Greenwich

Greenwich
	Londresen banaketa administratiboa
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Erresuma Batua
Herrialdea	Ingalaterra
Ingalaterrako eskualdea	Londresko eskualdea
Ingalaterrako konderri zeremoniala	Londres Handia
Alkatea	Danny Thorpe (en)
Izen ofiziala	Royal Borough of Greenwich
Posta kodea	SE, DA eta BR
Herriburua	Woolwich (en)
Geografia
Koordenatuak	51°29′N 0°00′E / 51.48°N 0°E
Azalera	47,334 km²
Demografia
Biztanleria	291.080 (2022); 4.894 (2018)
Dentsitatea	6.149 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1965eko apirilaren 1a
Telefono aurrizkia	020
Ordu eremua	UTC±00:00 eta UTC+01:00
Hiri senidetuak	Ancient Olympia Municipality (en) , Maribor, Tema (en) , Reinickendorf eta Berlin
	greenwich.gov.uk

Greenwich (ɡrɪnɪdʒ edo ɡrɛnɪdʒ ahoskatua; ingelesez: Royal Borough of Greenwich) Londresko udalerrietako (borough) bat da. 2015ko erroldaren arabera 274.800 zituen 47,35 kilometro koadroko azaleran. Londres Handiaren ekialdean dago, Tamesis ibaiaren hegoaldeko ertzean.

Bertan dago Greenwicheko Errege Behatokia eta izen bereko meridianoa bertatik igarotzen da. Bestalde, barruti honetan Millennium Dome delako eraikina ere kokatzen da. 1997an Greenwichek itsasgintzan izan zuen historia kontutan hartu zuen UNESCOk eta Itsasaldeko Greenwich (Maritime Greenwich) izenarekin Gizateriaren Ondare izendatu zuen.

Historia

Brontze Aroan populatua izan zeneko aztarnak aurkitu dira, eta ekialdean erromatar villa bat edo tenplu bat izan zen. VI mendeko saxoien hilobiak ere aurkitu dira. Dena dela Greenwich izenaren lehen aipamenak X mendean izan ziren, Gronewic (918), Grenewic (963) eta Grenawic (1013) eta "asentamendu berdea" esan nahi du.

Ingalaterrako Koroak St. Peter at Ghent abadiari erosi zizkion lurrak 1427an eta Gloucesterko dukeari eman zikion. Honek Greenwich gaztelua eraiki zuen. Garai hartan landugabeko lurraldea zen eta dukeak belatz bidezko ehizarako erabili izan zuen. XVI mendean Henrike VIII.ak oreinak sartu zituen ehizalreku honetan. 1635 urtean Queen's House eraiki zen Jakue I.aren emaztea zen Ana Danimarkakoa erreginarentzat. 1675an gaztelua zegoen lekuan Greenwicheko Errege Behatokia ezarri zen.

1838 urtean Londres eta Greenwich lotu zituen trenbideak. XIX mendearen bukaeran eta XX mendearen hasieran hainbat museo eta instituzio eraiki ziren Greenwich parkearen inguruan, hala nola Royal Naval College, National Maritime Museum eta Royal Hospital School. 1954 urtean Cutty Sark belaontzia Greenwicheko kaian ezarri zen betirako.

1965 urtean eratu zen gaur egungo udalerria, aurrez baziren Greenwich eta Woolwich (iparraldea ezik) elkartu zirenean.

Auzoak

Barrutia osatzen duten auzoak honakoak dira:

Abbey Wood
Blackheath
Charlton
Deptford
Eltham
Greenwich
Kidbrooke

Mottingham
New Eltham
Plumstead
Shooter’s Hill
Thamesmead
Westcombe Park
Woolwich

Klima

Datu klimatikoak (Greenwich)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	14.0	19.7	21.0	26.9	31.0	35.0	35.5	37.5	30.0	28.8	19.9	15.0	37.5
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	8.3	8.5	11.4	14.2	17.7	20.7	23.2	22.9	20.1	15.6	11.4	8.6	15.2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	2.6	2.4	4.1	5.4	8.4	11.5	13.9	13.7	11.2	8.3	5.1	2.8	7.5
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-10.0	-9.0	-8.0	-2.0	-1.0	5.0	7.0	6.0	3.0	-4.0	-5.0	-7.0	-10.0
Pilatutako prezipitazioa (mm)	51.6	38.2	40.5	45.0	46.5	47.3	41.1	51.6	50.4	68.8	58.0	53.0	591.8
Euri egunak (≥ 1.0 mm)	10.8	8.5	9.6	9.4	9.0	8.3	8.0	7.6	8.5	10.7	10.1	9.9	110.4
Elur egunak (≥ 1 mm)	4	4	3	1	0	0	0	0	0	0	1	3	16
Eguzki orduak	49.9	71.4	107.1	159.8	181.2	181.0	192.1	195.1	138.9	108.1	58.5	37.4	1480.5
Hezetasuna (%)	91	89	91	90	92	92	93	95	96	95	93	91	92.3
Iturria (1): Errekorrak: BBC Weather^[1] (otsaila eta abuztua izan ezik, Met Office^[2]^[3])
Iturria (2): Besteak: Met Office^[4] (hezetasuna eta elurra izan ezik, NOAA^[5])

Gizateriaren Ondarea

Itsasaldeko Greenwich¹ UNESCOren gizateriaren ondarea
Royal Naval College.
Mota	Kulturala
Irizpideak	i, ii, iv, vi
Erreferentzia	795
Kokalekua	Erresuma Batua
Eskualdea²	Europa/Ipar Amerika
Izen ematea	1997 (XXI. bilkura)
¹ UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) ² UNESCOren sailkapena

1997 urtean UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen Greenwich, hiriak daukan itsasgintza historiarengatik. Izendaturiko eremuak ibaiertza, Greenwich parkea eta bertako eraikinak, eta herria hartzen ditu.