Samuel Johnson
Samuel Johnson (Lichfield, Staffordshire, 1709ko irailaren 18agreg./irailaren 7ajul. - Londres, 1784ko abenduaren 13a) ingeles idazle eta lexikografoa izan zen.
| Samuel Johnson | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Lichfield, 1709ko irailaren 18a |
| Herrialdea |  Britainia Handiko Erresuma |
| Lehen hizkuntza | ingelesa |
| Heriotza | Londres, 1784ko abenduaren 13a (75 urte) |
| Hobiratze lekua | Westminster abadia |
| Heriotza modua | : konplikazio kirurgikoa |
| Familia | |
| Aita | Michael Johnson |
| Ama | Sarah Ford |
| Ezkontidea(k) | Elizabeth Porter (1736ko uztailaren 9a - |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | King Edward VI School (en)  King Edward VI College Stourbridge (en) Pembroke College (en) (1728ko urriaren 31 - 1731) |
| Hezkuntza-maila | Master of Arts (en) Legum Doctor (en) Legum Doctor (en) |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Irakaslea(k) | William Adams (en) |
| Ikaslea(k) | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | lexikografoa, hizkuntzalaria, poeta, literatura historialaria, idazlea, irakaslea, literatura-kritikaria, biografoa, saiakeragilea, politikaria, itzultzailea eta liburu-saltzailea |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | anglikanismoa |
| Alderdi politikoa | Tory |
    | |
 | |
Bizitza aldatu
Oxforden hasi zituen letra-ikasketak, baina, dirurik ez zuela eta, Londresa itzuli zen 1737an. Ospea hartu zuen, egunkarietan (Gentleman´s Magazine, 1741-1744) idatzi zituen artikuluei eta argitara eman zituen bi satira-poemari esker: London (1742, «Londres») eta The Vanity of Human Wishes (1749, «Giza nahikerien hutsalkeria»). 1746an hasi zen Dictionnary of the English Language (1746-1754, «Ingeles hizkuntzaren hiztegia») hiztegi handia prestatzen, eta 1754an argitaratu zuen XVIII. mendeko ingeles hiztegia ezagutzeko ezinbesteko bihurtu den obra. Ospe handia eman zion obra hark, baina bitartean ez zituen literatura eta kazetaritza bazter utzi.
1750. urtean hasi zen The Rambler («Ibiltaria») egunkaria argitaratzen, eta, 1758an, The Idler («Nagia») aldizkariak jarraitu zion kazeta honi. The History of Rasselas, Prince of Abyssinia eleberri moralista argitaratu zuen ondoren (1759, «Rasselas Abisiniako printzearen historia»). Entziklopedia moduko lan bati ekin zion bizitzako azken urteetan, The Lives of the Most Eminent English Poets (1777, «Ingeles poeta nagusien bizitza»).
Bere garaiko literaturan eragin handia izan zuen Samuel Johnsonek, bere lagunekin (Edward Gibbon, Joshua Reynolds eta Edmund Burkerekin) osatu zuen taldeak, batez ere. Hizkuntzei buruz, esaldi ezagun hau idatzi zuen: «Mintzaira pentsamenduaren janzkera da. Hizkuntzan nazio baten zuhaitz genealogikoa dago.» (1784).
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Samuel Johnson  |
Datuak: Q183266
Multimedia: Samuel Johnson / Q183266
