Kodex
Kodex (latinez caudex, "zuhaitzaren enborra") eskuz idatzitako liburu zahar bat da, elkarri jositako eta koadernatutako kaierez osatua.
Erromatarrek asmatu zuten bere taulak lotzeko eta pixkanaka-pixkanaka biribilkia ordezkatu zuen.[1] Kristautasunarekin batera zabaldu zen, Eliza kristauak formatu hau hautatu baitzuen Bibliarako[1].
Nahiz eta teknikoki edozein koadernaketa moderno kodexa izan, egun hitza eskuizkribuentzat baino ez dugu erabiltzen, batez ere Berant Antzinaroko eta Erdi Arokoentzat[2]. Liburu hauek ikertzen dituen zientziak kodikologia du izena; antzinako agiriak ikertzen dituena, berriz, paleografia.
Zenbait kodexAldatu
Normalean kodexek dauden tokien izena hartu dute, hiri batena, liburutegi batena. Hauek dira ezeagunetariko batzuk:
Europako kodexakAldatu
- Codex Abrogans edo Abrogans Kodexa
- Codex Aleppo
- Codex Alexandrinus.
- Codex Alimentarius
- Codex Alimentarius Austriacus
- Codex Amiatinus
- Codex Argenteus
- Codex Astensis
- San Emmeram Codex Aureus
- Rodako Kodexa
- Lorschgo Codex Aureus
- Codex Batres
- Codex Berolinensis
- Codex Bezae
- Codex biblicus legionensis
- Codex Calixtinus
- Codex Claromontanus
- Codex Cumanicus
- Codex Ephraemi Rescriptus
- Codex Euricianus
- Codex Exoniensis
- Codex Flatoiensis
- Codex Frisianus
- Codex Gigas
- Codex Hammer
- Codex Hierosolymitanus
- Codex Iustinianus
- Codex Leicester
- Codex Manesse
- Codex Maximilianeus bavaricus civilis
- Codex Pisanus
- Codex Regius
- Codex Runicus
- Codex Sinaiticus
- Codex Theodosianus
- Codex Usserianus Primus
- Codex Wallerstein
- Codex Zamoscianus
- Codex ms. 3227a
- Leningrad Kodexa
- Rohonczi Kodexa
- Albaceteko Kodexa
- Cantigas de Santa María
- Codex Vaticanus
Ameriketako kodexakAldatu
Hona hemen ezagunenak:
Kolon aurreko kodexakAldatu
Espainiarren konkista baino lehen sortutakoak dira hauek:[3]
- Maia kodexak:
- Dresdengo Kodexa
- Madrilgo Kodexa
- Codex Peresianus edo Parisko Kodexa
- Grolier Kodexa: espezialista guztiek ez dute kodex hau benetakoa bezala onartzen.
Mexikoko Kolonialismo garaietako KodexakAldatu
XVI. mendean eginiko kodexak dira. Asko dira; hemen bakan batzuk jasoko ditugu:[4]
BibliografiaAldatu
- Arqueología Mexicana aldizkaria: "Códices prehispánicos" monografikoa. IV.liburukia, 23.zk. 2.berrinprimatzea, Mexiko Hiria, 2002.
- Miguel León-Portilla: Literaturas indígenas de México. Mexiko Hiria, FCE, 1992. ISBN: 9789681638771.
ErreferentziakAldatu
Kanpo estekakAldatu
- ↑ a b Roberts, Colin H.; Skeat, T. C. (1983), The Birth of the Codex, Londres: Oxford University Press, ISBN 0-19-726024-1}}
- ↑ David Diringer, The Book Before Printing: Ancient, Medieval and Oriental, Courier Dover Publications, New York 1982, ISBN 0-486-24243-9
- ↑ "Códices prehispánicos", 14-15 or.
- ↑ "Códices prehispánicos", 64-69 or.