Xavier Cugat
Xavier Cugat —jaiotzako izen-deiturez, Francesc d'Asís Xavier Cugat Mingall de Bru i Deulofeu— (Girona, Katalunia, 1900eko urtarrilaren 1a - Bartzelona, Katalunia, 1990eko urriaren 27a) musikaria eta margolaria izan zen. Artista polifazetikoa izateaz gain, Ameriketako Estatu Batuetan latindar musika zabaldu eta ezagutarazten aitzindari izan zen.
| Xavier Cugat | |
|---|---|
.jpg) | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Francesc d'Assís Xavier Cugat Mingall de Bru i Deulofeu |
| Jaiotza | Girona eta Girona City (en)  , 1900eko urtarrilaren 1a |
| Herrialdea |  Espainia  Kuba  Ameriketako Estatu Batuak |
| Heriotza | Bartzelona, 1990eko urriaren 27a (90 urte) |
| Hobiratze lekua | Girona Cemetery (en) |
| Heriotza modua | : bihotz-gutxiegitasuna |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Rita Montaner (en) (1918 - 1920) ezezaguna (1929 - 1940(e)ko hamarkada) ezezaguna (1947 - 1952) Abbe Lane (1952 - 1964) Charo (1966 - 1978) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | katalana gaztelania ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | musikaria, musikagilea, orkestra zuzendaria, abeslaria, musika-talde gidaria, soinu banda konpositorea, aktorea, film-zuzendaria, gidoilaria eta biolin-jotzailea |
| Jasotako sariak | |
| Kidetza | Xavier Cugat and His Orchestra (en) Xavier Cugat & His Waldorf-Astoria Orchestra |
| Izengoitia(k) | Cugui eta Cugie |
| Genero artistikoa | pop musika Latinoamerikako musika |
| Musika instrumentua | biolina ahotsa |
| Diskoetxea | Columbia Records RCA Records |
| xaviercugat.org | |
          | |
.svg){kind=small}
Bizitza
aldatu
Ameriketako Estatu Batuetara joan zen bizitzera, familiarekin. New Yorken biolina jotzen ikasten hasi, eta Berlin eta Parisen jarraitu zituen ikasketak. New Yorkeko Teatro Nazionaleko Orkestra Sinfonikoko kide izatera iritsi zen, eta bakarlari gisa ere abestu zuen, oraindik oso gazte zela.
1915ean Enrico Caruso tenor ezagunaren taldean sartu zen, eta mundu osoan birak egin zituen harekin. 1920ko hamarraldian, krisialdi garaian, zenbait orkestratan biolina jotzeaz gainera, Los Angeles Times egunkarirako karikaturak eginez atera zuen bizibidea.
1936 aldera, bere taldea sortu zuen. Talde horrek tropikal edo afro-kubatar izenez ezagun izango zen generoa sortu zuen, eta berehala bihurtu zen musika talderik ospetsuenetako bat. Cugat berritzailetzat har daiteke, beste genero batzuetako zenbait obra ezagunen moldaketak egin zituelako (tango, sanba, runba edo manbokoak). Horretarako, musika tresna exotikoen azterketak egin zituen, hala nola marakena eta bongoarena.
1930 eta 1960 bitartean mundu osoan zehar jotzen ibili ondoren, Las Vegasen jarri zen bizitzen, eta han Frank Sinatra, Dean Martin eta Sammy Davis Jr. ezagutu zituen. Haiek bultzatuta, zenbait filmetan parte hartu zuen, beti bere orkestran joaz.
1980an Bartzelonara itzuli zen, eta bertan jatetxe baten zuzendari izan zen. Horrez gainera, pintatzeari heldu zion berriro, naif estiloan, eta hainbat erakusketa egin zituen Europan barrena.
Kanpo estekak
aldatuWikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Xavier Cugat  |
- Xavier Cugaten webgunea (Katalanez) (Gaztelaniaz) (Ingelesez)
- Xavier Cugaten filmografia irakurgai (Ingelesez)
- Xavier Cugaten biografia (Gaztelaniaz) (Ingelesez)
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Datuak: Q334180
Multimedia: Xavier Cugat / Q334180
