Euskal alfabetoa

latindar alfabetoaren aldaera bat

Euskal alfabetoa euskaraz idazteko erabiltzen den alfabetoa da; euskara Mendebaldeko hizkuntza bat denez, latindar alfabetoa du oinarri. Euskaltzaindiak 1994ko azaroaren 25ean erabaki eta bere 17. arauan bildu zuenaren arabera,[1] 27 letraz osatuta dago:

Isoglosek erakusten dutenez, hatxe letra Euskal Herriko ipar-ekialdean ahoskatzen da soilik.
Jota letraren tokiko ahoskerak
Letra Izena Ahoskera
A a /a/
B be /b/, [β̞]
C ze* (eta haren aldaera, Ç [ze hautsia*]) /s/, /k/
D de /d̪/, [ð̞]
E e /e/
F efe /f/
G ge /ɡ/, [ɣ̞]
H hatxe , /ɦ/
I i /i/, /i̭/
J jota /j/, tokiko aldaera hauekin: /ʝ/, /ɟ/, /dʒ/, /ʒ/, /ʃ/, /χ/
K ka /k/
L ele /l/
M eme /m/
N ene /n/
Ñ eñe /ɲ/
O o /o/
P pe /p/
Q ku* /k/
R erre /r/, /ɾ/
S ese /s̺/
T te /t̪/
U u /u/, /u̯/
V uve* /b/, [β̞]
W uve bikoitza* /u̯/
X ixa /ʃ/
Y i grekoa* /i/, /i̭/, /j/
Z zeta /s̻/

* Ze, ze hautsia, ku, uve, uve bikoitza eta i grekoa ohiko euskal hitzak idazteko erabiltzen ez diren arren, beste hizkuntza batzuetako hitzak idazteko beharrezkoak direlako sartu dira euskal alfabetoan.

Letren maiztasuna

aldatu

135.878.500 karaktereko lagin batean, euskarazko letrarik ohikoena A da eta gutxien erabiltzen direnak Ñ, Ü eta Ç.[2]

Letra Maiztasuna
A % 14,1
B % 2,57
C % 0,253
Ç % 0,00137
D % 2,82
E % 12,5
F % 0,456
G % 1,95
H % 1,13
I % 8,40
J % 0,270
K % 5,13
L % 2,92
M % 1,41
N % 7,80
Ñ % 0,0109
O % 4,96
P % 1,22
Q % 0,0151
R % 7,45
S % 2,49
T % 7,12
U % 4,36
Ü % 0,00251
V % 0,114
W % 0,0390
X % 0,499
Y % 0,0870
Z % 4,59

Erreferentziak

aldatu

Kanpo estekak

aldatu