Miguel Ángel Asturias
Miguel Ángel Asturias Rosales (Guatemalako Hiria, 1899ko urriaren 19a - Madril, Espainia, 1974ko ekainaren 9a) guatemalar idazlea izan zen. Ipuinak eta eleberriak idatzi zituen batez ere, errealismo magikoa izeneko korrontearen barruan. Hombres de maíz da haren libururik ezagunena. 1967an Literaturako Nobel Saria eskuratu zuen, eta hori lortu zuen lehenengo guatemalarra izan zen. Bere omenez, Guatemalako Literatur Sariak Asturiasen izena darama.
Bizitza eta lanak
aldatuUrte batez medikuntza ikasten ibili ondoren, baina 1923an zuzenbidea amaitu zuen. Ondoren Parisa aldatu, eta Sorbonne Unibertsitatean antropologia ikasi zuen[1]. Hiri horretan surrealistekin harremanetan jarri zen, eta 1923-1926 bitartean Erdialdeko Amerikako erlijio eta kulturei buruzko ikasketak egin zituen; ikasketa horien emaitza, Leyendas de Guatemala (1930) idatzi zuen. Kargu diplomatikoak izan zituen 1946tik 1954ra bitartean, eta gero Argentinan bizi izan zen zenbait urtez.
El señor Presidente (1946) izan zen bere lehen eleberri luzea, Manuel Estrada Cabreraren diktaduraren inguruan. Abertzaletasuna, maien mundu mitologikoa eta bere garaiko Guatemalako gizartearen errealitatea nahasirik ageri dira Hombres de maíz (1949) izenburuko eleberrian. Helburu sozialak eta politikoak nagusi dira beste zenbait lanetan, hala nola, Viento fuerte (1950), El papa verde (1954) eta Los ojos de los enterrados (1955) eleberriek osatzen duten trilogian; hiru horietan kolonialismo ekonomikoak ekarritako gaitzak salatzen ditu. Beste obra batzuk: Weekend en Guatemala (1956), Mulata de tal (1963). Poesia ere landu zuen, inspirazioa bere herrialdeko gaietatik hartuz: Sien de alondra (1949), Ejercicios poéticos en forma de soneto sobre temas de Horacio (1951), Torotumbo (1966).
1966an Parisen Guatemalako enbaxadore zela, Lenin Bake Saria jaso zuen, eta hurrengo urtean, 1967an, Literaturako Nobel Saria.
Idazlanak
aldatuIkus, gainera
aldatuErreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ José ELÍAS: Guatemala ‘olvida’ a Miguel Ángel Asturias Cultura.elpais.com
Kanpo estekak
aldatu- Euskarari ekarriak: Miguel Angel Asturias Ekarriak.armiarma.eus
- Miguel Angel Asturias Literaturaguatemalteca.org