Yoko Ono
Yoko Ono Lennon (japonieraz: 小野 洋子 edo オノ・ヨーコ Ono Yōko, 1933ko otsailaren 18, -) Tokion jaiotako artista abangoardista da. John Lennonen bigarren emaztea eta musa izan zen. Gibraltarren ezkondu ziren 1969ko martxoaren 20an.
Ibilbide artistikoa aldatu
Yoko Onok izen handia hartu zuen 60.eko hamarkadan Fluxus korrontean sartu zenean. Punkaren hasieran eragin handia izan zuela esaten duena ere bada. Arte kontzeptualaren bozeramale, Yokok artearen esentzia ideia bera dela uste du eta ideia horrek fisikoki ikusten duguna edo artelana egiteko erabili den teknikak baino garrantzi handiagoa duela. Edukia, mezua, pentsamenduaren estimulua eta kritika artea dira. Yoko Onok antolaturiko kontzertuan, ikusleek imajinatu behar zuten entzuten ari ziren musika. Grapefruit marrazki liburua editatu zuen eta Fly pelikula kontzeptuala eta disko esperimentalak egin ere bai.
Azpimarratu behar ditugu Plastic Ono Band, Fly, Approximately Infinite Universe (70.eko hamarkadan) eta Season Of Glass (80.eko hamarkadan). 90.eko hamarkadan beste bi diska editatu zituen, kritikak oso ondo baloratuak: Rising eta Blueprint For A Sunrise. Walking On Thin Ice eta Never Say Goodbye oso arrakastatsuak izan ziren.
John Lennonekin batera ere egin zituen hainbat lan: Unfinished Music 1: Two Virgins, Unfinished Music 2: Life With The Lions, Wedding Album, Sometime In New York City: Live Jam, Double Fantasy eta hil ondorengo Milk&Honey. Azken urteetan aurreko lanak berreditatzen aritu da eta arrakasta handia lortu du bere lanak. Askatasuna, bakea, arrazakeriaren aurkakotasuna, homofobia eta eguneroko sentsazio txikien balorazioa dira bere gaiak.
Yoko Ono Euskal Herrian aldatu
.jpg)
2014ean, Onok 81 urte zituela, Bilboko Guggenheim Museoan Yoko Ono: half-a-wind-show. Atzera Begirakoa erakusketak zenbait atal tematikotan sailkatutako 200 lan inguru jaso zituen: instalazioak, objektuak, filmak, marrazkiak, argazkiak, testua, audioa eta iraganean egindako performanceei buruzko dokumentazioa.[1][2] Onoren "Bilborako nahien zuhaitza" lana erakusketa irauknkorrean dago. 1996an hasi zuen lan-sorta bateko parte da lan hau. Japoniako ohitura historiko eta erlijioso batean du jatorria: otoitzak eskegitzen dituzte zuhaitz, zuhaizka zein banbu landaretan. Ikusleek une zehatz batzuetan “bakea”ren aldeko mezu bat idazteko eta ondoren zuhaitzean zintzilikatzeko aukera dute. Mezu horiek geroago artistari igorri eta gehituko ditu Reikiavik-en duen Imagine Peace Tower, 2007 proiektuan, John Lennonen omenez sortutako argi-instalazioan.[3][4][5]
Oinarrizko eskolan, japoniar haur guztiek otoitz bat abesten zuten, non gerlari batek zazpi ezbehar eta zortzi sufrimendu zeharkatu nahi zituen, mundua hobetzen laguntzeko. Sinestezina iruditzen zitzaidan. Nik horrelakoa izan nahi nuen. Denborarekin, ahaztu egin zitzaidan otoitz hori, eta zorigaitz asko gertatu zitzaizkidan, harik eta une batean hori gehiegi zela uste nuen arte, eta "nahikoa da!" Esan nuen arte. Zazpi zorigaitz eta zortzi sufrimendu horiek zazpi zoriontasun eta zortzi altxor bihurtu nituen, hemen irudikatuak "(japoniar kaligrafiaren karaktereetan). Euskadiko hiri eder honi, Bilbori, egiten diodan ekarpena dira.[6]
Diskografia aldatu
- 1968: Unfinished Music No.1: Two Virgins (& John Lennon)
- 1969: Unfinished Music No. 2: Life with the Lions (& John Lennon)
- 1969: Wedding Album (& John Lennon)
- 1969: Live Peace in Toronto 1969 (& John Lennon)
- 1970: Yoko Ono/Plastic Ono Band (& Plastic Ono Band)
- 1971: Fly
- 1972: Some Time in New York City (& John Lennon)
- 1973: Approximately Infinite Universe
- 1973: Feeling the Space
- 1973: Welcome: The Many Sides of Yoko Ono (Promo, Japan)
- 1974: A Story (Veröffentlicht 1997)
- 1980: Double Fantasy (& John Lennon)
- 1981: Season of Glass
- 1982: It’s Alright (I See Rainbows)
- 1984: Milk and Honey (& John Lennon)
- 1984: Every Man Has a Woman (Tribute-Album)
- 1985: Starpeace
- 1992: Onobox (6-CD-Box)
- 1992: Walking on Thin Ice
- 1995: Rising
- 1995: New York Rock (Musical)
- 1996: Rising Mixes
- 2001: Blueprint for a Sunrise
- 2007: Yes, I’m a Witch (Remix-Album)
- 2007: Open Your Box (Remix-Album)
- 2009: Between My Head and the Sky (& Plastic Ono Band)
- 2012: Onomix (Remix-Retrospektive) (Download)
- 2012: YOKOKIMTHURSTON (Yoko Ono, Kim Gordon & Thurston Moore)
- 2013: Take Me to the Land of Hell (& Plastic Ono Band)
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Yoko Ono  |
Erreferentziak aldatu
- ↑ «Guggenheim Bilbao Museoa | Yoko Ono» yokoono.guggenheim-bilbao.eus (Noiz kontsultatua: 2021-02-21).
- ↑ (Gaztelaniaz) TORRES, LAURA G.. (2014-03-08). «Retrospectiva en el Museo Guggenheim de Bilbao | Yoko Ono, la artista pese a John Lennon» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-21).
- ↑ «Bilborako nahien zuhaitza | Guggenheim Bilbao Museoa» Guggenheim Bilbao (Noiz kontsultatua: 2021-02-21).
- ↑ (Gaztelaniaz) «'El árbol de los deseos' de Yoko Ono recoge anhelos de los visitantes del Guggenheim» EITB Radio Televisión Pública Vasca 2019-12-31 (Noiz kontsultatua: 2021-02-21).
- ↑ Arnaiz, Ainhoa Larrabe. «Zintzilikatutako nahien zain» Berria (Noiz kontsultatua: 2021-02-21).
- ↑ (Gaztelaniaz) EFE. (2014-03-13). «Yoko Ono seduce a Bilbao» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-21).
Kanpo estekak aldatu
- Yoko Ono en el Guggenheim de Bilbao (Bideoa, EITB, 2014)
- Yoko Ono, una renombrada artista más allá de los Beatles | Las Provincias, 2024.02.17
