Tito Livio
Tito Livio[1], edo Livio, latinez Titus Livius, (Padua, K.a. 59 - K.o. 17) erromatar historialari bat izan zen. Erromaren historia itzela idatzi zuen, Ab Urbe condita izenekoa, Aeneasen legendaren arabera hiria fundatu zenetik (K.a. 753) Augustoren agintaldira arte.
| Tito Livio | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Padua, K.a. 59 |
| Herrialdea |  Antzinako Erroma |
| Heriotza | Padua, 17 (74/75 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | latina |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | historialaria, idazlea eta poeta |
| Lan nabarmenak | |
| Genero artistikoa | Historiografia |
   | |
Salustio eta Kornelio Tazitorekin, batera, Erromako historialari handienetako bat da[2].
Bizitza Aldatu
Gallia Cisalpina probintziako Padua (garai hartako Patavium) hirian jaio zen. Augusto eta Horazioren adinekoa zen gutxi-gorabehera, eta Virgilio eta Mezenas baino zertxobait gazteagoa. Gaztetan latinez zein grekeraz egin zituen ikasketak. Erroman erretorika eta filosofia ikasi zituen eta Klaudio enperadorea izango zenaren heziketaz arduratu zen.
Idazlanak Aldatu
Ab Urbe Condita idazlanak (Batzuetan Hamarkadak izenez ezaguna, latinez: Decadas ) 142 liburu zituen (papiro-biribilkiak), hamarkadatan edo hamar liburuko taldetan banatuta. Sorreratik K.a. 9. urtera bitarteko multzo zabal horretatik hamarkada batzuk baino ez zaizkigu iritsi: lehenengo hamarkada baino ez zaigu iritsi (I-X liburuak, hiriaren hasieratik K.a. 293. urtera arte), hirugarrena (XXI - XXX, bigarren guda punikoa), laugarrena eta bosgarrenaren erdia (XXXI-XLV liburuak, K.a. 167 arte, Lucius Aemilius Paullusek Mazedonia konkistatu zuen garaia), eta zati isolatu btzuk. kazetariaren ondoren. Gainerako narrazioak, geroago Periochae[oh 1] izena ematen zaie eta Florok K.o. II. mendean idatzi omen zituen laburpenen bidez ezagutzen dugu [3].
Oharrak Aldatu
- ↑ Edo "Tito Livioren Epitomea"
Erreferentziak Aldatu
- ↑ Latin eta greziar pertsona-izen klasikoak... Euskaltzaindiaren 76. araua
- ↑ (Ingelesez) «Livy | Roman Historian & Author of Ab Urbe Condita | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).
- ↑ (Frantsesez) Larousse, Éditions. «Tite-Live en latin Titus Livius - LAROUSSE» www.larousse.fr (Noiz kontsultatua: 2023-09-05).
Kanpo estekak Aldatu
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tito Livio  |
Datuak: Q2039
Multimedia: Titus Livius
