Amatriain

Amatriain Leozko kontzejua da, Nafarroako hiriburutik 35 kilometrora kokatua. 2012ko erroldaren arabera 19 biztanle ditu. Udalerriaren erdialdeko gune lauean egonik, iparraldean 958 metroko San Pelaio mendia dago, Artariain kontzejutik banatzen duena.

Amatriain
Leotz, Euskal Herria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Leotz
Koordenatuak	42° 35′ 11″ N, 1° 34′ 07″ W
Demografia
Biztanleria	19

Inguru naturala eta kokapena

Kontzejuaren ikuspegia.

Herria, Leozko udalerriaren hegoaldean kokatua, 1850eko hamarkadan sartu zen Leotzen, Nafarroan eginiko erreforma administratiboaren ondorioz. Ordura arte, Orbaibarreko jaurerria osatzen zuten kontzejuetako bat izan zen. Hegoaldean Makirriaingo kontzejuarekin, ekialdean Olletarekin eta Bezkitz eta Benegorrirekin egiten du muga.

San Pelaio mendian jaiotzen den errekastoak kontzejua zeharkatu eta Zidakos ibaiean isurtzen ditu bere urak Puiun. Kontzejuak 578 hektareako azalera dauka. Udalerriko punturik garaiena San Pelaio mendia da (itsasoaren mailatik 950 metrora), eta punturik baxuena San Pelaio errekastoaren hegoaldeko lurrak (itsasoaren mailatik 450 metrora).

Herrira heltzeko, Tutera eta Iruñea batzen dituen N-121 errepidea hartu behar da, eta 27. kilometrora ailegatzean, Garinoaingo bentatik NA-5161 errepidea jarraitu. Amatriango kontzejua, errepide honen bukaeran dago Santsomain, Benegorri eta Bezkizgo kontzejuak igaro ostean.

Historia

Nafarroako koroak hainbat jabetza izan zituen Amatriainen Erdi Aroan zehar, eta bertako nekazariek urteroko petxa ordaintzen zituen erregeari Orbaibarreko gainontzeko biztanleek bezala. 1269an Jerusalengo Ospitaleko ordeneko kideek, lurrak eskuratu zituzten herrigunearen inguruetan, erregeak emandako dohaintza bati esker. 1802an elizako abadea herritarrek aukeratzen zuten, eta arma jauregia zegoen herrian.

1849an 2.500 errobada lur zeuden, eta horietatik lantzen zirenak 700 ziren, gainontzekoak larre moduan erabiltzen zirelarik. 1659an eztabaida handiaren ondoren, elizaren kokagunea ezartzeko akordio batera ailegatu zen. 1712an jauregia eta herriaren gaineko jabetza Alonso Rodriguez Azedo jaunak zeukan eta 1723an Konptoen auzitegiaren arabera Antonia Azedo andreari.

Demografia eta biztanleria

Berezko udalerri gisa ezagutzen den azken erroldan (1842koan) 69 biztanle eta 14 etxe zituen.

Amatriaingo biztanleria

2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012
14	15	14	14	14	16	14	14	13	13	16	17	19

Ekonomia

Amatriaingo iharduera ekonomiko nagusia nekazaritza da. Kontzejuak 578 hektarea ditu eta horietatik 281 lur amankomunak dira. Guztira larre moduan erabilitakoak 30 hektarea dira, eta sekain motako laboreak landatzeko erabilitakoak 26 hektarea.

Ondarea

Doneztebeko eliza: XIII. mendean harriz eraikitako estilo erromanikoko eliza da. Elizaren gaur egungo itxura, XVII. mendean eginiko zaharberritzearen ondorio da. Parrokia barruan, Ama Birjinari buruzko Erretaula Nagusi barroko bat nabarmentzen da. Irudian, Ama Birjina eserita ageri da, belaunen gainean umea duelarik. Irudi hau berez, Sagrarioko Andra Mariko baselizan izan zen, baina baseliza desagertzean, Doneztebeko elizara eraman zuten.

Jaiak eta ospakizunak

Amatriaingo jaiak abuztuko azken asteburuan edo iraileko lehen astean ospatzen dira normalean.

Ikus, gainera

• Leotz

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa

• Amatriaini buruzko informazioa Orbaibarraren webgunean.
• Amatriaingo Doneztebe kalearen ikuspegia Google Street View-n.
• (Gaztelaniaz) Amatriain udalerrien biztanleria datuak aurkitzeko webgunea.

• Datuak: Q12253321