Adrian Willaert
Adrian Willaert (c. 1490 - 1562ko abenduaren 7a) Pizkundeko konpositore flandriarra izan zen, Veneziako musika eskolaren sortzailea. Beste garaikide batzuk bezala, Italiara joan zen eta han ezarri zuten musika flandriarraren estilo polifonikoa. Willaert garaiko konpositore aldakorrenetako bat izan zen eta musika idatzi zuen ia estilo eta forma guztietan
| Adrian Willaert | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1527 - | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotza | Rumbeke (en)  , 1480 | ||
| Herrialdea | Flandriako konderria | ||
| Lehen hizkuntza | nederlandera | ||
| Heriotza | Venezia, 1562ko abenduaren 7a (81/82 urte) | ||
| Hezkuntza | |||
| Hizkuntzak | nederlandera | ||
| Irakaslea(k) | Jean Mouton (en) | ||
| Ikaslea(k) | ikusi
| ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | musikagilea | ||
| Lantokia(k) | Ferrara eta Venezia | ||
| Genero artistikoa | musika klasikoa | ||
    | |||
Biografia aldatu
Flandriako konderriko Brujas edo Roeselaren jaio zen (egun Belgikan). Pizkundeko musikaren ikasle eta teorialari handiaren arabera, Gioseffo Zarlino, Willaert Parisera joan zen zuzenbidea ikastera baina azkenean musika ikastea erabaki zuen. Parisen ezagutu zuen Jean Mouton, Frantziako errege kaperaren konpositore nagusia eta Josquin des Présen herrikidea.
1515 inguruan Willaert Erromara bidaiatu zuen lehen aldiz. Eta bidaia honetan jada konpositore gaztearen trebetasunak erakusten dituen gertaera bat gertatu zen. Aita Santuaren kaperako korua entzutera joan zen eta Josquin des Prés ospetsuari egotzitako obra bat interpretatu zuen; Willaert-ek akatsaren berri eman zienean eta bere lanetako bat interpretatzen ari zirela –seguruenik Verbum vonum et sua sei ahotsetako motetea– abeslariek abesteari utzi zioten. Willaerten hasierako estiloa Josquinenaren oso antzekoa da, polifonia leunarekin, ahots kulunkariekin eta imitazioa maiz erabiltzen duena.
1515eko uztailean Willaert Hipolito I.a Estekoa kardinalaren zerbitzura sartu zen Ferraran. Ippolitok asko bidaiatu zuen eta Willaert maiz joaten zen harekin bidaietan. Joan ziren lekuetako bat Hungaria izan zen, non konpositorea egon zela dirudi 1517 eta 1519 artean. Kardinala hil zenean, 1520an, Willaert Alfonso Estekoa dukearen zerbitzura sartu zen Ferraran. 1522an, Dukearen kaperan postu bat lortu zuen, eta 1525ean kargua utzi zuen Milanen Hipolito II.a Estekoaren zerbitzura jartzeko.
Willaerten lorpen nagusietako bat, eta musikaren bilakaerarako gertaera garrantzitsu bat, Veneziako San Markoko kapera-maisu izendatzea izan zen. Bertan musika jarduera garai txarra pasatzen ari zen eta bere etorrerarekin egoera aldatu zen. Bere izendapenetik, 1527an, 1562an hil zen arte, Willaertek bere karguari eutsi zion Sant Marcen, eta han trebatu zituen ikasle oso konpetenteak, hala nola Leonard Barré frantsesa. Europa osoko konpositoreak Veneziara joan ziren berarekin kantua eta konposizioa ikastera, besteak beste, bere herrikide Hubert Waelrant eta Girolamo Parabosco, Gioseffo Guami, Balbi, Nicola Vicentino eta Costanzo Porta italiarrak . Ferrarako dukearekin zegoen bitartean harreman ugari ezarri zituen eta eragin handiko lagunak izatea lortu zuen, tartean Milango Sforza familia. Zalantzarik gabe, Willaerten ospea zabaltzen lagundu zuten atzerriko musikariak Italiako iparraldera etortzea eraginez.
Bibliografia aldatu
- "Adrian Willaert", The New Grove Dictionary of Music and Musicians artikuluan, ed. Stanley Sadie. 20 liburukia. Londres, Macmillan Publishers Ltd., 1980. ISBN 1-56159-174-2
- Gustave Reese, Musika Berpizkundean . New York, WW Norton & Co., 1954. ISBN 0-393-09530-4
- Harold Gleason eta Warren Becker, Music in the Middle Ages and Renaissance (Music Literature Outlines I. saila). Bloomington, Indiana. Frangipani Press, 1986. ISBN 0-89917-034-X
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q312615
Multimedia: Adrian Willaert / Q312615
