Pilsen
Pilsen[1] (txekieraz: Plzeň, ˈpl̩zɛɲ ahoskatua; alemanez: Pilsen) Txekiar Errepublikako hego-mendebaldeko hiria eta Bohemia eskualde historikoko Pilsen eskualdeko hiriburua da. Pragatik 90 km mendebaldera dago, Berunka ibaia osatzen duten lau ibaien (Uslava, Uhlava, Radbuza eta Mze) bilgunean, eta hiru barrutitan banatuta dago. 2012an 167.472 biztanle zituen[2]. Plzenen San Bartolome katedrala gotikoa dago.
| Pilsen Plzeň | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| hiria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Herrialdea |  Txekia | ||||||||||
| Eskualdea |  Pilsen eskualdea | ||||||||||
| Barrutia | Plzeň-City District | ||||||||||
| Alkatea | Roman Zarzycký (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Plzeň Statutární město Plzeň Pilsen | ||||||||||
| Jatorrizko izena | Plzeň | ||||||||||
| Posta kodea | 301 00–326 00 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 49°44′29″N 13°22′57″E / 49.7414°N 13.3825°E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 137,671042 km² | ||||||||||
| Altuera | 322 m | ||||||||||
| Mugakideak | Losiná, Chrást, Zruč-Senec, Nová Ves, Dobřany, Starý Plzenec, Letkov, Kyšice (Plzeň-City barrutia), Dýšina, Útušice, Štěnovice, Druztová, Město Touškov, Líně, Čeminy, Chotíkov, Vochov, Vejprnice eta Třemošná | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 185.599 (2024ko urtarrilaren 1a) 4.359 (2023) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 1.348 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Sorrera | 1295 | ||||||||||
| Telefono aurrizkia | 37 | ||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Hengelo, Winterthur, Limoges, Ratisbona, Gera, Birmingham, Esmirna, Žilina, Lieja eta Monterrey | ||||||||||
| Matrikula | P | ||||||||||
| plzen.eu, pilsen.eu… eta pilsen.eu… | |||||||||||
Industrian (armagintza, burdinbide gaiak, makineria, larrugintza, zurgintza) oinarritzen da ekonomia jarduera nagusia, garagardogintzan bereziki. Munduan oso ezaguna da Pilsner garagardoaren (txekieraz: pivo plzeňského typu) sorlekua izateagatik. Ondo gorde dira antzinako monumentuak. Aipagarriak dira, besteak beste, San Bartolome eliza (1444), XVI. mendeko udaletxea, Errenazimentuko jauregia eta hainbat museo. Kalte larriak izan zituen Bigarren Mundu Gerran.
2015ean Europako kultura-hiriburua izan zen, Belgikako hiri batekin batera, Mons izenekoa.
Klima
aldatu  Datu klimatikoak (Pilsen) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 16 | 17 | 22 | 26 | 30 | 32 | 40 | 35 | 32 | 26 | 16 | 16 | 40 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 1 | 2 | 7 | 12 | 17 | 20 | 22 | 22 | 18 | 12 | 5 | 2 | 12 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | -1 | -0 | 3 | 7 | 12 | 15 | 17 | 17 | 13 | 8 | 2 | 0 | 8 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -3 | -3 | -0 | 2 | 7 | 10 | 12 | 12 | 8 | 4 | 0 | -1 | 3 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -24 | -25 | -25 | -7 | -2 | 0 | 5 | 2 | -2 | -6 | -12 | -28 | -28 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 20 | 15 | 17 | 15 | 14 | 14 | 14 | 12 | 12 | 12 | 17 | 19 | 181 |
| Iturria (1): www.weatherbase.com | |||||||||||||
| Iturria (2): http://www.chmi.cz/meteo/opss/opsss.html | |||||||||||||
Iruditegia
aldatu-
J. K. Tyla antzokia -
Udaletxea -
Sinagoga handia -
Unibertsitatea
Herritar ezagunak
aldatu- Norbert Tauer (1898-1983), euskalari eta idazlea.
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/08/31 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ 157. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-10-14).
- ↑ Statutární město Plzeň: Statistická data Český informační server. Statnisprava.cz
Kanpo estekak
aldatu- Pilsen hiriko webgune ofiziala (Txekieraz) (Ingelesez) (Alemanez)
