Diklorometano
Diklorometanoa edo metilen kloruroa konposatu organokloratua da CH2Cl2 formula duena. Likido lurrunkor kolorgea da kloroformoaren antzeko usain gozoa duena.
| Diklorometano | |
|---|---|
 | |
 | |
| Formula kimikoa | CH2Cl2 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | karbono, kloro eta hidrogeno |
| Mota | dihalomethane (en)  eta chlorinated hydrocarbon (en) |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,33 g/cm³ (20 °C) |
| Disolbagarritasuna | 2 g/100 g (ur, 20 °C) |
| Momentu dipolarra | 1,6 D |
| Fusio-puntua | −95 °C −95 °C −95,14 °C |
| Irakite-puntua | 40 °C (760 Torr) 40 °C (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 1,6 D |
| Lurrun-presioa | 350 mmHg (20 °C) |
| Masa molekularra | 83,953 Da |
| Erabilera | |
| Rola | occupational carcinogen (en) eta kantzerigeno |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  1
2
0
|
| Lehergarritasunaren beheko muga | 13 vol% |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 23 vol% |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 85,75 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 433,75 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak) |
| Esposizioaren goiko muga | 0 mg/m³ (baliorik ez) |
| IDLH | 7.981 mg/m³ |
| Berokuntza globalerako gaitasuna | 11 |
| Eragin dezake | dichloromethane exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | YMWUJEATGCHHMB-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 75-09-2 |
| ChemSpider | 6104 |
| PubChem | 6344 |
| Reaxys | 1730800 |
| Gmelin | 15767 |
| ChEBI | 1302 |
| ChEMBL | CHEMBL45967 |
| RTECS zenbakia | PA8050000 |
| ZVG | 12630 |
| DSSTox zenbakia | PA8050000 |
| EC zenbakia | 200-838-9 |
| ECHA | 100.000.763 |
| CosIng | 33260 |
| MeSH | D008752 |
| RxNorm | 1311537 |
| Human Metabolome Database | HMDB0031548 |
| UNII | 588X2YUY0A |
| NDF-RT | N0000184195 |
| KEGG | D02330 |
| ASHRAE | 30 |
Polarra izanik ere ez da uretan disolbagarria, baina bai likido organiko askotan. Horrexegatik disolbatzaile gisa baliatzen da[1].
Naturan badago eta hainbat iturri izan ditzake: sumendiak, mikroalgak edo padurak. Alabaina, ingurugiroan dagoen diklorometano gehiena industriaren emisioen ondorio da[2].
Ekoizpena aldatu
Diklorometanoa produzitzeko klorometanoa edo metanoa kloroz tratatzen da 400-500 ºC-tan, Tenperatura-tarte horretan kloratutako konposatuen nahaste bat lortzen da: klorometanoa, diklorometanoa, kloroformoa eta karbono tetrakloruroa. Albo-produktu moduan hidrogeno kloruroa ere sintetizatzen da[1]. Konposatu horiek distilazioz banatzen dira.
Erabilera aldatu
Diklorometanoa konposatu organikoen disolbatzaile egokia izateaz gain, oso lurrunkorra da eta, ondorioz, prozesu kimiko askotan disolbatzaile moduan baliatzen da.
Elikagaien industrian kafea eta tea deskafeinatzeko usatzen da. Diklorometanoa behin eta berriz kafe-aleetan zehar pasarazten da nahikoa kafeina kendu arte, eta gero, kafeina kendutako aleak urez garbitzen dira disolbatzaileen arrastoak desagerrarazteko. Kafeinaren % 96-97 erauzten da horrela[3].
Aerosoletan propultsatzaile gisa usatzen da eta puzte-agente moduan poliuretanozko erretxinetan.
Toxikotasuna aldatu
Nahiz eta, diklorometanoa organokloratu sinpleen artean toxikotasunik txikiena eduki, osasun-arazo larrik sorraraz ditzake. Oso lurrunkorra denez inhalazio bidez pozoitzea eragin dezake. Halaber azalean zehar oso erraz absorbatzen da. Intoxikazio-sintomak zorabioak, nekea, goragalea, buruko minak eta goiko arnas-aparatuaren eta begien narritadura dira. Kasu larrienetan itolarria, konortea galtzea, koma eta heriotza izan daiteke[4][5].
Animalietan eginiko saioek kartzinogenoa izan daitekeela erakutsi dute.
Hori guztia dela eta, alor askotan erregulatuta dago bere erabilera. Esaterako Europar Batasunak diklorometanoaren erabilera arautu eta mugatu zuen 2006an hainbat alorretan, hala nola pintura-desugertzaileetan[6].
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b (Ingelesez) Rossberg, Manfred; Lendle, Wilhelm; Pfleiderer, Gerhard; Tögel, Adolf; Dreher, Eberhard-Ludwig; Langer, Ernst; Rassaerts, Heinz; Kleinschmidt, Peter et al.. (2006). «Chlorinated Hydrocarbons» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (John Wiley & Sons, Ltd) doi:. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
- ↑ Gribble, G. W.. (2009). Naturally occurring organohalogen compounds : a comprehensive update. Springer ISBN 978-3-211-99323-1. PMC 496088201. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
- ↑ Zientzia, Elhuyar. (2000-10-25). «Nola kentzen zaio kafeina kafeari?» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
- ↑ «CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards - Methylene chloride» www.cdc.gov (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
- ↑ (Ingelesez) Rioux, John P.; Myers, Roy A. M.. (1988-05-01). «Methylene chloride poisoning: a paradigmatic review» Journal of Emergency Medicine 6 (3): 227–238. doi:. ISSN 0736-4679. PMID 3049777. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
- ↑ (Gaztelaniaz) Reglamento (UE) n o 276/2010 de la Comisión, de 31 de marzo de 2010 , por el que se modifica el Reglamento (CE) n o 1907/2006 del Parlamento Europeo y del Consejo, relativo al registro, la evaluación, la autorización y la restricción de las sustancias y preparados químicos (REACH), en lo que respecta a su anexo XVII (diclorometano, aceites para lámparas y líquidos encendedores de barbacoa y compuestos organoestánnicos) (Texto pertinente a efectos del EEE). 2010-04-01 (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q421748
Multimedia: Dichloromethane / Q421748
