Paxtun

Paxtunak; پښتون Paṣ̌tun
	; ; ; ; Ibrahim Lodi • Sher Shah Suri; Khushal • Mirwais Hotak • Ahmad Shah Durrani; Ayub Khan • Abdur Rahman Khan • Amanullah; Bacha Khan • A. Momand • Hamid Karzai
Biztanleak guztira
	49,529,000 (2010eko ekaina)
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
	Pakistan: 28 milioi (2006); Afganistan:12 milioi (2009); Arabiar Emirerri Batuak: 315.524 (2008); Iran: 110.000 (2010); Erresuma Batua:100.000 (2009); Kanada: 26.000 (2006); India: 11.086 (2001); Ameriketako Estatu Batuak: 7.710 (2000); Malaysia eta Singapur: 5.100 (2008)
Hizkuntza
	Paxtuera
Erlijioa
	Islam (Sunitar Hanafi)
Zerikusia duten beste giza taldeak
	Balutx • hindko

Paxtun^[2] edo paxtu^[3] (paxtuneraz: پښتون‎, Paṣ̌tun, Pax̌tun) Iran ekialdeko talde etnilinguistikoa da, batez ere Afganistanen eta ipar-mendebaldeko Pakistanen bizi dena. Herri honen ezaugarri nagusiak paxtuera hizkuntza erabiltzea eta Paxtunwali izeneko kode etikoa eta bizitzeko era jarraitzea da. Bere jatorria ez da guztiz ezaguna baina, zenbait adituren ustez, bere arbasoak K.a. 2. eta 1. milurtekoetan bizi ziren pakthiarrak ziren. Beste batzuek berriz, bat-etortze hori fonologikoa besterik ez dela uste dute.

Delhiko sultanerriaren aroan, paxtun enperadore batzuek (sultanak) India gobernatu zuten. Beste batzuek safavidarren eta Mogol Inperioaren aurka borrokatu zuten^[4] XVIII. mendearen hasieran estatu burujabea lortu arte. Hotaki dinastiak (1709-1738) eman zion hasiera estatu honi eta jarraian Durrani Inperioaren konkista militarrak etorri ziren (1747–1826). XIX. mendean britainiarren eta errusiarren xede inperialisten eskuetan erori ziren. XX. mendeko 1980ko hamarkadatik aurrera berriz ere munduaren arreta erakarri dute, Afganistango sobietar inbasioa (1979-1989), Talibanen gobernua eta Afganistango gerra (2001-egun) direla eta.

Paxtunak munduko talde patriarkalik handiena da. Bere 350 eta 400 arteko tribuek^[5] 49 miloi kide inguru dituzte.

Erreferentziak

↑ Pashto, Northern. in: SIL International. Ethnologue: Languages of the World 2010eko ekaina.
↑ Euskaltzaindia. (PDF) 190. arauaː Munduko herriak eta etniak. .
↑ Berriaren Estilo Liburuak erabiltzen duen izena
↑ Romano, Amy. (2003). A Historical Atlas of Afghanistan. The Rosen Publishing Group, 28 or. ISBN 0823938638..
↑ Syed Saleem Shahzad. (2006-10-20). Profiles of Pakistan's Seven Tribal Agencies. .

Kanpo estekak

Datuak: Q2556103
Multimedia: Pashtuns / Q2556103

Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[Ethnologue-1] Pashto, Northern. in: SIL International. Ethnologue: Languages of the World 2010eko ekaina.

[2] Euskaltzaindia. (PDF) 190. arauaː Munduko herriak eta etniak. .

[3] Berriaren Estilo Liburuak erabiltzen duen izena

[Romano-4] Romano, Amy. (2003). A Historical Atlas of Afghanistan. The Rosen Publishing Group, 28 or. ISBN 0823938638..

[5] Syed Saleem Shahzad. (2006-10-20). Profiles of Pakistan's Seven Tribal Agencies. .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

Paxtunak پښتون Paṣ̌tun
Ibrahim Lodi • Sher Shah Suri Khushal • Mirwais Hotak • Ahmad Shah Durrani Ayub Khan • Abdur Rahman Khan • Amanullah Bacha Khan • A. Momand • Hamid Karzai
Biztanleak guztira
49,529,000 (2010eko ekaina) ^[1]
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
Pakistan: 28 milioi (2006) Afganistan:12 milioi (2009) Arabiar Emirerri Batuak: 315.524 (2008) Iran: 110.000 (2010) Erresuma Batua:100.000 (2009) Kanada: 26.000 (2006) India: 11.086 (2001) Ameriketako Estatu Batuak: 7.710 (2000) Malaysia eta Singapur: 5.100 (2008)
Hizkuntza
Paxtuera
Erlijioa
Islam (Sunitar Hanafi)
Zerikusia duten beste giza taldeak
Balutx • hindko