Txuktxi
Txuktxia[1] (errusieraz: чукчи pluralean, чукча singularrean) Siberiako talde etnolinguistikoa da. Siberiako ipar-ekialdean bizi dira, Bering itsasartetik Lena ibaia bitarteko lurraldean. Haien hizkuntza, txuktxiera, paleosiberiar hizkuntzen multzoko samodi taldekoa da.
| Txuktxia | |
|---|---|
Txuktxiak Anadyrren 1906 aldean | |
| Biztanleak guztira | |
| 15.938 (2002ko errolda) | |
| Biztanleria nabarmena duten eskualdeak | |
 Errusia 15.908 Ukraina 30 | |
| Hizkuntza | |
| Txuktxiera, errusiera | |
| Erlijioa | |
| Xamanismoa, kristautasun ortodoxoa | |
| Zerikusia duten beste giza taldeak |
15.000 lagun inguru dira, bi taldetan banatuak, kultura berekoak baina bizimodu desberdinekoak: itsasaldeko txuktxiak eta barrualdekoak. Itsasaldekoak egonkorrak dira eta arrantzatik bizi dira; inuiten antzeko bizimodua dute. Barrualdeko txuktxiak erdinomadak dira eta elur-oreina dute bizibide; endogamoak eta poligamoak dira. Animismoa da bi txuktxi taldeen erlijioaren oinarria. Izpiritu gaiztoei egozten diete heriotza, eritasuna eta zorigaitza eta haiengandik babesteko amuletoez, errituez eta sorginkeriez baliatzen dira. Urtean behin elur-oreina (itsasaldean zakurra) sakrifikatzen zuten izpiritu gaiztoak baretzeko. Xamanismoak garrantzi handia izan du txuktxien gizartean.
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/02/13 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q106991
Multimedia: Chukchi people / Q106991
