Mesedeetako zubia

Bilboko zubia, Bizkaia, Euskal Herria

Mesedeetako zubia[1] Bilboko itsasadarra zeharkatzen duen zubia da, Bizkaian, eta San Frantzisko auzoa eta Zazpikaleak lotzen ditu. Bere izena Mesedeetako elizatik dator, lehen komentua zena, bere ezkerraldean dagoena.[2][3]

Mesedeetako zubia
Map
Kokapena
Koordenatuak43°15′27″N 2°55′37″W / 43.257533°N 2.926953°W / 43.257533; -2.926953
Historia
IrekieraJatorrizkoa: 1886
Oraingoa: 1938
Deskribapena

Jatorria

aldatu

Mesedeetako komentua eta eliza

aldatu

1532an Bilbora etorri ondoren, 1567an, Naxa parean, itsasadarraren ezkerraldera lekualdatu ziren mesedeetako mojak. 1621ean komentua eta eliza inauguratu zituzten, kaiari izena eman ziotenak, eta, geroago, zubia eta eskuinaldean dagoen kale txikiari. Gaur egun kontserbatzen den eraikin barrokoa 1663 eta 1673 artean eraiki zen Abandoko Elizateko lurretan. 1750ean berreraiki zuten, eta azkenean Bilboko Udalak erosi zuen.[2][3]

Historia

aldatu

160 metrotara uretan gora San Frantziskoko komentuko frantziskotarrek 1793an zurezko zubia eraiki zuten Zazpikaleetara joateko. 1813an Napoleondar Armadak Bilbo utzi zuenean, zubi hau erre zuen.

Bilboko setio karlista amaitu zenean, 1874ko maiatzaren 2an, San Anton zubia baino ezin zen erabili. Egoera horren aurrean, behin-behineko bat proiektatu zen piloteen gainean, Mesedeetako elizaren parean. Howe sistema eta harlangaitzezko pila zituen, 1874ko abenduan entregatu zen eta hainbat konponketa behar izan zituen. 1875eko urtarrilean ireki zen.[2][4]

  •  
    Mesedeetako zubia 1891 urtean
    1883an Ernesto Hoffmeyer Zubeldiaren proiektu berria onartu zen. Bi arku eskartzano zituen, erdian danbor formako pila bat, eta harlandua, harlangaitza eta adreilua erabiltzen zituen. Obra 1885ean hasi eta 1887an amaitu zen, eta urte bereko maiatzaren 2an inauguratu zen, karlisten setioa altxatu zeneko urteurrenean.[2][4][5]
  • 1937an, tropa frankistak berehala sartuko zirela ikusita, Bilboko Defentsa Batzordeak, Jesus Maria Leizaolaren agindupean, hiribildua zeharkatzen zuten zubi guztiak suntsitzeko agindua eman zuen. Leherketak ekainaren 18tik 19rako goizaldean egin zituen 1. Euskal Dibisioak, Joseph Putz komandantearen agindupean. Gaur egungo zubia 1937an Bilbo galdu zenean suntsitu ondoren eraiki zen.[6]
  • Agintari frankistek urte bereko abuztuaren 5ean eman zioten zubiari Sanjurjo jenerala izen berria, berreraiki aurretik. 1938ko ekainaren 19ra arte ez zen zubi berria inauguratu. Manuel Gil de Santibañez ingeniariak proiektatu zuen zubi berria, hormigoizkoa, bi arku ez oso nabarmenekin eta erdian harrizko pilare batekin.[2][6]

Izen frankistak demokraziaren garaira arte iraun zuen, 1980an egungo Mesedeetako Zubia izena berreskuratu zuen arte.[7]

Mesedeetako zubiko farolen istorio faltsua

aldatu

2012az geroztik, eta Bilbo Historikoa Elkarteko inozentada baten ondorioz, 1983ko uholdeen ondoren instalatu ziren zubiko farolei buruzko legenda faltsu bat zabaldu zen. Gezurtatu arren, buloa zabaltzen jarraitzen da[8].

Erreferentziak

aldatu
  1. Bilboko Udalaren webgunea: Kaleizenak
  2. a b c d e Mas Serra, Elías. (2014-04-14). Bilboko eraikinak-Edificios de Bilbao: El puente de la Merced. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  3. a b Martínez, Cristina. (2015-06-11). A merced de los avatares de la historia : la iglesia, muelle y puente, testigos del discurrir de los siglos / Cristina Martínez.. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  4. a b (Gaztelaniaz) Salazar Arechalde, José Ignacio. (2003). La ría de Bilbao en el siglo XIX.Tendiendo puentes, abriendo caminos. Bilbo: Bizkaiko Aparailari eta Arkitekto Teknikoen Elkargo Ofiziala, 88-93 99-101 or. ISBN 84-922167-1-9..
  5. Patrimonio cultural. Puentes. Puente de La Merced. 2015-04-24 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  6. a b «Bilbaopedia - Reconstrucción de los puentes de Bilbao» www.bilbaopedia.info (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  7. «Bilbaopedia - Puente del General Sanjurjo» www.bilbaopedia.info (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  8. (Gaztelaniaz) Hernández, Jesy. (2020-12-10). «Seres alados puente de la Merced, uno de los grandes misterios de Bilbao» BILBAO VISITA VIRTUAL (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).

Kanpo estekak

aldatu


Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Bilbo