Jaitz
Jaitz[2] ([jaits̻]) Nafarroa Garaiko erdialde-mendebaldeko udalerri bat da. Lizarrako merindadeko Gesalatz ibarrean dago,[5] hiriburu Iruñetik 27 kilometrora. 118 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.
| Jaitz | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
 | |||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||||||||||
| Lurraldea | Nafarroa Garaia | ||||||||||
| Merindadea |  Lizarra | ||||||||||
| Eskualdea | Gesalatz | ||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua |  Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Nafarroa | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Salinas de Oro <> Jaitz[1] | ||||||||||
| Alkatea | Fernando Olite Munarritz (Zanzaleta) | ||||||||||
| Posta kodea | 31175 | ||||||||||
| INE kodea | 31214 | ||||||||||
| Herritarra | jaiztar[2] | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°46′31″N 1°53′17″W / 42.775277777778°N 1.8880555555556°W42°46′31″N 1°53′17″W / 42.775277777778°N 1.8880555555556°W | ||||||||||
| Azalera | 14,28 km² | ||||||||||
| Garaiera | 674 metro | ||||||||||
| Distantzia | 27 km (Iruñetik) | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 106 (2022:  −2) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 7,63 biztanle/km² | ||||||||||
| Zahartzea[3] | % 16,89 | ||||||||||
| Ugalkortasuna[3] | ‰ 0 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera[3] | % 0 (2011) | ||||||||||
| Desberdintasuna[3] | % 0 (2011) | ||||||||||
| Langabezia[3] | % 3,51 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[3][4] | % 23,30 (2018:  %18,91) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Webgunea | http://www.salinasdeoro.es | ||||||||||
GeografiaAldatu
Jaitz Lizarrako merindadearen ipar-ekialdean dago, Iruñerriko gune metropolitarretik gertu. Iruñetik Jaiatza autoz heltzeko, N-120 errepidea hartu behar da, Lizarra-Abartzuzako norabidean, eta ondoren NA-7000 errepideari jarraitu behar zaio hamabost kilometroz.
Ingurune naturala eta klimaAldatu
Jaitzen bi klima bereizten dira, udalerriaren mendebaldean eta iparraldean klima azpimediterraneoa, eta ekialdean eta hegoaldean klima mediterraneoa. Urteko batez besteko tenperatura 10 eta 12 gradu artekoa eta prezipitazioak 800 eta 1.400mm bitartekoak dira. Prezipitaziorik ugarienak udalerriaren iparraldeko gune menditsuan izaten dira. Urteroko egun euritsuak, bestalde, 120 inguru izaten dira.
Herrian 289 hektarea arte geratzen dira oraindik ere (antzina herri gehiena arteek estaltzen zutela uste da), horrez gain, hariztiren eta ameztiren bat dago herrigunearen inguruko basoetan.
Udalerri mugakideakAldatu
Herriak Goñerrirekin egiten du muga iparraldean, Bidaurretarekin ekialdean, Gesalatzeko ibarrarekin mendebaldean, eta Girgillaorekin hegoaldean.
DemografiaAldatu
| Jaizko biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bi etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %1,75 (Nafarroako Foru Erkidegoko batezbestekoaren azpitik).
PolitikaAldatu
Udal hauteskundeakAldatu
2007an ez zen udal hauteskunderik izan Jaitzen, ez zelako inongo talderik aurkeztu[6]. Horren ondorioz 2008ko urtarrilaren 14]]an José Luis Anotzibar Iltzarbe izendatu zuten alkate, kudeaketa batzordearen izenean.
2011ko udal hauteskundeetan zerrenda bakarra aurkeztu zen, Agrupación Independiente Zanzaleta (AIZ). Fernando Olite alkate bihurtu zen.
AlkateakAldatu
| 2008-2011 | José Luis Anotzibar Iltzarbe | Kudeaketa batzordea |
| 2011-2015 | Fernando Olite Munarritz | Zanzaleta |
UdaletxeaAldatu
Udaletxea erabat eraberritu zen 1981. eta 1982. urteen artean, eta eraikinaren ezaugarriak inguruko eraikinetakoen antzekoak dira. Harrizko egiturak bi solairu dauzka. Jaizko udalak alkatea eta lau zinegotzi dauzka. Jaizko idazkaria Goñerriko, Abartzuzako eta Deierriko idazkari ere bada.
- HELBIDEA: Frontoi Plaza, z/g
EuskaraAldatu
Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuak emandako Euskararen Foru Legeari jarraituz, Jaitz eremu mistoan kokatzen den udalerria da. Horrenbestez, herriko hizkuntza ofiziala gaztelania da, eta euskara hizkuntza koofiziala. 2001eko erroldan, herritarren % 4,81ek zekien euskaraz hitz egiten.
2009ko urtarriletik, Jaitz udalerriaren izen ofiziala euskaraz Jaitz da, eta gaztelaniaz Salinas de Oro.[1]
ZerbitzuakAldatu
Egoitza nagusia Garesen duen Izarbeibarko Mankomunitatea arduratzen da zaborra bildu, ura hornitu eta bestelako zerbitzuez Jaitzen eta eskualdeko beste hainbat herritan.
Ondasun nabarmenakAldatu
- San Migel elizak eskulturaz osaturiko erretaula erromanista dauka barruan. Horrez gain, Kristo Santuaren inguruko erretaula txikiagoak nabarmentzen dira parrokiaren barrualdean.
- Salbador, San Pedro eta San Jeronimo baselizak Jaizko herrigunean daude. San Jeronimo baselizan, aipagarri da barruan dagoen erretaula barrokoa.
ErreferentziakAldatu
- ↑ a b Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuak 2009ko urtarrilaren 19an emandako dekretua.
- ↑ a b Euskaltzaindia: 150. araua: Nafarroako udal izendegia.
- ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 50-55 or..
- ↑ Euskal Onomastika Datutegia
- ↑ Noticias de Navarra egunkariko albistea.[Betiko hautsitako esteka]
Ikus, gaineraAldatu
Kanpo estekakAldatu
- Jaizko udalaren webgunea.
- Jaizko argazkiak lasonet.com webgunean.
- (Gaztelaniaz) Jaitzi buruzko informazioa, Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuaren webgunean.]
- Herriaren ikuspegia Google Street View-n.
Datuak: Q1648042
Multimedia: Salinas de Oro
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Jaitz
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Herriko Wikiatlasa |