Filistiar

Filistar» orritik birbideratua)

Filistiar[1] (hebreeraz: פְּלִשְׁתִּים‎‎‎, pəlištīm, arabieraz: فلستيون‎, Filīstiun, Elizen Arteko Biblian euskaraz filistearrak[2]) Itun Zaharreko garaietan, israeldarren etsai zen herri bateko kideaz esaten da. K.a. XII. mendean Palestinako hegoaldeko kostaldean finkatu zen herri txiki indoeuropar bat zen filistarrena. Kreta aldetik edo abiatu ziren Palestina aldera eta kultura aurreratua zuten, nekazaritzan, metalgintzan, arteetan eta gerran, batez ere.

Filistarren pentapolisa: Gaza, Axdod, Axkelon, Ekron eta Gath

Egiptoarren arabera, Itsasoko Herrietako bat osatzen zuten eta egungo Tel Avivetik Gazara bitarteko kostaldea hartzen zuten K.a. 1190. urte aldera, israeldarrak palestinaratu ziren garai beretsuan. Filistia izeneko pentarkia batean zeuden eratuta (Gaza, Asdod, Axkalen, Gath, Ekron). Beren lurraldea ondaretzat Judak jaso bazuen ere, Josuek egin zuen konkistan ez zituen garaitu ahal izan filistarrak. Sanson, Eli, Samuel eta Saulen garaietan (Saul beraien kontrako gerran hil zen), sarri eraso zuten Israel. Davidek, bere aldetik, askotan garaitu zituen eta beraien aginpideak gainbehera egin zuen, asiriarren eta egiptoarren erasoen ondorioz guztiz galdu ziren arte. Philistia izenetik dator Palestina.

Ikus, gaineraAldatu

ErreferentziakAldatu

Kanpo estekakAldatu