Euskal alfabetoa
latindar alfabetoaren aldaera bat
Euskal alfabetoa euskaraz idazteko erabiltzen den alfabetoa da; euskara Mendebaldeko hizkuntza bat denez, latindar alfabetoa du oinarri. Euskaltzaindiak 1994ko azaroaren 25ean erabaki eta bere 17. arauan bildu zuenaren arabera,[1] 27 letraz osatuta dago:
Letra | Izena | Ahoskera |
---|---|---|
A | a | /a/ |
B | be | /b/, [β̞] |
C | ze* (eta haren aldaera, Ç [ze hautsia*]) | /s/, /k/ |
D | de | /d̪/, [ð̞] |
E | e | /e/ |
F | efe | /f/ |
G | ge | /ɡ/, [ɣ̞] |
H | hatxe | ∅, /ɦ/ |
I | i | /i/, /i̭/ |
J | jota | /j/, tokiko aldaera hauekin: /ʝ/, /ɟ/, /dʒ/, /ʒ/, /ʃ/, /χ/ |
K | ka | /k/ |
L | ele | /l/ |
M | eme | /m/ |
N | ene | /n/ |
Ñ | eñe | /ɲ/ |
O | o | /o/ |
P | pe | /p/ |
Q | ku* | /k/ |
R | erre | /r/, /ɾ/ |
S | ese | /s̺/ |
T | te | /t̪/ |
U | u | /u/, /u̯/ |
V | uve* | /b/, [β̞] |
W | uve bikoitza* | /u̯/ |
X | ixa | /ʃ/ |
Y | i grekoa* | /i/, /i̭/, /j/ |
Z | zeta | /s̻/ |
* Ze, ze hautsia, ku, uve, uve bikoitza eta i grekoa ohiko euskal hitzak idazteko erabiltzen ez diren arren, beste hizkuntza batzuetako hitzak idazteko beharrezkoak direlako sartu dira euskal alfabetoan.
Letren maiztasuna
aldatu135.878.500 karaktereko lagin batean, euskarazko letrarik ohikoena A da eta gutxien erabiltzen direnak Ñ, Ü eta Ç.[2]
Letra | Maiztasuna |
---|---|
A | % 14,1 |
B | % 2,57 |
C | % 0,253 |
Ç | % 0,00137 |
D | % 2,82 |
E | % 12,5 |
F | % 0,456 |
G | % 1,95 |
H | % 1,13 |
I | % 8,40 |
J | % 0,270 |
K | % 5,13 |
L | % 2,92 |
M | % 1,41 |
N | % 7,80 |
Ñ | % 0,0109 |
O | % 4,96 |
P | % 1,22 |
Q | % 0,0151 |
R | % 7,45 |
S | % 2,49 |
T | % 7,12 |
U | % 4,36 |
Ü | % 0,00251 |
V | % 0,114 |
W | % 0,0390 |
X | % 0,499 |
Y | % 0,0870 |
Z | % 4,59 |
Erreferentziak
aldatu- ↑ Euskaltzaindia: 17. araua, Euskal alfabetoaren letren izenak.
- ↑ (Ingelesez) «How often is which letter?» Simia (Noiz kontsultatua: 2024-09-18).