Autobuses Pamplona
Autobuses Pamplona (normalean Villavesa, Billabesa edo Atarrabiarra izenez ezagutzen da) errepide bidezko bidaiarien garraioan aritzen zen Iruñerrian, La Villavesa SA enpresaren filiala.
| Autobuses Pamplona SA | |||
|---|---|---|---|
.png) Sareko mapa 1953. urtean eguneratua | |||
| Akronimoa | Autobuses Pamplona | ||
| Mota | Sozietate anonimoa | ||
| Sektorea | Garraioa | ||
| Sorrera | 1953 | ||
| Desagerpena | 1969 | ||
| Zuzendari exekutiboa | Maria Josefa Lizarraga Gazkue | ||
| Presidentea | Maria Ines Lizarraga Gazkue | ||
| Langileak | 60 | ||
| Enpresa nagusia | La Villavesa SA | ||
| Kronologia | |||
| |||
Enpresa 1953an sortu berri den Iruñeko hiri-garraioa kudeatzeko. Urte batzuk geroago, 1969an, itxi egin zuten.
Zuzenean ustiatu ez arren, enpresa honetako autobusak villavesas, billabesak edo atarrabiarrak bezala aipatzen ziren.
Izena aldatu
La Villavesa SA -k filial espezifiko bat sortu zuen Iruñeko garraioa kudeatzeko, besteak beste, bere izenak adierazten zuelako ez zela hangoa, Atarrabiakoa baizik. Hala ere, filial honen izenak, Autobuses Pamplona (eta ez La Pamplonesa, enpresa hori jada existitzen baitzen), ez zuen garrantzirik izan herritarren artean, villavesa, billabesa eta atarrabiarra bereizgarririk gabe deitu zuena.[1]
Historia aldatu
Sorrera aldatu
1953an, La Villavesak, Autobuses Pamplona filialaren bidez, Iruñan hiri-garraioko zerbitzua emateko emakida lortu zuen. Zituen zerbitzuen artean Etxabakoitz, Zizur Nagusia, Atarrabia edo Antsoainerako ibilbideak zeuden. Hiriko lehen semaforoa 1956an jarri zenez eta oinezkoen pasabiderik ez zegoenez, orduko ibilgailu-parke urriarekin batera, zerbitzuaren puntualtasuna oso ona izan zen eta trafikoa arina. Autobusak berdeak ziren, omnibus motakoak, eta han bi langile zeuden: gidaria eta txartel saltzailea. Gainera, hirugarren bat zegoen, ikuskatzailea. Derrigorrezkoa zen leihatilak jaitsita eramatea, bestela airea arnasgaiztu egingo baitzen. Erretzea baimenduta zegoen, eta, ibilgailua erauzita baina geldituta zegoenean, motorrak dardara handia egiten zuen, zarata gorgarria, nostalgikoenak gogoratzen dituena.[2]
Amaiera aldatu
1969an, Autobuses Pamplona enpresaren eta, ondorioz, La Villavesa SA -ren finantza-krisiaren ondorioz, bi enpresak desagertu egin ziren, hiriarteko ibilbideak La Montañesari eta hirikoak sortu berria zen Iruñeko Hiri Garraioko Kooperatibari edo COTUP -i lagaz. Hasiera batean 97 langilek osatzen zuten kooperatiba hori, gehienak Autobuses Pamplona enpresakoak, eta "villavesa" izenekoen agintea hartzea erabaki zuten, funtzionatzen jarrai zezaten.[3]
Garai hartan estreinatu zen COTUP konpainiaren hiri-lineak garai hartan Argentinako plazan zeuden, gaur egun Vínculo plazan, Iruñeko Lehen Zabalgunean, Pablo Sarasate pasealekutik etxadi batera.[4]
Zerbitzuak aldatu
Hiri garraioa aldatu
Enpresak, Autobuses Pamplona filialaren bidez, Iruñeko Udalak 12 lineako hiri-garraio publikoko sare bat ematea lortu zuen 1953an, eta horietako bat gauez zen. 1969an enpresa desagertu zenean, hainbat langilek bat egin zuten COTUP sortzeko eta, horrela, zerbitzuarekin jarraitzeko.
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Gaztelaniaz) Estampas de antaño: Las antiguas villavesas (1927-1997) – Memorias del Viejo Pamplona. (Noiz kontsultatua: 2020-05-23).
- ↑ (Gaztelaniaz) Vigor, Iñaki. (2017-11-07). «La villavesa, un nombre peculiar que ha cumplido 90 años» iruindarra.naiz.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
- ↑ (Gaztelaniaz) Larrea, Pilar Fernández. (2018-04-03). «50 años de la Cotup | SeleccionDN+» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
- ↑ «Desde el aire: los cambios de la capital en 83 años - Diario de Notizias» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-23).
Ikus gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q95195308
