Vittorio Venetoko gudua

Vittorio Venetoko gudua
	Lehen Mundu Gerra
	Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran
	Vittorio Venetoko guduaren mapa
Data	1918ko urriak 24 - azaroaren 4
Lekua	Vittorio Veneto
Koordenatuak	45°57′21″N 12°20′49″E / 45.9558°N 12.3469°E
Emaitza	Italiarren garaipen osoa ; Villa Giuliako armistizioa sinatzea ; Austria-Hungariako Inperioa desegitea
Gudulariak
Italiako Erresuma ; Frantzia ; Erresuma Batua ; Estatu Batuak	Austria-Hungaria
Buruzagiak
Armando Diaz	Josef August artxidukea ; Alexander von Krobatin ; Svetozar Boroević
Indarra
57 dibisio guztira: 1.700.000 gizon inguru	61 dibisio guztira: 1.800.000 gizon inguru
Galerak
40,917	528.000, haietatik 448.000 gerra-preso

Vittorio Venetoko gudua 1918ko urriaren 24tik azaroaren 3ra bitartean gertatu zen (24 ordu geroago armistizio bat indarrean zela) Vittorio Venetoko herriaren ondoan Lehen Mundu Gerran Italiako Frontean. Austro-hungariar tropak Piave ibaiko bigarren guduan erabat garaitu ondoren, Italiako armadak kontraeraso garailea hasi zuen. Italiarren garaipenak Italiako Frontearen amaiera ekarri zuen, gerra amaitu baino aste bat lehenago, eta Austria-Hungariar Inperioa desegiten lagundu zuen. Azaroaren 1ean, borrokaren bitartean, Mihály Károlyi kondearen gobernu hungariar berriak tropa guztiak etxeratzea erabaki zuen, Habsburgotarren armadarentzat kolpe handia izan zena. Guduan zehar Italiarrek 5.000 artilleria-pieza eta 350.000 soldadu austriar-hungariar baino gehiago harrapatu zituen, 120.000 alemaniar, 83.000 txekiar eta eslovakiar, 60.000 eslaviar hegoafrikar, 40.000 poloniar, milaka errumaniar eta ukrainar eta 7.000 italiar austriar-hungariar leial eta friuliar barne.^[1]^[2]

Gudua amaitu eta egun batera Villa Giustiko armistizioa sinatu zen, Austria-Hungariako Inperioaren alderdi Austriarrarekin gerra amaitu zuena. Alderdi Hungariarrarekin Belgradeko armistizioa sinatu zen, 1918ko azaroaren 13an. Villa Giustiko armistizioaren bitartez, Austria-Hungariaren indarrak, 1914ko abuztutik okupatutako lurralde guztiak ez ezik, Hego Tirol, Tarvisio, Isonzo ibaiaren harana, Gorizia, Trieste, Istria, Karniolako lurraren mendebaldea eta Dalmaziaren zati bat ere ebakuatzea eskatzen zuen. Alemanen indar guztiak 15 eguneko epean Austria-Hungariatik kanporatuak edo atxilotuak izango ziren, eta Aliatuek Austria-Hungariaren barne komunikazioen erabilera librea izango zuten. Austria-Hungariak, halaber, Entente Hirukoitzaren armaden joan-etorriari hegoaldetik Alemaniara iristen utzi behar zion. 1918ko azaroan, Italiako armada, 20.000-22.000 soldadurekin, Innsbruck eta Ipar Tirol osoa okupatzen hasi zen.^[3]^[4]

Gerraren ondoren, Italiak Hegoaldeko Tirol (gaur egun Trentino-Alto Adige/Südtirol) bereganatu zuen, Londresko itun sekretuaren arabera, baita Trieste, Austriako kostaldea eta Dalmaziaren zati bat ere.^[5]

Erreferentziak

↑ Thompson, Mark. (2009). The White War: Life and Death on the Italian Front 1915–1919. Basic Books, 363 or..
↑ Schindler, John R.. (2001). Isonzo: the forgotten sacrifice of the Great War. Praeger ISBN 978-0-275-97204-2. (Noiz kontsultatua: 2024-05-30).
↑ Paoletti, Ciro. (2008). A military history of Italy. Praeger Security International ISBN 978-0-275-98505-9. (Noiz kontsultatua: 2024-05-30).
↑ Villa Giuliako Armistizioaren eskaerak. .
↑ Moos, Carlo. (2017). Südtirol im St. Germain-Kontext. .

Kanpo estekak

Datuak: Q662961
Multimedia: Battle of Vittorio Veneto / Q662961

[1] Thompson, Mark. (2009). The White War: Life and Death on the Italian Front 1915–1919. Basic Books, 363 or..

[2] Schindler, John R.. (2001). Isonzo: the forgotten sacrifice of the Great War. Praeger ISBN 978-0-275-97204-2. (Noiz kontsultatua: 2024-05-30).

[3] Paoletti, Ciro. (2008). A military history of Italy. Praeger Security International ISBN 978-0-275-98505-9. (Noiz kontsultatua: 2024-05-30).

[4] Villa Giuliako Armistizioaren eskaerak. .

[5] Moos, Carlo. (2017). Südtirol im St. Germain-Kontext. .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]