Barnes Neville Wallis (Ripley,Derbyshire , Ingalaterra, 1887ko irailaren 26a - Leatherhead, Surrey, 1979ko urriaren 30a) Barnes Wallis izenarekin ezaguna ohi dena zientzialari, ingeniari eta asmatzaile ingelesa izan zen. Ezaguna da "RAF" Erresuma Batuko Errege Aireko Indarrak "Chastise" edo " Raid Dambuster " operazioan erabilitako errebote-bonba asmatzeagatik, 1943ko maiatzean Bigarren Mundu Gerran Alemaniako presa nagusiak erasotzeko Rühr industriagunean. [1]

Barnes Wallis

Bizitza
JaiotzaRipley (Derbyshire)1887ko irailaren 26a
Herrialdea Erresuma Batua
 Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua  1927ko apirilaren 12a)
HeriotzaLeatherhead1979ko urriaren 30a (92 urte)
Hobiratze lekuaChurch of St Lawrence, Effingham (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Molly Bloxham (en) Itzuli  (1925eko apirilaren 23a -
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaChrist's Hospital (en) Itzuli
Haberdashers' Aske's Hatcham College (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakingeniaria, asmatzailea, fisikaria eta Q10497074 Itzuli
Enplegatzailea(k)National Physical Laboratory (en) Itzuli
Vickers (en) Itzuli  1971)
Jasotako sariak
KidetzaRoyal Society
Zerbitzu militarra
Adar militarraBritainia Handiko Armada
Royal Naval Volunteer Reserve (en) Itzuli
Parte hartutako gatazkakLehen Mundu Gerra
Bigarren Mundu Gerra

IMDB: nm0909242 Find a Grave: 15120619 Edit the value on Wikidata

Biografia aldatu

Barnes Wallis Ripley-n (Derbyshire, Ingalaterra) jaio zen 1887ko irailaren 26an, Charles Wallis eta Ashby Edith-en arteko ezkontzako lau seme-alabetatik bigarrena. Wallis familiaren pobrezia zela eta, Barnesek Batxilergoko beka baten laguntzarekin ikasi zuen Horsham-eko Christ's ospitalean. Matematikan eta zientzietan dohain bikainak erakutsi zituen baina latinez erabat hutsala zen. [2] Batxilergoa amaitu ondoren, Barnes Wallis-ek ingeniari izatea erabaki zuen.

Ingeniaritza enpresa batean sartu zen, Thames Engineering Works-en 1915ean, eta bertan Diseinuko ikastun teknikoa izan zen. Gero, Wight uharteko Cowes-eko Ontzi Ingeniaritza Konpainian sartu zen itsasontzi-ingeniari gisa; baina geroago ingeniaritza aeronautikora joan zen. Londreseko Unibertsitatean Ingeniaritza titulua lortu zuen 1922an.

Wallis-ek lana lortu zuen Vickers Armstrong-en, eta hegazkinen egiturazko diseinuan espezializatu zen, hegazkinen barne egiturak indartzen zituen diseinu geodesikoa deiturikoa sustatuz.

1930ean, bere lanen artean, R-100 baloi gidatuaren egituraren aleazio arineko diseinua (aluminioa) sartu zen, Ingalaterrako bidaiarien lehen baloi gidatua, baina R-101eko istripuaren ondorioz eta Alemania naziko Hindenburg baloi gidatuaren tragediarekin batera, proiektua erabat baztertua izan zen. [3]

Zigor operazioa aldatu

 
Möhne presa erasoaren ondoren

Bigarren Mundu Gerraren hasieran, Wallis-ek "A Note on a Method of Attacking the Axis Powers" izeneko liburua idatzi zuen, bonbardaketa estrategikoaren kontzeptua azaltzen zuena, Alemaniako industriari botako zitzaizkion bonba handiak erabiliz, Hitler erregimenaren armagintzaren ahaleginaren bihotzean. Ikerketa horrek Ingalaterrako Bonbardatze Estrategiko komandoko ofizial bat hunkitu zuen, 1943an Wallisera joko zuena, alemaniar presak suntsitzeko irtenbide bat eskatuz..

1943rako, Alemania naziaren gerrako ahalegina Rühr arroaren industriagunean pilatu zen, eremu horretan, gainera, energia-iturri hidroelektrikoa zegoen, oso babestutako presa handiek ematen zutena, aireko kontrako kokalekuekin eta hesi-globoekin. Ohiko bonbardaketek porrot egin zuten haiek suntsitzean, gizonengan eta makinengan kostu handia eraginez. Hauek ziren enpresak: Möhne, Eder, Sorpe, Diemel, Ennepe eta Lister. 1941. urtearen amaieran, RAFek Wallisi arazoa aztertzeko eta irtenbide eraginkor bat proposatzeko agindu zion.

Wallis, urmael batean, objektu esferiko baten errebote jarraituaren fisika aztertzen aritu zen, eta uretan tangentzialki jaurtitako objektu esferiko bat bezala portatuko zen bonba baten diseinua proposatu zuen. RAFek proiektuan interesa agertu zuen eta erreboteko bonba moten saiakuntza ugari egin ziren, danbor zilindriko baten antzeko diseinu bat aukeratuz.

Zigorra izeneko operazioak gaueko izaera zuen eta 19 makinekin egingo zen, hiru erasoalditan banatuta eta bakoitzean hiru bonbardaketa olatuekin.

Barnes Wallis-ek arrakasta izan ondoren RAFen laguntza jaso zuen sartze bonbak garatzeko, Tallboy eta Grand Slam garatu zituen itsaspekoen gotortutako baseen bonbardaketan bunkerrak suntsitzeko erabilitakoak eta Tirpitz alemaniar gerraontzia Norvegian hondoratzeko ere erabili ziren; USAF-k ere erabili zuen Ozeano Bareko frontean Bismarck itsasoan hornikuntza-konboia japoniarrak hondoratzeko. [4]

 
Grand Slam bonba (10 tona)

Barnes Wallisek gerraren ondoren, Vickers-en lanean jarraitu zuen 1969ra arte eta geometria aldakorreko hegalak zituzten hegazkinen diseinura eta haize tunelen lanetara dedikatu zen. Bere esperientziak Frantziako Concorde hegazkinaren garapenean islatuko lirateke. Royal Societyko kide izan zen eta jaunaren titulua lortzeko eskubidearekin zalduna izan zen. Barnes Wallis 92 urte zituela hil zen San Lorenzon, Effinghamen, Erresuma Batuak aitortu zuen gerra eta bake garaian egindako ingeniaritza ekarpen handiagatik.

Bizitza pertsonala aldatu

Barnes Wallis, izaera eszentrikoa zuen eta komunitate zientifiko konnazionalak jeniotzat hartu zuen. 1925ean Molly Bloxamekin ezkondu zen, bere adinaren erdia zuen lehengusina, eta lau seme-alaba izan zituzten.

 
Kenteko Sir Barnes Wallis-en monumentua

Zinema aldatu

Operation Punishment 1954an "The Dam Busters" filmean betikotu egin zen eta Wallisen papera Michael Redgrave-k antzeztu zuen.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu