Urkuluko dorrea
Urkuluko dorrea erromatar dorre bat da, Urkulu mendiko tontorrean kokatua, Nafarroa Garaiko Orbaizeta udalerrian.
| Urkuluko dorrea | |
|---|---|
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Probintzia |  Nafarroa Garaia |
| Udalerria | Orbaizeta |
| Koordenatuak | 43°02′45″N 1°14′28″W / 43.0457°N 1.24106°W43°2′45″N 1°14′28″W |
 | |
| Arkitektura | |
HistoriaAldatu
1976an Jean-Luc Tobie arkeologoak esan zuen erromatar garaikoa zela, k. a. I. mendean Akitaniaren konkista ospatzeko eraikitako trofeo-dorre bat.[1] Eraikinak konkistaturiko lurraldeen hegoaldeko muga osatzen zuen. 1990eko indusketa-lanetan erabilera hori berretsi zuen aldare bat topatu zuen Maria Angeles Mezkiritz historialariak. Dorreak Amustegi mendatea babesten zuen, Ab Asturica Burdigalam galtzadaren Iruñea eta Akize arteko pasabidea.[2]
Kono-enbor itxurakoa, oinarrian 19,5 metroko diametroa eta tontorrean 3,6 metrokoa ditu. Jatorrizko altuera 4,5 metrokoa omen zen. Hormen lodiera 2,6 metrokoa da eta barnealdean oraindik jatorrizko hargintzak dirau.[2]
Dorretik metro gutxietara XVIII. mendeko gotorlekua dago, 1793ko Konbentzio Gerran erabilia.
Badira gaur egun zutik dirauten beste trofeo-dorre edo garaikur-dorre batzuk, besteak beste: Augustok eraikiarazitako Alpeetako Garaikurra, Okzitaniako La Turbien; Trajanok eraikiarazitako Tropaeum Traiani, Adamclisin, Errumanian; eta Ponpeiok eraikiarazitakoa, Coll de Panissarsen, Empordà eta Rosselló artean.
Beste interpretazio batzukAldatu
Juan Mari Martínez Txoperenarentzat zalantzakoa da dorre hau trofeo-dorre erromatar bat denik. Hormak ez dira ohikoak erromatar garaiko eraikuntza horietarako, eta ez da zeramikarik bat ere aurkitu. Azkenik, ez da galtzada nagusirik pasatzen bertatik.[3]
ErreferentziakAldatu
- ↑ (Frantsesez) Tobie, Jean-Luc. (1976). «La tour d'Urculu (Province de Navarre). Un trophée tour pyrénéen? Essay d'interpretation» Bulletin de la Societé des Sciences, Lettres et Arts de Bayonne (132): 43-62..
- ↑ a b Mezquíriz Irujo, María Ángeles. (2004). «La torre-trofeo de Urkulu» Trabajos de arqueología navarra 17 (132): 109-115. ISSN 0211-5174..
- ↑ (Gaztelaniaz) Martínez Txoperena, Juan Mari. «Vías romanas en el territorio norte de los vascones y sus mansiones» Megalitos Pirenaicos. Arqueología y megalitismo en el Pirineo Occidental (Noiz kontsultatua: 2019-03-28).
