Odisha

Orissa Indiako ekialdeko estatua da, Bengalako golkoan kokatutakoa, Dekkan penintsulako ipar-ekialdean. Hiriburua Bhubaneswar da.

Orissa
India
Administrazioa
Izen ofiziala	ଓଡ଼ିଶା उड़ीसा Odisha
Herrialdea	India
ISO 3166-2	IN-OD
Hiriburua	Bhubaneswar
Chief Minister of Odisha (en)	Naveen Patnaik (en)
Zatiketa	ikusi Northern division (en) , Central division (en) eta Southern division (en)
Geografia
Koordenatuak	20°09′N 85°30′E
Azalera	155,820 km²
Mugakideak	Mendebaldeko Bengala, Jharkhand, Chhattisgarh eta Andhra Pradesh
Demografia
Biztanleria	41.974.218 (2011) 5.267.298 (2005)
20.762.082 (%49,5)   (%50,5) 21.212.136
Landa eremua  7.003.656 (%16.7) 34.970.562 (%83.3)  Hiriak
alfabetatuak  26.742.595 (%63.7) 15.231.623 (%36.3)  analfabetoak
Dentsitatea	236 bizt/km²
Informazio gehigarria
Hizkuntza ofiziala	Odia
www.orissa.gov.in

Geografia

Goi-ordokiek eta mendiek hartzen dute estatuko lurralderik gehiena. Mahanadi, Brahmani eta Baitarani ibaiak lurrak ureztatzeko erabiltzen dira eta, oro har, mendebaletik ekialderako norabidea dute. Klima tropikala da.

Historia

Kalinga dinastiarekin erresuma aberatsa zen Budaren garaian. K.a. III. mendean Asoka enperadorea hartaz jabetu zen denbora batez, baina burujabetasuna berreskuraturik, itsas herri ahaltsua izan zen kristautasunaren lehen mendeetan. Ganga dinastiarekin urrezko aroa iritsi zuen (1078-1264). 1592an mongolek beretu zuten, eta 1803an ingelesek konkistatu zuten. 1949an egin zen Indiako Batasuneko estatu.

Ekonomia

Biztanleriaren % 90 inguru herrixketan bizi da, eta nekazaritza dute jarduera nagusia: arroza, landare oliodunak, azukre kanabera, jutea, kokoa, etab.; azienda (bufaloak, behiak, ardiak, ahuntzak). Barnealdeko basoetan zenbait tribu primitibo bizi dira oraino, ehiza, bilketa eta nekazaritza ibiltaria egiten dutenak.

Konark hiriko eguzkiaren tenplua.

Meatze baliabide garrantzitsuak: burdina, kromita (Indiako lehen ekoizlea), manganesoa, grafitoa, bauxita, etab. Industria nagusiki baliabide horien ingurukoa da. Arrantza ere garrantzitsua da.

Artea eta kultura

Indiako kulturan garrantzi handia izan dute Orissako santutegi ospetsuek, Bhubaneswarrekoak bereziki (VIII-IX. mendeak). Bestalde, orissi deiturikoa Indiako bost dantza mota klasikoetako bat da. Leinu asko daude eta erabiltzen diren hizkuntzak munda, dravidikoa eta oriya dira.

Banaketa administratiboa

Orissak 30 barrutitan banatuta dago. Hona hemen:

1. Angul
2. Boudh
3. Bhadrak
4. Balangir
5. Bargarh
6. Baleswar
7. Cuttack
8. Debagarh
9. Dhenkanal
10. Ganjam
11. Gajapati
12. Jharsuguda
13. Jajapur
14. Jagatsinghpur
15. Khordha
16. Kendujhar
17. Kalahandi
18. Kandhama
19. Koraput
20. Kendrapara
21. Malkangiri
22. Mayurbhanj
23. Nabarangpur
24. Nuapada
25. Nayagarh
26. Puri
27. Rayagada
28. Sambalpur
29. Subarnapur
30. Sundargarh

Hiriburua eta hiri handiena Bhubaneswar da. Beste hiri nagusiak Cuttack, Sambalpur,Berhampur,Balasore, Puri eta Rourkela dira.

Kanpo estekak

• Estatuko webgune ofiziala

• Datuak: Q22048
• Multimedia: Odisha / Q22048