E
- Artikulu hau euskal alfabetoko 5. letrari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «E (argipena)».
E euskal alfabetoko bosgarren hizkia eta bigarren bokala da. E (larriz) eta e (xehez) idazten da. Hizkia oso erabilia da munduko hizkuntza askotan, eta ohikoena da ingelesa, frantsesa edo gaztelania bezalako hizkuntzatan[1][2][3].
 | |
| Euskal alfabetoa | |
|---|---|
| A a • B b • C c • (Ç ç)1 • D d E e • F f • G g • H h • I i • J j K k • L l • M m • N n • Ñ ñ • O o P p • Q q • R r • S s • T t • U u V v • W w • X x • Y y • Z z | |
Digramak: dd • tt • ts • tx • tz | |
| Beste irudikapen batzuk | |
| Bandera |  |
| Braille | ⠑ |
| ASL |  |
| Kodeak | morse kodea: . NATO alfabeto fonetikoa: Echo Braille ASCII (en)  : E |
1ç letra, c letraren aldaera da euskal alfabetoan. | |
Historia
aldatu| Egiptoko hieroglifoa qʼ |
Proto-sinaikoa | Proto-kanaandarra
hillul |
Feniziera He |
Etruskoa E |
Greziera Epsilon |
Latina/ Zirilikoa E | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
Latinezko 'E' letra grezierako epsilon 'Ε' letraren oso antzekoa da. Grezierazkoa feniziar alfabetoko hê letratik dator, ustez, pertsona bati deitzeko edo aipatzeko erabiltzen zen letra gisa jaio zena. Egiptoko hieroglifoetan erabiltzen zen ikur baten antzekoa zen, baina ahoskera ezberdina zuen.
Euskal E grafia
aldatu
1913an Euzkadi egunkaria sortu zenean, hasieran alfabeto gotikoan idatzitako 𐌴 bat zegoen. Letra hau Javier Gortazarrek sortu zuen, Euzko Pizkundia taldeko lehendakaria[4] Ondoren, 1936an Ertzaña sortu zenean, 𐌴 hori erabili zen euren jantzietan[5], baina Lehenbiziko Eusko Jaurlaritzak bere elementu guztietarako erabiltzea proposatu zuen[6]. Eusko Jaurlaritzaren lehenengo medikuek E hori erabili zuten Gurutze Gorriaren logotipoaren gainean, 1936an[7].
Erreferentziak
aldatu- ↑ «Letter frequencies (rankings for various languages)» www.bckelk.org.uk (Noiz kontsultatua: 2024-02-26).
- ↑ «English letter frequencies» web.archive.org 2008-07-08 (Noiz kontsultatua: 2024-02-26).
- ↑ «Frequency of Occurrence of Letters in Spanish» web.archive.org 2008-05-11 (Noiz kontsultatua: 2024-02-26).
- ↑ Anasagasti, Iñaki. (2010). Historia de la “E” gótica en Euzkadi. .
- ↑ (Gaztelaniaz) Borra, Carlos C.. (2013-04-07). «La 'E' gótica vuelve a escena» Deia (Noiz kontsultatua: 2024-02-26).
- ↑ (Gaztelaniaz) Meraki&ko. «Xabier Gortazar Manso de Velasco, el creador de la E gótica que lució el diario Euzkadi en su cabecera» Sabino Arana Fundazioa (Noiz kontsultatua: 2024-02-26).
- ↑ (Gaztelaniaz) Borra, C. C.. (2009-11-20). «La "E" de todos los vascos» Deia (Noiz kontsultatua: 2024-02-26).
