Ziza ilun-hankahorixka
Ziza ilun hanka-horixka (Tricholoma portentosum) Tricholomataceae familiako onddo bat da.[1] Perretxiko jangarri hau koniferoen basoetan hazten da batez ere, Europa osoan eta Ipar Amerikan.
Ziza ilun-hankahorixka | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
Ordena | Tricholomatales | |||||||||||||||||||||||||||
Familia | Tricholomataceae | |||||||||||||||||||||||||||
Generoa | Tricholoma | |||||||||||||||||||||||||||
Espeziea | Tricholoma portentosum Quél., 1873 | |||||||||||||||||||||||||||
Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Sinonimoak: Burubeltz, ziza beltz, ziza ilun-tiznera, ziza ilun-hankazuriska.
Ezaugarriak aldatu
Perretxiko handia ekoizten du, 3-11 cm diametro dituen txapel ganbilekoa eta ertz irregularrekoa. Txapela itsaskorra da hezetasuna dagoenean. Gris iluna edo beltza da, eta marra ilunagoak izan ohi ditu erditik ertzera. Kolorea argitu egiten da pixka bat ertzera hurbiltzean, eta batzuetan ñabardura horixka edo purpurak eduki ditzake. Orri adnatu zuriak ditu, eta hanka zuria, goialdean ñabardura horia duena. Hanka 4-12 cm luze eta 1-3 cm zabal da. Esporak zuriak dira.
Habitata aldatu
Udazkenaren amaieran ekoizten du perretxikoa Europa eta Ipar Amerikako koniferoen basoetan. Gehienetan Pinus sylvestris espezieko pinuekin lotuta ageri da, baina batzuetan haritz eta pagoekin ere agertzen da.
Jangarritasuna aldatu
Perretxiko jangarria eta oso estimatua da, baina adituak ez direnek basoan ez hartzea aholkatzen da, antzekoak diren beste espezie pozoitsu batzuekin nahas baitaiteke, batez ere Tricholoma pardinum pozoitsuarekin.
Banaketa eremua aldatu
Europa, Ipar Amerika, Errusia, Japonia.
Galeria aldatu
-
ziza ilun hanka-horixkak.
-
Ziza ilun hanka-horixka azpitik.
-
Ziza ilun hanka-horixka goitik.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.