Kitina

Kitina onddoen zelula horman eta artropodo batzuen kanpo-eskeletoan dagoen polisakaridoa da. Zelulosaren ondoren naturan dagoen polimero ugariena da.

Kitina
Formula kimikoa	(С8H13NO5)n
SMILES isomerikoa	N([C@@H]1[C@H](O[C@@H]([C@@H]([C@H]1O)O)CO)*O*[C@@H]1[C@@H](O)[C@H](NC(C)=O)[C@H](O[C@@H]1CO)*O*[C@@H]1[C@@H](O)[C@H](NC(C)=O)[C@H](O[C@@H]1CO)O)C(C)=O
Konposizioa	oxigeno, karbono eta hidrogeno
Masa molekularra	203,1925 g/mol
Identifikatzaileak
CAS zenbakia	1398-61-4
PubChem	6857375
Gmelin	17029
EC zenbakia	215-744-3
ECHA	100.014.313
CosIng	75063
MeSH	D002686
Human Metabolome Database	HMDB0003362
UNII	8SH93A7QWW
KEGG	C00461

Etimologia eta historia

Kitina frantsesezko chitine hitzetik dator eta hau grekerazko χιτών izenetik. "Estalkia" edo "oskola" esan nahi du. Kitinaren egitura Albert Hofmann suitzarrak zehaztu zuen 1929 urtean.

Egitura

N-Azetilglukosaminaz osaturiko homopolisakaridoa da (zehazki, N-azetil-D glukosa-2 amina). Monomero horiek β(1→4) loturen bidez elkarturik daude (glukosa molekulek zelulosa osatzen duten modu berean). N-Azetilglukosaminaren disakaridoa kitobiosa da, eta hau ere har daiteke kitinaren monomero gisa.

Txitxarra larba garaian izan zuen kitinazko exoeskeletutik ateratzen.

α-kitina eta β-kitina existitzen dira. Naturan α-kitina da ohikoena, artropodo eta onddoen kutikuletan agertzen aita. β-kitina txibietan baino ez da aurkitu.

Kitina ez da uretan eta disolbatzaile organikoetan disolbatzen. Azido inorganikoetan (klorhidriko, sulfuriko...), baina, disolbagarria da, azetilo taldea galtzean kitosanoa bihurtzen baita.

Erabilerak

Karramarroen kanpo-eskeletotik erauzi ohi da, azidoak erabiliz. Aplikazio ugari ditu: eragile malutatzaile gisa uren tratamenduan, lodigarri moduan elikagai-industrian, industria farmazeutikoan, etab.

Kanpo estekak

• Datuak: Q161219
• Multimedia: Chitin