adrienn Varga hungariarrak maila harrigaria erakutsi baitzuen.
1999ko Tianjingo mundialak ez ziren oso distiratsuak izan Monicarentzat. Taldekako mundu-titulua laugarren aldiz jarraian irabazi ondoren, banakako lehiaketan oreka-barratik erori eta aukera guztiak galdu zituen. Urrea Maria Olaru herrikidearentzat izan zen.
Sidney 2000ko jokoak aldatu
Sidney 2000ko Olinpiar Jokoetan, Errumaniako gimnastak primeran hasi ziren, eta bigarren aldiz irabazi zuten titulua beren historian eta lehen aldiz Los Angeleseko Jokoetatik Joko haietan sobietar gimnastek parte hartu ez zutenez, Sidneyko garaipena askoz ere baliotsuagoa zen, zalantzarik gabe. Errumaniako taldekideak: Andrea Raducan, Maria Olaru, Loredana Boboc, Andreea Isărescu , Claudia Presacan eta Simona Amânar izan ziren
Irailaren 21ean egindako banakako lehiaketan, ezustean eta modu polemikoan izan ziren gertaerak. Faborito nagusia Svetlana Khorkina errusiarra zen, Europako txapeldun bikoitza.
Gertaera bat jazo zen antolatzaileek, akats baten ondorioz, gimnastentzako jauzi-zaldia baxuegi jarri zutenean. Arrazoi horregatik, zenbait emakumek erorikoak eta lesioak ere izan zituzten lehiaketan. Hala ere, akatsa ez zen aurkitu hirugarren txandaketa egin arte, ekitaldia osatzen zuten lauretatik.
Akatsa konpondu eta zaldia altuera egokian jarri zenean, epaileek erabaki zuten lehenengo bi txandetan jauzi egin zuten gimnastek beste saio bat egitea.
Gimnasta batzuek bigarren aldiz jauzia egitea onartu zuten eta beste batzuek ez. Andreea Rãducan errumaniarrak, zaldia altuera desegokian salto egin zuenetakoak, bere lehiaketarekin jarraitu zuen jauzia errepikatu gabe, eta, ondoren, aparteko emanaldiak egin zituen oreka eta zoru barran. Azkenean urrezko domina irabazi zuen; Simona Amânar, berriz, zilarrarekin eta beste errumaniar bat Maria Olarurekin, brontzearekin. Errumaniarako emaitza bikaina
Baina egun batzuk geroago eskandalu handia sortu zen, Andreea Rüducan txapeldunak pseudoefedrina izeneko substantzia baten dopinaren aurkako kontrolean positibo eman zuela jakinarazi zenean. Substantzia hori Nurofen izeneko medikuntzan zegoen, hotzeriaren tratamenduan nahiko ohikoa zena. Raducan eta haren entrenatzaileek esan zuten errugabea zela eta berak taldeko medikuak gomendatutakoa baino ez zuela hartu.
Hala eta guztiz ere, banakako lehiaketan irabazitako urrezko domina kendu egin zioten Raducani, nahiz eta ez zioten kendu Errumaniaren taldekako urrea, ez eta Raducanek berak egun batzuk geroago jauzi-finalean irabazitako zilarra ere.
Horrela, azkenean urrea Simona Amânar-entzat izan zen, zilarra Maria Olarurentzat eta brontzea Xuan Liu-rentzat.
Amânarrek eta Olaruk Raducan herrikidearekin bat egin zuten une oro. Hasieran, beren dominei uko egitea pentsatu zuten, baina gero jasotzea onartu zuten, beren herrialdeak, Errumaniak, irabazitako dominak baitziren. Amânarrek kazetariei esan zien: "Nik ez dut irabazi. Urrezko domina Andreak irabazi zuen eta Andrearena da"
Aparailuen araberako finaletan, Simona Amânar Atlanta '96an lortutako urrezko domina berriro baliozkotzen saiatu zen. Baina jauziak huts egin zuen (2½ birako Yurchenko hedatua) eta dominarik gabe gelditu zen. Bere kontsolamendu bakarra brontzea izan zen bere lurzoru-jardueran.
Bi partaidetza olinpikoetan, Simona Amânarrek zazpi domina irabazi zituen, horietako hiru urrezkoak. Hala ere, askorentzat Andrea Raducanek izan beharko zukeen Sidney 2000ko Olinpiar Jokoetako erregina.
Erretiroa aldatu
Glasgoweko Mundu Kopako finalen ondoren eta 21 urte beteta zituela, Simona Amânar erretiratu egin zen gimnastikatik. Ezkonduta dago eta haur bat du.
Bere estiloa ez zen Khorkina, Raducan eta beste gimnastena bezain dotore eta ikusgarria. Askotan kritikatzen zuten, bere mugimenduetan robotikoegia eta adierazkortasun gutxikoa zelako. Hala ere, oso erregularra zen, eta ibilbide bikaina izan zuen sei urtez, mailarik gorenean lehiatuz, eta 17 domina lortuz Olinpiar Jokoetan eta Munduko Txapelketetan. Gimnasta gutxik lortu dute hori.
Gainera, zaldi-jauzi ariketan historian inoiz izan den onenetakoa izan da, eta kontuan hartuz Errumanian bereziki balioesten dela taldekako lehiaketa, Amânarrek modu erabakigarrian lagundu zuen herrialde horrek gimnasia femeninoan zuen nagusitasuna berreskuratzen, munduko lau titulu eta olinpiar bat irabaziz.
Dominak aldatu
- Europako Stockholm 1994 - 1. taldekakoa
- Munduko Dortmund txapelketa, 1994 - 1. taldekakoa
- Mundialak: Sabae 1995 - 1. taldekakoa, 1. jauzia
- Birminghameko Europarrak, 1996 - 1. maila taldeka, 1. jauzia, 1. maila asimetrikoetan.
- Puerto Ricoko mundialak 1996 - 2. jauzia
- Atlantako Joko Olinpikoak, 1996 - 3. taldekakoa, 3. banakakoa, 1. jauzikoa, 2.a lurrean.
- Mundialak Lausana 1997 - 1. taldekakoa, 2. banakakoa, 1. jauzia
- San Petersburgoko europarrak 1998 – 1. taldekakoa, 2. banakakoa, 2. jauzikoa, 3. lurrekoa, 3. oreka-barrakoa
- 1998ko Sabaiko Munduko Kopa - 1. jauzia, 1.a lurrean
- Munduko Futbol Txapelketa, 1999 - 1. taldekakoa, 2.a lurrean, 2.a jauzian
- Parisko Europarrak 2000 - 3.a taldeka, 1. jauzia, 2.a oreka-barran
- Sidneyko Joko Olinpikoak, 2000 - 1. taldekakoa, 1. banakakoa, 3.a lurrean.
- Munduko Glasgow Kopa 2000 - 2. jauzia, 2. oreka barran, 3. maila lurrean
Kanpo estekak aldatu
- Simona AEmânar en la página de la Federación Internacional de Gimnasia (en inglés)
- www.fig-gymnastics
- www.romanian-gymnastics
Datuak: Q237280
