Linux banaketa edo GNU/Linux banaketa bat Linux sistema eragile bat instalatzeko erraztasunak ematen dituen aplikazioen sorta da. Hauetako bakoitzak konfiguraziorako tresna eta aplikazio ezberdinak eskaintzen ditu, guztien oinarria Linuxen nukleoa den arren.


Banaketa ezagunenak

aldatu
Linux banaketen zerrenda bat (irudian klik eginez gero, zerrenda zabaltzeko aukera).

Linux banaketa ezagunetako batzuk hauek dira:


DistroWatch webguneak bertsio zabalduenen zerrenda eskaintzen du; zerrenda hau bisita kopuruan oinarritzen denez emaitzak gutxi gora beherakoak dira.

Mahaigain inguruneak. Itxurak

aldatu
 
Ubuntu Mate 18.04.1 (MATE 1.20.1 mahaigain ingurunearekin).

Banaketa batzuek[2] badauzkate, aukeran, itxura bat baino gehiago, zapore bat baino gehiago, mahaigain ingurune bat baino gehiago. GNU eta KDE dira proiekturik ezagunenak, baina badaude beste batzuk ere:

Batzuek diseinu erakargarriagoa eskaintzen dute, beste batzuek, ordea, errekurtso gutxi beharko dituztela eta "arinagoak"[3] direla iragartzen dute.

Itxura bakoitza aberastu daiteke leihatilatxoak kudeatzeko hainbat aplikaziorekin, horrela leihatilatxo kulunkariak[4], mosaiko itxurako leihatilatxoak, etab. erabil daitezke itxura batzuekin zein besteekin.

Arkitektura

aldatu

Linux banaketek bertsioak izaten dituzte hardwarearen arkitekturarekin bat egiteko. Horrela, arkitektura ohikoenak, oraindik ere 32-bit PC (i386) eta 64-bit PC (amd64) dira eta bi arkitektura horietarako bertsio bana eskaini ohi dira, aukeran, banaketa askorekin. Baina 32-bit PC (i386) arkitektura zaharkituta geratzen ari da eta banaketa batzuek ahaztu egiten dute, gero eta maizago.

Banaketa espezializatuak

aldatu

Beste banaketa batzuk talde zehatz batzuei zuzendurik daude:

Euskaraz lokalizaturik dauden Linux banaketak

aldatu

Sistema eragile libreen ezaugarrietako bat lokalizazioak egiteko erraztasunak egotea da. Askotan, erabiltzaile batek edo erabiltzaile talde batek banaketa baten lokalizazioa egiteko proiektua bere egiten du eta batzuetan banaketaren % 100 lokalizatu egiten da. Behin baino gehiagotan lortu da banaketa baten erabiltzaileentzako agerkari guztiak euskaraz egotea. Batzuetan, baina, proiektua ez da erabat burutzen. Edo ez da etengabe eguneratzen.

Linux banaketa batzuen pantaila-argazkiak

aldatu

Erreferentziak

aldatu
  1. a b Rodriguez, Roberto Cortiñas; Loinaz, Iñaki Alegria. (2008-12-30). Linux: Sistemaren eta sarearen administrazioa 2. argitaraldia (Debian eta Ubuntu). UEU ISBN 978-84-8438-178-5. (Noiz kontsultatua: 2020-04-21).
  2. (Gaztelaniaz) G.B, Sergio. «Instalar Debian 10 live+nonfree en imágenes» www.sololinux.es (Noiz kontsultatua: 2021-03-03).
  3. (Gaztelaniaz) Agudo, Sergio. (2017-01-24). «Siete escritorios ligeros para Linux que vale la pena probar en cualquier equipo» Genbeta (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
  4. (Gaztelaniaz) «Los 5 mejores gestores de ventanas para Linux» Mundo-tips.com 2020-05-29 (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
  5. https://web.archive.org/web/20160918212334/http://librezale.eus/2012/12/15/fedora-firebug-xnoise-razor-qt-cryptocat-eta-exelearning-euskaraz/
  6. Aitziber Lasa Iglesias: "Programa zaharrak eskuratzeko... Abandonware". Elhuyar. 2002 https://web.archive.org/web/20131014130554/http://zientzia.net/site_media/pdf/A176_O54-55_3.pdf].

Kanpo estekak

aldatu