Pinudi-onddo klorousain

Pinudi-onddo klorousaina edo pinudietako behi-onddoa (Suillus variegatus) Suillaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Sukaldaritzan arbuiagarria, zapore garratza eta lixiba edo kloro usain handikoa. Europako ekialdeko herrialdeetan merkaturatu egiten da eta oliotan kontserbatu.

Pinudi-onddo klorousaina / pinudietako behi-onddoa
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaBoletales
FamiliaSuillaceae
GeneroaSuillus
Espeziea Suillus variegatus
Mikologia
 
poroak himenioan
 
txapel ganbila
 
hanka biluzik dago
 
espora marroiak dauzka
 
mikorrizak eratzen ditu
 
jangarria da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Deskribapena aldatu

Kapela: Ganbila, 5 eta 10 cm arteko diametrokoa, gris-horixka, lasto kolorekoa, okre-marroi kolorekoa edo okre-arrosa. Azal hezea, estaldura iletsu uniformearekin, likatsua ez, gero plaka edo ezkata marroi-grisetan zatikatzen dena.

Tutuak: Nahiko motzak, Itsatsiak, horixkak, gero oliba-antzekoak, ukitzean apur bat urdindu egiten dira.

Poroak: Biribil-angelutsuak, gris-horixkak eta gero hori-oliba zikin kolorekoak. Tutuak bezala, apur bat urdindu egiten dira ukitzean.

Hanka: 4 - 9 x 1,5 - 4 cm-ko lodiera, zilindrikoa, pixka bat lodituta oinarrian, kapelaren kolore berekoa, leuna edo pixka bat iletsua behealdean.

Haragia: Lodia, biguna, horixka edo laranja zurbila, oinaren oinarrian gorrixka zikindua. Airearekin apur bat urdindu egiten da. Kloroaren usain azidoa eta zapore ahula.[2]

Etimologia: Suillus hitza, latinezko “su” “suis”, txerri-tik dator, bare zaporeari erreferentzia eginez edo agian txapelaren izaera likatsuari erreferentzia eginez. Variegatus epitetoa ere latinetik dator "racheado" hitzetik. Bere itxuragatik.

Jangarritasuna aldatu

Ez du merezi dastatzea, oso jangarri kaskarra delako. Lixiba usaina areagotu egiten da prestatzean.[3]

Nahasketa arriskua aldatu

Suillus plorans onddoarekin, kapela likatsuarekin, antz handia du, nahiz eta bost orratzeko "Pinus cembra" delakoaren azpian irteten den.

Lixiba usainak eta kapelaren itxura ezkatatsuak nahastezina egiten du.[4]

Sasoia eta lekua aldatu

Udazkenean, pinu gorrietan eta beste konifera baso batzuetan.[5]

Banaketa eremua aldatu

Ipar Amerika, Europa.

Galeria aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 76 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran. Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 140 or. ISBN 140 978-84-617-0196-4..
  4. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 517 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  5. Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 48 or. ISBN 282-0865-4..

Kanpo estekak aldatu