Ameriketako Estatu Batuetako hiri

Ameriketako Estatu Batuetako kultura hirietan oinarritzen da, eta hiri-paisaiak (etxe orratzen auzoak, bereziki) garrantzi handia du herri-kulturan. Gaur egun, estatubatuar gehienak hirietan bizi dira, eta, balio absolutuan, Estatu Batuak munduko hirugarren postuan daude hirietako biztanleei dagokienez. Estatubatuarren % 30 baino gehiago bost milioi biztanle baino gehiagoko metropolian bizi dira. Hiri horien pisu ekonomikoa handia da herrialdearentzat.

Hiri nagusien mapa.

2007ko uztailean, Estatu Batuek 100.000 biztanletik gorako 207 hiri zituzten eta milioi bat biztanletik gorako 51 metropoli-eremu zituen, horietatik bederatzi bost milioitik gorakoak. Estatu Batuetako hiri handi askok, gainerako herrialdeetakoek bezala, zailtasunak dituzte immigrazioarekin, gizarte-aldaketekin eta globalizazioarekin lotuta.

Trazaketak

AEBetako hiriguneen antolamendurik ohikoena dameroen planoa da. Hala ere, plano hori tokiaren konfigurazioaren arabera alda daiteke (adibidez, Boston), hiriaren historiaren arabera (Washington D. C.), etab. Taulako planoa ez da ez berritasun ez salbuespen bat aro modernoan: antzinako hiriek (Alexandria, Ponpeia) edo Erdi Arokoek (bastidak) jada aplikatzen zuten antolaketa hori, eta Amerikako kontinenteko beste hiri batzuek XVII. eta XVIII. mendeetan hartu zuten. Plano ortogonalak espazioaren azkartasunaren eta arrazionalizazioaren eskakizunei erantzuten die.

Hiri-motak

Funtzionalki, Estatu Batuetan hiri mota asko daude; hauek dira nabarmenenak:

• Industrialak: askotan Manufacturing Belt kokatzen; adibideak: Detroit
• Portukoak: New York, Chicago, Long Beach
• Administratiboak: estatu federatuetako hiriburuak, bereziki estatuko jendetsuenak ez direnak; adibidez: Sacramento.
• Unibertsitatekoak: Cambridge, Bostongo aglomerazioan, zaharrena da. Kalifornian, Berkeley, Stanford eta Palo Alto hiriek milaka ikasle dituzte. Unibertsitate horien orientazio zientifikoak maila teknologiko handiko jarduerak eragiten ditu aldi berean (Silicon Valley, Route 128, etab.).
• Jokoen ingurukoak: Atlantic City, Las Vegas, Reno
• Turistikoak: New York, Miami, San Francisco, New Orleans, Los Angeles

Aglomerazio nagusiak

Hiri	Estatu	Biztanleria	Biztanleria (aglomerazio)	Hedadura (km²)	Dentsitate (hab./km²)	Argazkia
New York	New York estatua	+8.243.200,	+22.085.649,	+1.214,	+10.292,
Los Angeles	Kalifornia	+3.958.125,	+18.553.686,	+1.290,	+03.041,
Chicago	Illinois	+2.722.389,	+11.679.761,	+0606,	+04.867,
Houston	Texas	+2.099.451,	+05.539.949,	+1.558,	+01.471,
Washington	(Hiriburu federala; ez da estatu baten parte)	+0553.523,	+08.241.912,	+0177,	+03.127,
San Francisco	Kalifornia	+0744.041,	+07.264.887,	+0600,	+06.212,
Filadelfia	Pennsylvania	+1.448.394,	+06.385.461,	+0349,	+04.201,
Dallas	Texas	+1.213.825,	+06.498.410,	+0997,	+01.364,
Detroit	Michigan	+0713.777,	+06.079.263,	+0370,	+02.395,
Miami	Florida	+0433.136,	+05.945.170,	+0145,	+03.923,
Phoenix	Arizona	+1.537.058,	+04.489.109,	+1.334, eraikitako azalera:+23.494,	+01.084,
Boston	Massachusetts	+0659.135,	+07.476.689,	+0232,	+04.696,
Atlanta	Georgia	+0470.688,	+05.993.980,	+0343,	+01.221,

Kanpo estekak

• Datuak: Q3475546
• Multimedia: Cities in the United States / Q3475546